Al jaren zien we dat het aantal psychische problemen bij volwassenen en kinderen stelselmatig toeneemt. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat tegen 2020 depressie de meest voorkomende ziekte in de westerse landen wordt. Er gaat ondertussen geen maand voorbij of burn-out komt in ons nieuws.
Burn-out, het sluipend gif in onze maatschappij. Naar schatting 10% van de werkende bevolking kampt met burn-outklachten. Onderzoeksinstituut TNO in Nederland berekende dat de maatschappelijke kost van werkstress tussen de 4 en 5 miljard euro per jaar bedraagt. Cijfers om van te duizelen.
Ons brein lijdt onder de druk en de snelheid van onze hedendaagse maatschappij. Door de digitale revolutie en de veranderende eisen is de context waarin we werken sterk veranderd. Echter, burn-out heeft ook te maken met persoonlijkheid. Vooral perfectionisten en idealisten moeten uitkijken.
Wil dit zeggen dat alle verpleegkundigen of idealisten gedoemd zijn om een burn-out te krijgen? Tuurlijk niet. Wat maakt nu dat de ene wel bezwijkt onder de druk en de ander niet? Mentale veerkracht!
We weten allemaal dat we vroeg of laat tegenslagen in het leven zullen hebben. Onze veerkracht zal bepalen of we slechte ervaringen kunnen omzetten in vleugels.
Het goede nieuws is dat ons vermogen om op te veren, en dit in tegenstelling tot karakter en intelligentie, slechts een klein deel vastligt in onze genen. Stressbestendigheid, optimisme, eigenwaarde,... zijn aan te leren en te trainen. We kunnen ons brein dus gaan versterken om onszelf zoveel mogelijk te beschermen tegen burn-out en stress.
Waarom zijn er dan niet meer bedrijven en scholen die inzetten op de ontwikkeling van die vaardigheden?
Als we willen dat deze 'digitale' generatie voldoende veerkrachtig en sterk is om de uitdagingen van de 21ste eeuw vol vertrouwen tegemoet te treden, is het moment echt wel aangebroken om te gaan investeren in ons mentaal kapitaal.
Er mag dan al meer aandacht gekomen zijn voor onze mentale gezondheid, toch blijft het op vele plaatsen nog taboe. Bedrijven, organisaties, scholen, ... allen zullen ze werk moeten maken van sensibilisering. Willen we dat dit verhaal succesvol is, dan zal iedereen aan éénzelfde zeel moeten trekken.
De overheid heeft hier een grote verantwoordelijkheid om de bal aan het rollen te krijgen. We merken dat er wel het één en het ander aan het bewegen is op dat vlak: zie bijvoorbeeld de erkenning van burn-out als werkgerelateerde ziekte zodat Federis preventieve maatregelen kan nemen, het ontwikkelen van richtlijnen met betrekking tot vroegtijdige detectie en behandeling, werkbaar werk,... maar gezien de urgentiesituatie moeten we een tandje bijsteken.
We weten allemaal dat we vroeg of laat tegenslagen in het leven zullen hebben. Onze veerkracht zal bepalen of we slechte ervaringen kunnen omzetten in vleugels.
Ook het bedrijfsleven kan een voortrekkersrol op zich nemen door sensibiliseringscampagnes uit te voeren bij de eigen werknemers, een antiburn-outbeleid door te voeren, een stressrisicoanalyse op te maken, leidinggevenden als rolmodel in te zetten,...
Maar ook in het onderwijs zit volgens mij nog veel potentieel. Studies wijzen er op dat hoe vroeger men aandacht schenkt aan de gezondheid van onze hersenen hoe beter. Niet alleen kennis en intelligentie bepaalt het succes van onze leerlingen, maar recente onderzoeken tonen aan dat hun toekomst meer bepaald wordt door doorzettingsvermogen, focus en optimisme. Dit heet mentaal kapitaal. En het versterken van dat mentaal kapitaal heeft effect op schoolprestaties, en latere inkomsten maar ook op het psychisch welbevinden: psychische stoornissen verminderen aanzienlijk door in te zetten op mentaal kapitaal van kinds af aan. Ook de kans op gedragsproblemen verkleint wat vervolgens criminaliteit vermindert.
In de VS zijn reeds mooie resultaten geboekt met kinderen uit achterstandswijken, die dankzij specifieke mindfulnesslessen beter scoorden op hun toelatingstests voor het hoger onderwijs, in vergelijking met kinderen uit dezelfde wijken die een placebotraining aangeboden kregen.
Een gelijkaardig mindfulnessprogramma bij Canadese kinderen uit de lagere school zorgde er dan weer voor dat zij na afloop niet alleen vooruitgingen wat betreft sociaalemotionele vaardigheden maar ook betere scores haalden op wiskunde. Op lange termijn kunnen we hierdoor dus een generatie creëren die veerkrachtiger en flexibeler kan omgaan met stressoren.
In de basisschool Sint-Gerolf in Merendree Oost-Vlaanderen leren kinderen van de kleuterklas tot het zesde leerjaar hoe ze tot rust moeten komen. Leerkrachten trekken daarvoor een tiental minuten uit tijdens de gewone lesuren. In Gullegem krijgen kleuters om de twee weken een half uurtje yoga.
Fantastische initiatieven die er toch op wijzen dat scholen meer en meer het belang inzien van breintrainingen bij kinderen. Het vraagt natuurlijk een investering, maar de eerste resultaten lijken mij die meer dan waard. Kinderen die de kans krijgen om hun brein te versterken hebben volgens de cijfers veel minder kans om in de criminaliteit te belanden, ze blijven fysiek en mentaal gezonder, kunnen beter omgaan met stress en staan sterker in hun persoonlijk en professioneel leven.
