De zeven Vlaamse Kunstinstellingen brengen dagelijks op tv en online voorstellingen en concerten tot in de huiskamer. Hun nieuwe virtuele podium heet Podium 19. We gingen in de Koningin Elisabethzaal in Antwerpen poolshoogte nemen tijdens opnames bij het Antwerp Symphony Orchestra voor een concert dat op 5 februari uitgezonden wordt.
...
Het initiatief voor Podium 19 kwam vanuit de sector zelf. Mediapartners sloten zich aan en de overheid zorgde voor een beperkte subsidie voor de technische ondersteuning van het project."De culturele sector toonde afgelopen maanden een grote veerkracht en drive", vertelt Joost Maegerman, intendant van het Antwerp Symphony Orchestra. "Ondanks het wegvallen van de liveconcerten bleven heel wat positieve vibes aanwezig. De goede contacten met de collega's, die er sowieso al waren, werden tijdens de voorbereiding van Podium 19 geintensifieerd. Zo kon een creatief idee breed over de sector uitgerold worden. We zijn heel blij met dit virtuele podium. Zo kunnen we voor ons publiek producties blijven maken. En uiteraard blijven we uitkijken naar de heropening van de zalen. Ook de gesprekken met overheid over de herlancering van het cultuurleven zijn terug opgestart." Joost Maegerman gelooft dat ook na de heropening van de zalen de streaming niet vergeten zal worden. "Deze piste blijft interessant om een ander publiek te bereiken en om ons archief verder uit te bouwen", zegt de intendant. "En we leren hier ook uit. Zo deden we een productie met Philippe Herreweghe, Collegium Vocale en de Roovers rond Midzomernacht. Met het oog op de streaming werd er een tv-regisseur bij betrokken. Die aandacht voor een goede visuele presentatie, zal belangrijk blijven wanneer we weer voor publiek in de zaal spelen."Ondertussen repeteren de musici van Antwerp Symphony opnieuw in de thuisbasis van de Koningin Elisabeth- zaal. Dankzij het ruime podium in de nieuwe concertzaal kunnen ze op een veilige afstand van elkaar plaatsnemen. De voorbereidingen en de concerten voor de livestreams en opnames zijn voor hen een verademing. De huidige mogelijkheden staan in schril contrast met de situatie in de periode april- juni vorig jaar toen alle concerten geannuleerd werden."Toen was het erg moeilijk om in vorm te blijven", vertelt Edith Van Dyck, fluitist bij het Antwerp Symphony Orchestra. "Het gaat over de fitheid van kleine spiertjes die je verliest als je onvoldoende oefent en die nodig zijn om goed te kunnen spelen. Ik hoorde van veel collega's dat het moeilijk was om voldoende tijd te vinden, onder meer omwille van hun kinderen die thuis ook online lessen volgden. Naast het onderhouden van de technische vaardigheden is er ook de behoefte aan mentale training. In het orkest moet je op veel zaken tegelijk letten en dat kan je niet individueel trainen. Het gebrek aan het samen musiceren voelde als een amputatie van een stuk van je ziel. Bij velen drong het besef door dat we het samen musiceren nodig hebben om een goede versie van onszelf te blijven. Je een kleine schakel in een groter geheel voelen, dat klinkt natuurlijk erg cliché, maar toch is het dat wat ons zoveel positieve energie geeft."De huidige orkestopstelling met de musici op anderhalve meter afstand ziet er in de zaal of op het tv-scherm heel vertrouwd en comfortabel uit, maar voor de musici heeft de extra ruimte tussen de collega's wel een ernstige impact. "We hebben ondertussen al wat ervaring met deze opstelling, maar het blijft toch een grote uitdaging om de klank van de individuele instrumenten tot een orkestklank te laten versmelten", vertelt Edith Van Dyck. "We zijn daarbij meer aangewezen op visueel contact. Dat is een heel andere manier van werken. Toch merk ik wel dat we een steile groeicurve doormaken." Van concerten met meer dan 2.000 toeschouwers, ging het afgelopen najaar naar maximaal 200 luisteraars in de zaal, en in november naar een lege zaal. Van daaruit brengen microfoons en camera's de concertervaring nu naar een virtueel publiek. "Je voelt gewoonlijk wel wanneer een publiek meegaat in de spanningsboog van het orkest", vertelt Edith Van Dyck. "Met alleen camera's in de zaal doen we er alles aan om dezelfde energie als bij een live-concert op te roepen. Camera's in de buurt die onverwacht kunnen inzoomen, zorgen daarbij toch wel voor een bijzondere focus." Op Podium 19 wordt de vrijdagavond voor klassieke muziek gereserveerd. Antwerp Symphony Orchestra is er op 5 februari te zien onder leiding van chef-dirigent Elim Chan met onder meer Beethovens eerste symfonie. Er volgen nog zes nieuwe producties onder leiding van voormalige chef-dirigenten als Jaap van Zweden en Edo de Waart.