Het stuk kadert in de herdenking van 500 jaar Utopia en knipoogt naar de romans van Georges Orwell en Aldous Huxley. In 1516 beschreef de humanist Thomas More hoe zijn ideale staat er zou uitzien. Zijn onvrede met het reilen en zeilen in het toenmalige Engeland lag aan de basis van het werk. Thomas More goot zijn kritische ideeën in een sociale satire. Tot vandaag, 500 jaar later, blijft het boek brandend actueel. Het stukUtopia dat Villa Voortman op de planken brengt, is een woordelijk en lijfelijk theatergebeuren met live muziek en zang.

Psychiatrisch Centrum

Het project Villa Voortman ontstond in de schoot van het Psychiatrisch Centrum Gent-Sleidinge als antwoord op de groeiende groep mensen die in de reguliere hulpverlening tussen wal en schip is geraakt. Al vijf jaar lang stelt de Villa elke weekdag en zaterdag haar deuren open voor mensen met wat vandaag een 'dubbeldiagnose' heet: een gecombineerde problematiek van middelenmisbruik en psychische moeilijkheden, veelal psychose.

Dankzij de steun van het Psychiatrisch Centrum en de onvermoeibare inzet van de oorspronkelijke bezielers Dirk Bryssinck en Johan Vanderstraeten is het ontmoetingshuis aan de rand van de Gentse binnenstad de laatste jaren uitgegroeid tot een begrip. Niet alleen is de Villa verankerd in het sociaal-maatschappelijke landschap, het trekt sinds haar ontstaan academici, binnen- en buitenlandse bezoekers en vrijwilligers aan en wordt ook actief gedragen door de Stad Gent. Laatste stelt een 8-tal sociale woningen in het nabijgelegen Vogelenzangpark ter beschikking (en financiert een substantieel deel van de noodzakelijke verbouwings­kosten) als definitieve locatie voor Villa Voortman.

Precaire situatie

De situatie van de bezoekers van Villa Voortman is vaak erg precair. De complexe combinatie van psychische moeilijkheden en verslaving maakt dat deze doelgroep vaak tussen twee stoelen valt in het reguliere zorgnet: psychisch te ontregeld om te aarden in de verslavingszorg, en te verslaafd om een plaats te vinden in de bestaande psychiatrische opvang. Doordat middelengebruik bovendien een tijdelijk onderdrukkend of verzachtend effect kan hebben op psychotische symptomen verwijst het label 'dubbeldiagnose' naar een klinisch vrij weerbarstig fenomeen.

Voor de meesten is het parcours dat uiteindelijk tot Villa Voortman heeft geleid dan ook bijzonder hobbelig: armoede, dakloosheid en geregelde aanvaringen met het gerecht behoren jammer genoeg tot de dagelijkse realiteit van de bezoekers. 'Zorgwekkende zorgvermijders', zoals zij wel eens worden genoemd, die als geen ander weten wat uitsluiting betekent en vaker wel dan niet het geloof in het maatschappelijk bestel in het algemeen en de hulpverlening in het bijzonder zijn verloren.

Mensen met en eigen verhaal

Het is een vreemd gegeven, een paradox, dat de meest problematische patiënten steeds vaker van hulp verstoken blijven in een samenleving die de laatste decennia hoog inzet op de vermaatschappelijking van de zorg en het verlagen van de drempel naar de hulpverlening. Het is vreemd hoe de poging om het taboe rond psychische moeilijkheden te doorbreken samengaat met een tanende opvang- en zorgcapaciteit voor de meest kwetsbaren.

Precies in onze welvarende verzorgingsstaat blijken zij die vastgelopen zijn in de zorgsector wel eens de grootste nood te hebben aan zorg. Villa Voortman wil een antwoord bieden op die merkwaardige stand van zaken. In de eerste plaats door de bezoekers te onthalen als mensen met een eigen verhaal, een verleden, een toekomst, wensen en dromen.

Menselijke waardigheid

Iedereen in Villa Voortman - begeleiders, vrijwilligers en bezoekers - schaart zich rond het engagement om menselijke waardigheid te bewaken en te verdedigen. De kleinschaligheid van het project laat toe dat er op basis van gelijkwaardigheid en gelijke inspraak kan worden gewerkt. Er gelden minimale huisregels: geen druggebruik en geen verbaal of fysiek geweld. Respect, geduld en begrip zijn de belangrijkste medicijnen. Zij kunnen niet uit voorraad worden besteld, maar moeten telkens opnieuw als opdracht worden hernomen. Dat vraagt veel inzet van iedereen.

