...

Het lijkt wel alsof een ruimteschip in het historische park d'Avroy is geland. Het Trinkhall-gebouw dat zo uit de VRT-serie Arcadia lijkt te komen, staat in schril contrast met de eeuwenoude bomen en statige herenhuizen die het park flankeren. Vergis u niet: de glanzende constructie is slechts een 'verpakking' die het oorspronkelijke gebouw uit de jaren '60 omhult. Binnen zijn de oude bakstenen buitenmuren nog zichtbaar. Nu hangen er kunstwerken aan. Een geniaal ontwerp van het Luikse architectenbureau Beguin-Massart.Wat dit museum vooral bijzonder maakt, is het concept. Artistiek directeur Carl Havelange: "Trinkhall promoot een vernieuwend museaal project door kunstwerken tentoon te stellen van mensen met een mentale beperking, die kunst beoefenen buiten het kader van psycho- of bezigheidstherapieën." In die kunst herkent Havelange de artistieke expressie van kwetsbare zielen die in Luik een plaats krijgen in een museum dat exclusief aan hen is gewijd. "Doordat we over een eigen atelier beschikken, zijn we niet alleen een museum maar ook een plaats van artistieke creatie. We werken met kunstenaars die toevallig 'anders' zijn door hun beperking."Havelange omschrijft de collectie het liefst gewoon als hedendaagse kunst. "Dat is minder stigmatiserend dan bijvoorbeeld art brut of outsiderart. Ik hou ook niet van het (mode)woord inclusie, omdat zelfs dàt een vorm van paternalisme kan scheppen." Op het gelijkvloers vinden monografische tentoonstellingen plaats die telkens een Belgische of internationale kunstenaar eren. Momenteel kunt u er prachtig werk ontdekken van de Belg Michel Petiniot. "Petiniot bezoekt al meer dan 30 jaar dagelijks ons atelier waarin hij een grafisch en picturaal universum creëert" aldus Havelange. "Met ongelooflijke precisie en methodiek, en eindeloze herhalingen van penstreken tekent hij op papier, hout, stof, aarde.... Tekenen is voor hem een automatisme zoals stappen, hij hoeft er niet bij na te denken en verkeert dan bijna in een meditatieve toestand." Boven wisselen de expo's volgens een thematische selectie. Dé blikvangers hier zijn de kleurrijke en ruimtevullende hut gemaakt van geknoopt textiel, van Pascal Tassini en een monumentale piratenboot van Alain Meert. Havelange: "Beide kunstenaars werken in onze ateliers. Tassini is wereldberoemd geworden door zijn werk van bundels geknoopt textiel, maar hij is een veelzijdig kunstenaar die ook schildert, tekent en terracotta sculpturen maakt. De boot maakte Alain Meert speciaal voor de opening. Er was hem gevraagd wat een museum voor hem betekende. Het antwoord was een schip van papier en karton, waarin zijn hele wereld is vertegenwoordigd: de ark van Alain Meert. Het is een drijvend museum dat dromerig vaart tussen ideeën, vormen en emoties. Dat hij er een piratenschip van maakte, maakt het alleen nog interessanter." Trinkhall heeft een lange weg afgelegd om 4000 werken bijeen te kunnen krijgen. De collectie werd meer dan 40 jaar geleden aangelegd door de Luikse kunstenaar en visonair Luc Boulangé. Hij richtte de vereniging Créahm (Création et Handicap Mental) op. Zijn doel: het bevorderen van kunstvormen door mensen die in die tijd bestempeld werden als onaangepast of krankzinnig. Havelange: "Voor Boulangé waren die mensen niet ziek, gewoon anders. Dankzij socialiserings- en democratiseringsprocessen kwam er in de jaren '70 geleidelijk vernieuwing in de psychiatrie. Boulangé voelde dat de tijd rijp was om op zoek te gaan naar partners die wereldwijd gelijkaardige initiatieven ondernamen. Er kwam zoveel respons dat hij plots meer dan 200 werken in zijn bezit had."Van waar de naam Trinkhall vragen we ons af? Havelange verwijst naar de 19e eeuw toen op dezelfde plek een elegant paleis in Moorse stijl stond, Trink-Hall genaamd. "Het was een populair ontmoetingscentrum waar gedronken en gegeten werd, en allerlei evenementen plaatsvonden. Na WOII werd het gesloopt. In 1963 kwam er een modernistisch gebouw in de plaats met een restaurant en een dancing die later failliet gingen. Uiteindelijk werd het gebouw verlaten en raakte het vervallen totdat Boulengé het in de jaren '80 bezette (kraakte). Hij bracht er zijn expositieruimtes en ateliers voor mentaal gehandicapte kunstenaars in onder. Dat was het begin van een lange machtsstrijd tussen de stad Luik en Boulangé. Dankzij zijn inzet en verzet kreeg hij de media en de Luikse bevolking aan zijn kant. De stad gaf uiteindelijk toe maar bleef eigenaar van het pand dat voortaan de hoofdzetel is van het Créahm en zijn tentoonstellingsruimte - het MADmusée - ondertussen herdoopt tot Trinkhall Museum. In 2008 drong zich een renovatie op maar door de toenmalige financiële crisis duurde deze veel langer dan verwacht. Het nieuwe Trinkhall Museum ging uiteindelijk pas in het najaar van 2021 open. "De opening was aanvankelijk voorzien voor eind maart 2020 maar dan brak de Covidhel los. Wij zijn wellicht het enige museum ter wereld dat zijn deuren moest sluiten alvorens die nog goed en wel waren opengegaan" lacht Havelange. Ondertussen staan de deuren wijd open om u te ontvangen. En drinken doen ze hier ook nog steeds, in het gezellige Trinkhall cafe.