...

Een lage minerale botdensiteit gaat gepaard met een hoog risico op een heupfractuur. Maar andersom blijkt dat de meeste patiënten met een heupfractuur geen verlaagde botdensiteit hebben. Dat komt omdat de breekbaarheid van het bot te maken heeft met structuurelementen, die onvolledig gecapteerd worden door de minerale botdensiteit. Bovendien wordt het verband tussen osteoporose en heupfractuur gecompliceerd door het valrisico, dat zelf afhangt van factoren zoals het zicht, de concentratie, het risico op bewustzijnsverlies en de spierkracht.Het is weinig waarschijnlijk dat we binnen een zo complex beeld het risico op een heupfractuur zullen kunnen voorspellen op basis van één parameter. Maar als we naar een samengestelde score gaan, is het wenselijk dat die in de mate van het mogelijke wordt samengesteld uit eenvoudig meetbare parameters. Onderzoekers traden op het jaarlijkse symposium van de American Society of Bone and Mineral Research naar voren met de distributiewijdte van de rode bloedcellen (red blood cell distribution width, RDW). De RDW is een maat voor de variabiliteit in grootte van de rode bloedcellen. De grootte van de rode bloedcellen gaat sterker variëren met de leeftijd. Heel hoge waarden van de RDW zijn in verband gebracht met een verhoogde sterfte, hart- en vaatziekten, nierfalen en dementie. De waarde kan ook stijgen bij gebrek aan ijzer en/of vitamine B12. Het verband met heupfracturen was nog nooit onderzocht. Een normale RDW bedraagt tussen 11% en 15%.De studie includeerde 3.625 thuiswonende mannen met een gemiddelde leeftijd van 79 jaar. Over een gemiddelde follow-up registreerde men in deze populatie 154 heupfracturen (5%), 701 klinische fracturen in totaal (19%) en 1.059 valincidenten. De RDW schommelde tussen 11,3% en 32,9%. Het risico op valincidenten en dat op een heupfractuur stegen met de RDW. Personen in het bovenste kwartiel van de RDW hadden 2,8 maal meer heupfracturen dan personen in het onderste kwartiel. De combinatie van de minerale botdensiteit en de RDW was een accuratere voorspeller van een heupfractuur dan de FRAX-score, die eveneens de minerale botdensiteit behelst. Binnen de groep van patiënten met anemie vond men geen verband tussen het risico op een heupfractuur en de RDW. Maar anemische patiënten hadden wel het hoogste risico van de hele groep.De auteurs van de studie denken dat zich hier een piste opent voor de klinische praktijk. "Zeker omdat het een routinematig toegankelijke parameter is", argumenteren ze. Is dat ook bij ons het geval? "Bij een standaard hematologiebilan wordt de RDW systematisch door het toestel bepaald", zegt apr. Christine Van Laer (dienst laboratorium-geneeskunde, UZ Leuven). "Maar niet alle labo's rapporteren die parameter. Wij hier in Leuven rapporteren hem wel altijd. Als de arts de RDW voor zijn patiënt wil kennen, is het dus mogelijk dat hij dat expliciet moet aanvragen."Het is nu kijken hoe deze gegevens kunnen worden geoperationaliseerd. Daarbij moet men onder andere voor ogen houden dat de huidige studie geen conclusies mogelijk maakt over vrouwen, die met voorsprong de meest frequente slachtoffers zijn van een heupfractuur. De auteurs zijn van plan het verband ook bij hen te onderzoeken. Duidelijk is alvast dat in studies over de RDW en diverse aandoeningen geen verschil in de onderzochte correlaties werd gevonden tussen mannen en vrouwen. Maar bot is bot, met zijn welgekende gevoeligheid voor oestrogenen.