Door de continue instroom van nieuwe stagiairs, vrijwilligers en academici blijft het denken en zoeken rond wat het project Villa Voortman is en kan zijn steeds levendig. Dankzij de hulp van de FOD Volksgezondheid kreeg de Villa onlangs extra personeel, wat de continuïteit van het project waarborgt en het kader rond de zich steeds vernieuwende poel van vrijwilligers en stagiairs verstevigt.

Kracht en creativiteit

Boven alles zijn het echter de kracht en creativiteit van de bezoekers die de Villa op de kaart hebben gezet. Op het jaarlijkse benefietgebeuren Indian Summer, de maandelijkse Open Poort en elke dag opnieuw herinneren ze ons eraan dat achter kwetsbare burgers vaak mooie mensen, goede schrijvers, schilders, beeldhouwers en muzikanten schuilgaan. Soms aarzelend en moeizaam, soms tomeloos en onstuimig, maar altijd compromisloos in de zoektocht naar een stem en het verdrijven van de grijsheid van klinische labels.

Vrienden van de Villa

Februari 2016 werd de pluralistische vzw Vrienden van Villa Voortman opgericht. Zij stelt zich tot doel de sociaal-artistieke werking van Villa Voortman te ondersteunen en verder uit te bouwen om zo de idee van communale zorg concrete gestalte te geven. Daarvoor is de steun van het Psychiatrisch Centrum en de samenwerking met de stad Gent, de academische wereld, artistieke verenigingen, de zorg- en justitiële sector onontbeerlijk.

Door al deze actoren te verzamelen rond het project Villa Voortman wil de vzw beroep doen op de gemeenschappelijke verantwoordelijkheid die we hebben over het lot van de meest kwetsbaren van onze samenleving. Alhoewel therapie en artistieke ontplooiing in de Villa hand in hand gaan, blijft duidelijkheid over de verdeling van taken ook hier uiteraard geboden.

Daar waar het Psychiatrisch Centrum Gent Sleidinge voor de continuïteit in de therapeutisch begeleiding en voor de operationele inbreng van personeel, huisvesting en facility management blijft zorgen, heeft de VZW zich tot opdracht gesteld de sociaal-artistieke projecten aan te brengen, ze te begeleiden en er de financiële middelen voor te vinden.

Pilootproject

De Vrienden van Villa Voortman kijken niet zonder trots terug op het eerste pilootproject dat zij samen met de bezoekers, begeleiders en vrijwilligers actief hebben helpen opzetten. Het samenbrengen van het materiaal, het optekenen van getuigenissen en van de toekomstvisie van bezoekers en begeleiders heeft een bijzondere therapeutische dynamiek op gang gebracht. We hopen met deze publicatie Villa Voortman nog beter op de kaart te zetten en het maatschappelijk draagvlak ervoor te vergroten. De opbrengst van de verkoop van het boek vloeit terug naar de vzw Vrienden van Villa Voortman, die het geld integraal zal inzetten voor toekomstige sociaal-artistieke projecten.

Ook met die projecten willen we Villa Voortman helpen door nieuwe artistieke experimenten aan te moedigen en daarbij het therapeutisch proces te bevorderen en door het maatschappelijk draagvlak voor de Villa te vergroten. Door grotere publieke bewustwording en aanvaarding, willen we op termijn de beleidsmakers overtuigen om voor de artistieke begeleiding van deze uiterst kwetsbare groep burgers structureel meer middelen vrij te maken.

Theatervoorstelling

En nu is er dus de theatervoorstelling Utopia, gecreëerd naar aanleiding van 500 jaar Utopia van Thomas More, en met een knipoog naar de dystopische romans van Orwell en Huxley. In 1516 beschreef de humanist Thomas More zijn ideale staat uit onvrede met het reilen en zeilen van het toenmalige Engeland. Hij goot zijn kritische ideeën in de sociale satire Utopia, vandaag meer dan actueel.

De dichters, muzikanten, performers en beeldend kunstenaars van Villa Voortman nemen ons mee op hun tocht doorheen eigen mijmeringen, verlangens en fantasieën over verschillende samenlevingsvormen. Utopia is een woordelijk en lijfelijk theatergebeuren met live muziek en zang. Spel, tekst, muziek en beeldend werk werden verzorgd door De Voortmannen én vrouwen, het concept en regie zijn in handen van dr. Marc Cosyns en Mira Bryssinck, Dirk Pauwels staat in voor de coaching.

Opvoeringen:ma 28/11 tot en met wo 30/11, telkens om 20u in de Minard Schouwburg, Gent.