Kortom, ieder van ons heeft tools in handen om uit deze breincrisis te geraken en de trend van steeds toenemende psychische problemen om te buigen. Waar wachten we nog op?
Burn-out, het sluipend gif in onze maatschappij. Naar schatting 10% van de werkende bevolking kampt met burn-outklachten. Onderzoeksinstituut TNO in Nederland berekende dat de maatschappelijke kost van werkstress tussen de 4 en 5 miljard euro per jaar bedraagt. Cijfers om van te duizelen. Ons brein lijdt onder de druk en de snelheid van onze hedendaagse maatschappij. Door de digitale revolutie en de veranderende eisen is de context waarin we werken sterk veranderd. Echter, burn-out heeft ook te maken met persoonlijkheid. Vooral perfectionisten en idealisten moeten uitkijken. Wil dit zeggen dat alle verpleegkundigen of idealisten gedoemd zijn om een burn-out te krijgen? Tuurlijk niet. Wat maakt nu dat de ene wel bezwijkt onder de druk en de ander niet? Mentale veerkracht!We weten allemaal dat we vroeg of laat tegenslagen in het leven zullen hebben. Onze veerkracht zal bepalen of we slechte ervaringen kunnen omzetten in vleugels.Het goede nieuws is dat ons vermogen om op te veren, en dit in tegenstelling tot karakter en intelligentie, slechts een klein deel vastligt in onze genen. Stressbestendigheid, optimisme, eigenwaarde,... zijn aan te leren en te trainen. We kunnen ons brein dus gaan versterken om onszelf zoveel mogelijk te beschermen tegen burn-out en stress.Waarom zijn er dan niet meer bedrijven en scholen die inzetten op de ontwikkeling van die vaardigheden?Als we willen dat deze 'digitale' generatie voldoende veerkrachtig en sterk is om de uitdagingen van de 21ste eeuw vol vertrouwen tegemoet te treden, is het moment echt wel aangebroken om te gaan investeren in ons mentaal kapitaal.Er mag dan al meer aandacht gekomen zijn voor onze mentale gezondheid, toch blijft het op vele plaatsen nog taboe. Bedrijven, organisaties, scholen, ... allen zullen ze werk moeten maken van sensibilisering. Willen we dat dit verhaal succesvol is, dan zal iedereen aan éénzelfde zeel moeten trekken. De overheid heeft hier een grote verantwoordelijkheid om de bal aan het rollen te krijgen. We merken dat er wel het één en het ander aan het bewegen is op dat vlak: zie bijvoorbeeld de erkenning van burn-out als werkgerelateerde ziekte zodat Federis preventieve maatregelen kan nemen, het ontwikkelen van richtlijnen met betrekking tot vroegtijdige detectie en behandeling, werkbaar werk,... maar gezien de urgentiesituatie moeten we een tandje bijsteken.Ook het bedrijfsleven kan een voortrekkersrol op zich nemen door sensibiliseringscampagnes uit te voeren bij de eigen werknemers, een antiburn-outbeleid door te voeren, een stressrisicoanalyse op te maken, leidinggevenden als rolmodel in te zetten,...Maar ook in het onderwijs zit volgens mij nog veel potentieel. Studies wijzen er op dat hoe vroeger men aandacht schenkt aan de gezondheid van onze hersenen hoe beter. Niet alleen kennis en intelligentie bepaalt het succes van onze leerlingen, maar recente onderzoeken tonen aan dat hun toekomst meer bepaald wordt door doorzettingsvermogen, focus en optimisme. Dit heet mentaal kapitaal. En het versterken van dat mentaal kapitaal heeft effect op schoolprestaties, en latere inkomsten maar ook op het psychisch welbevinden: psychische stoornissen verminderen aanzienlijk door in te zetten op mentaal kapitaal van kinds af aan. Ook de kans op gedragsproblemen verkleint wat vervolgens criminaliteit vermindert.In de VS zijn reeds mooie resultaten geboekt met kinderen uit achterstandswijken, die dankzij specifieke mindfulnesslessen beter scoorden op hun toelatingstests voor het hoger onderwijs, in vergelijking met kinderen uit dezelfde wijken die een placebotraining aangeboden kregen.Een gelijkaardig mindfulnessprogramma bij Canadese kinderen uit de lagere school zorgde er dan weer voor dat zij na afloop niet alleen vooruitgingen wat betreft sociaalemotionele vaardigheden maar ook betere scores haalden op wiskunde. Op lange termijn kunnen we hierdoor dus een generatie creëren die veerkrachtiger en flexibeler kan omgaan met stressoren.In de basisschool Sint-Gerolf in Merendree Oost-Vlaanderen leren kinderen van de kleuterklas tot het zesde leerjaar hoe ze tot rust moeten komen. Leerkrachten trekken daarvoor een tiental minuten uit tijdens de gewone lesuren. In Gullegem krijgen kleuters om de twee weken een half uurtje yoga. Fantastische initiatieven die er toch op wijzen dat scholen meer en meer het belang inzien van breintrainingen bij kinderen. Het vraagt natuurlijk een investering, maar de eerste resultaten lijken mij die meer dan waard. Kinderen die de kans krijgen om hun brein te versterken hebben volgens de cijfers veel minder kans om in de criminaliteit te belanden, ze blijven fysiek en mentaal gezonder, kunnen beter omgaan met stress en staan sterker in hun persoonlijk en professioneel leven. Kortom, ieder van ons heeft tools in handen om uit deze breincrisis te geraken en de trend van steeds toenemende psychische problemen om te buigen. Waar wachten we nog op?
