We weten dat 'spier- en skeletaandoeningen' de meest voorkomende werkgerelateerde gezondheidsproblemen zijn. Ze zijn verantwoordelijk voor 3 miljard aan extra uitgaven in de gezondheidszorg. In België zit een half miljoen werknemers en zelfstandigen al langer dan een jaar thuis wegens ziekte, een derde vanwege lokomotorische aandoeningen. De strijd tegen musculoskeletale problemen werd daarom de voorbije maanden in de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk besproken door de vakbonden en de werkgevers.
Dit betekent niet dat elke werknemer meteen een nieuwe bureaustoel zal krijgen, wel dat werkgevers een zogenaamde 'risicoanalyse' moeten (laten) opmaken, om eventueel preventief de werksituatie te gaan verbeteren.
Er zijn inderdaad tal van factoren die dergelijke aandoeningen kunnen uitlokken: repetitieve bewegingen onder tijdsdruk, stress of in de tocht zitten. Deze risicofactoren moeten allemaal opgenomen worden in de risicoanalyse.
Federaal Minister van Economie en Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) werkt aan een Koninklijk Besluit dat het risico op spier- en rugletsels in bedrijven op dezelfde hoogte plaatst als blootstelling aan kankerverwekkende stoffen of psychosociale risico's. Dat moet ertoe leiden dat bedrijven, preventiediensten en arbeidsartsen de kwestie ernstiger (gaan) nemen.
Zowat alles wat verkrijgbaar is op de markt, krijgt het etiket "ergonomisch"
"Een ergonomische bureaustoel": wat is het en wat is het zeker niet!? Lange discussies werden en worden hierover opgezet. Zowat alles wat verkrijgbaar is op de markt, krijgt het etiket "ergonomisch": de (soms zeer dure) computermuizen, de toetsenborden in allerlei variaties, en dus ook de bureaustoelen bestaan in talloze uitvoeringen. Er bestaat een Europese Norm voor de bureaustoel (EN1335), naast een Nederlandse Praktijkrichtlijn (NPR1813) die toch de voorkeur verdient bij de beoordeling en aankoop van een stoel. In de Codex Boek VIII Ergonomische belasting, Titel 2 Beeldschermen staat het werken op computerschermen centraal (KB Beeldschermwerk (2019)
Is dit niet allemaal oude wijn in nieuwe zakken? Jazeker. Over de risicoanalyse (inventarisatie plus evaluatie) en de vereisten van de bureaustoel (en andere computermiddelen) bestaat er wel degelijk al wetgeving. De risicoanalyse is verplicht sinds 1 januari 2016 en het verplicht gezondheidstoezicht (= verplicht medisch onderzoek) voor de werknemers die 'onderworpen' zijn aan het risico beeldschermwerk werd opgeheven.
In plaats daarvan wordt onder meer voorzien in een vijfjaarlijkse specifieke risicoanalyse én passende preventiemaatregelen. Deze analyse wordt indien nodig aangevuld met een bevraging of een ander instrument dat peilt naar de werkomstandigheden van de werknemer.
De stoel moet stabiel zijn, de gebruiker bewegingsvrijheid geven en hem een comfortabele werkhouding verschaffen. De zitting moet in de hoogte verstelbaar zijn. De hoogte en de hellingshoek van de rugleuning moeten verstelbaar zijn. Desgewenst moet een voetsteun voorzien worden (Codex: Bijlage VIII.2-1).
De VerV, beroepsvereniging voor ergonomie, pleit er voor om niet te focussen op klachten, want dat leidt tot behandeling en niet tot preventie.