Tickets:www.minard.be

Het stuk kadert in de herdenking van 500 jaar Utopia en knipoogt naar de romans van Georges Orwell en Aldous Huxley. In 1516 beschreef de humanist Thomas More hoe zijn ideale staat er zou uitzien. Zijn onvrede met het reilen en zeilen in het toenmalige Engeland lag aan de basis van het werk. Thomas More goot zijn kritische ideeën in een sociale satire. Tot vandaag, 500 jaar later, blijft het boek brandend actueel. Het stukUtopia dat Villa Voortman op de planken brengt, is een woordelijk en lijfelijk theatergebeuren met live muziek en zang.Psychiatrisch CentrumHet project Villa Voortman ontstond in de schoot van het Psychiatrisch Centrum Gent-Sleidinge als antwoord op de groeiende groep mensen die in de reguliere hulpverlening tussen wal en schip is geraakt. Al vijf jaar lang stelt de Villa elke weekdag en zaterdag haar deuren open voor mensen met wat vandaag een 'dubbeldiagnose' heet: een gecombineerde problematiek van middelenmisbruik en psychische moeilijkheden, veelal psychose. Dankzij de steun van het Psychiatrisch Centrum en de onvermoeibare inzet van de oorspronkelijke bezielers Dirk Bryssinck en Johan Vanderstraeten is het ontmoetingshuis aan de rand van de Gentse binnenstad de laatste jaren uitgegroeid tot een begrip. Niet alleen is de Villa verankerd in het sociaal-maatschappelijke landschap, het trekt sinds haar ontstaan academici, binnen- en buitenlandse bezoekers en vrijwilligers aan en wordt ook actief gedragen door de Stad Gent. Laatste stelt een 8-tal sociale woningen in het nabijgelegen Vogelenzangpark ter beschikking (en financiert een substantieel deel van de noodzakelijke verbouwings­kosten) als definitieve locatie voor Villa Voortman.Precaire situatieDe situatie van de bezoekers van Villa Voortman is vaak erg precair. De complexe combinatie van psychische moeilijkheden en verslaving maakt dat deze doelgroep vaak tussen twee stoelen valt in het reguliere zorgnet: psychisch te ontregeld om te aarden in de verslavingszorg, en te verslaafd om een plaats te vinden in de bestaande psychiatrische opvang. Doordat middelengebruik bovendien een tijdelijk onderdrukkend of verzachtend effect kan hebben op psychotische symptomen verwijst het label 'dubbeldiagnose' naar een klinisch vrij weerbarstig fenomeen. Voor de meesten is het parcours dat uiteindelijk tot Villa Voortman heeft geleid dan ook bijzonder hobbelig: armoede, dakloosheid en geregelde aanvaringen met het gerecht behoren jammer genoeg tot de dagelijkse realiteit van de bezoekers. 'Zorgwekkende zorgvermijders', zoals zij wel eens worden genoemd, die als geen ander weten wat uitsluiting betekent en vaker wel dan niet het geloof in het maatschappelijk bestel in het algemeen en de hulpverlening in het bijzonder zijn verloren. Mensen met en eigen verhaal Het is een vreemd gegeven, een paradox, dat de meest problematische patiënten steeds vaker van hulp verstoken blijven in een samenleving die de laatste decennia hoog inzet op de vermaatschappelijking van de zorg en het verlagen van de drempel naar de hulpverlening. Het is vreemd hoe de poging om het taboe rond psychische moeilijkheden te doorbreken samengaat met een tanende opvang- en zorgcapaciteit voor de meest kwetsbaren. Precies in onze welvarende verzorgingsstaat blijken zij die vastgelopen zijn in de zorgsector wel eens de grootste nood te hebben aan zorg. Villa Voortman wil een antwoord bieden op die merkwaardige stand van zaken. In de eerste plaats door de bezoekers te onthalen als mensen met een eigen verhaal, een verleden, een toekomst, wensen en dromen.Menselijke waardigheidIedereen in Villa Voortman - begeleiders, vrijwilligers en bezoekers - schaart zich rond het engagement om menselijke waardigheid te bewaken en te verdedigen. De kleinschaligheid van het project laat toe dat er op basis van gelijkwaardigheid en gelijke inspraak kan worden gewerkt. Er gelden minimale huisregels: geen druggebruik en geen verbaal of fysiek geweld. Respect, geduld en begrip zijn de belangrijkste medicijnen. Zij kunnen niet uit voorraad worden besteld, maar moeten telkens opnieuw als opdracht worden hernomen. Dat vraagt veel inzet