...

Ik verslikte me haast in mijn koffie toen ik Het Laatste Nieuws dd. 19 maart las, met daarin een reactie van collega specialist Jean-Luc Demeere, voorzitter van het VBS (Verbond van Belgische Specialisten). In het artikel in kwestie stak hij, hoe kan het ook anders, de loftrompet van de specialist in het bestrijden van 'the war against corona'. Hij schuwde de grote woorden niet, en Macrons speech indachtig, maakte hij gewag alsof de coronabestrijding een oorlog is die we met man en macht, en met vooral de inzet van zijn leger specialisten, moeten bestrijden. De ziekenhuizen worden getransformeerd tot ware 'war zones'. Alle niet-dringende ingrepen of consultaties worden on hold gezet. Iedereen wordt gemobiliseerd om deze 'big war' te bestrijden. De ziekenhuisarts zal uit zijn comfortzone moeten treden, er zullen collegae ziek worden, we zullen offers moeten brengen voor God en het Vaderland. We zullen al strijdend en met vereende krachten alles wat we in ons hebben uit de kast moeten halen, om België voor een megaramp te behoeden, dixit Jean-Luc Demeere. Met andere woorden, de specialist zal deze keer niet in zijn kot moeten blijven, maar hij zal uit zijn kot moeten komen! De uitspraak van Maggie De Block, "blijf in uw kot", zal voor de 'heroes' van het ziekenhuis deze keer niet meer volstaan om de noodzakelijke medische zorgen toe te dienen. Het adagio zal moeten getransformeerd worden tot: 'dokter-specialist, blijf UIT uw kot', blijf bij de patiënt die uw zorgen zo broodnodig heeft! In het artikel in HLN wordt echter op geen enkel ogenblik gewag gemaakt van de cruciale en essentiële rol die de huisarts speelt in het coronaverhaal. Wie zei ook alweer dat het van levensbelang is om de basispreventieve maatregelen zo goed en zo kwaad als het kan in acht te nemen, met het oog op het vermijden van een snelle verspreiding van het coronavirus? 'Flattening the curve', dat is de strategie die de Belgische virologen op het oog hebben. De piek, die er zeker komt, zoveel mogelijk afvlakken, zodanig dat de medische diensten niet overspoeld geraken, en de ICU's het blijven volhouden. Met andere woorden, zonder het noodzakelijke preventieve werk van de huisartsen zullen de ziekenhuizen in Italiaanse toestanden verzanden. Men zal keuzes moeten maken wie in leven zal blijven en wie niet, zoals in een echte oorlog. Is het dat wat onze collegae specialisten willen?Het werk op IC oogt natuurlijk meer sexy, meer tot de verbeelding sprekend. Mannen in gesofistikeerde pakken, patiënten aan de beademing, het ziet er allemaal indrukwekkend en adembenemend uit. 'The hero's in the war rooms' aan het werk. Dat verdient toch het volste respect? Het stille, preventieve werk achter de schermen, de triage, het laten thuisblijven van mensen met vermoeden van corona-infectie, het geruststellen van de bevolking, zo nodig risicopatiënten doorsturen naar het ziekenhuis, ... Het springt allemaal minder in het oog, maar is daarom niet minder noodzakelijk.Het zijn meestal huisartsen die de triageposten bemannen, die al dan niet doorverwijzen naar spoed of wachtpost. Als Jean-Luc Demeere meent het zelf allemaal aan te kunnen, met zijn leger aan hooggespecialiseerde mensen, dat hij dit dan ook openlijk zegt. Als hij meent de huisarts niet nodig te hebben in het bestrijden van deze pandemie, dat hij dan tenminste de intellectuele eerlijkheid toont om dit ook te zeggen. Maar dan neem ik aan dat hij ook de gevolgen zal dragen van zijn kortzichtige visie op deze crisis. Als er een kans is om in gespreide slagorde, zoals dat dan heet in oorlogssituaties, deze zware pandemie het hoofd te bieden, dan is het nu wel. Er is nu geen tijd om te discussiëren wie hier de hoofdrol zal spelen. We hebben iedereen nodig. De kuisvrouw, het verplegend personeel, de huisartsen, de specialisten, de wetenschappers en de politiek. Blijkbaar blijven sommige collegae-specialisten liever hangen in kinderlijk gedrag wie nu de leiding op zich moet nemen, dan op te roepen tot samenhorigheid.Ik vraag me dan ook af of Jean-Luc Demeere al ooit eens een huisarts aan het werk heeft gezien, het brede eerstelijnswerk in al zijn facetten, waar preventie een essentieel onderdeel van is. Zijn grote woorden in HLN dd. 19 maart ruiken naar sensatiezucht en vooral naar het ophemelen van de eigen kunde. Het illustreert eens te meer het hokjesdenken. In dit dossier hebben we meer nood aan mensen met een helikoptervisie, eerder dan aan 'nerds' die niet verder kijken dan hun eigen specialisme. Naar analogie met de politiek waar geopperd wordt dat dit een momentum is om de rangen te sluiten en ééndrachtig de crisis aan te pakken, lees een volwaardige regering te vormen met volheid van bevoegdheden. Zo moet ik jammer genoeg vaststellen dat ook wij niet in staat zijn om de rangen eensgezind te sluiten en als één man tegen dit virus te vechten. Vergeet immers niet, als deze crisis voorbij is, komt de analyse van hoe dit alles is kunnen gebeuren. Er zullen veel studies volgen die de oorsprong en verspreiding, alsook de virulentie van dit virus gaan onderzoeken. Ook zal een evaluatie gemaakt worden van de aanpak van deze crisis. En dan zal eens te meer blijken dat we niet gebaat zijn bij een verdeelde slagorde, maar enkel bij ééndracht en solidariteit, ook tussen de zorgverleners onderling. In een nog niet zolang verleden hekelde Demeere het zogenaamd gebrek aan kennis bij de huisartsen als het aankomt op psychische hulpverlening in de breedste zin van het woord. Hij werd stevig van repliek gediend door Domus Medica, en volkomen terecht. Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat hier een verborgen agenda van het VBS achterzit. Die agenda houdt concreet in dat ze de eerste lijn volledig willen verdringen door 'eerstelijns' specialistische praktijken nog veel meer ingang te doen vinden in het zorglandschap. Hij wil niks minder dan de quasi volledige decimering van de eerste lijn. En dan te bedenken dat specialisten soms tot 15 jaar opleidingen volgen allerhande, om zich dan bezig te houden met eerstelijnspathologie... Wat een verlies aan kennis zou dat niet betekenen... Ik zou zeggen, geachte collega Demeere, ontwaak uit uw narcose en verruim uw blik van onze gezondheidszorg. Want met supergespecialiseerde zorg alleen gaan we er ook niet geraken. Corona illustreert dit ten overvloede, dag na dag.