van iedereen. Door de continue instroom van nieuwe stagiairs, vrijwilligers en academici blijft het denken en zoeken rond wat het project Villa Voortman is en kan zijn steeds levendig. Dankzij de hulp van de FOD Volksgezondheid kreeg de Villa onlangs extra personeel, wat de continuïteit van het project waarborgt en het kader rond de zich steeds vernieuwende poel van vrijwilligers en stagiairs verstevigt.Kracht en creativiteitBoven alles zijn het echter de kracht en creativiteit van de bezoekers die de Villa op de kaart hebben gezet. Op het jaarlijkse benefietgebeuren Indian Summer, de maandelijkse Open Poort en elke dag opnieuw herinneren ze ons eraan dat achter kwetsbare burgers vaak mooie mensen, goede schrijvers, schilders, beeldhouwers en muzikanten schuilgaan. Soms aarzelend en moeizaam, soms tomeloos en onstuimig, maar altijd compromisloos in de zoektocht naar een stem en het verdrijven van de grijsheid van klinische labels. Vrienden van de VillaFebruari 2016 werd de pluralistische vzw Vrienden van Villa Voortman opgericht. Zij stelt zich tot doel de sociaal-artistieke werking van Villa Voortman te ondersteunen en verder uit te bouwen om zo de idee van communale zorg concrete gestalte te geven. Daarvoor is de steun van het Psychiatrisch Centrum en de samenwerking met de stad Gent, de academische wereld, artistieke verenigingen, de zorg- en justitiële sector onontbeerlijk. Door al deze actoren te verzamelen rond het project Villa Voortman wil de vzw beroep doen op de gemeenschappelijke verantwoordelijkheid die we hebben over het lot van de meest kwetsbaren van onze samenleving. Alhoewel therapie en artistieke ontplooiing in de Villa hand in hand gaan, blijft duidelijkheid over de verdeling van taken ook hier uiteraard geboden. Daar waar het Psychiatrisch Centrum Gent Sleidinge voor de continuïteit in de therapeutisch begeleiding en voor de operationele inbreng van personeel, huisvesting en facility management blijft zorgen, heeft de VZW zich tot opdracht gesteld de sociaal-artistieke projecten aan te brengen, ze te begeleiden en er de financiële middelen voor te vinden. PilootprojectDe Vrienden van Villa Voortman kijken niet zonder trots terug op het eerste pilootproject dat zij samen met de bezoekers, begeleiders en vrijwilligers actief hebben helpen opzetten. Het samenbrengen van het materiaal, het optekenen van getuigenissen en van de toekomstvisie van bezoekers en begeleiders heeft een bijzondere therapeutische dynamiek op gang gebracht. We hopen met deze publicatie Villa Voortman nog beter op de kaart te zetten en het maatschappelijk draagvlak ervoor te vergroten. De opbrengst van de verkoop van het boek vloeit terug naar de vzw Vrienden van Villa Voortman, die het geld integraal zal inzetten voor toekomstige sociaal-artistieke projecten.Ook met die projecten willen we Villa Voortman helpen door nieuwe artistieke experimenten aan te moedigen en daarbij het therapeutisch proces te bevorderen en door het maatschappelijk draagvlak voor de Villa te vergroten. Door grotere publieke bewustwording en aanvaarding, willen we op termijn de beleidsmakers overtuigen om voor de artistieke begeleiding van deze uiterst kwetsbare groep burgers structureel meer middelen vrij te maken.TheatervoorstellingEn nu is er dus de theatervoorstelling Utopia, gecreëerd naar aanleiding van 500 jaar Utopia van Thomas More, en met een knipoog naar de dystopische romans van Orwell en Huxley. In 1516 beschreef de humanist Thomas More zijn ideale staat uit onvrede met het reilen en zeilen van het toenmalige Engeland. Hij goot zijn kritische ideeën in de sociale satire Utopia, vandaag meer dan actueel. De dichters, muzikanten, performers en beeldend kunstenaars van Villa Voortman nemen ons mee op hun tocht doorheen eigen mijmeringen, verlangens en fantasieën over verschillende samenlevingsvormen. Utopia is een woordelijk en lijfelijk theatergebeuren met live muziek en zang. Spel, tekst, muziek en beeldend werk werden verzorgd door De Voortmannen én vrouwen, het concept en regie zijn in handen van dr. Marc Cosyns en Mira Bryssinck, Dirk Pauwels staat in voor de coaching.Opvoeringen:ma 28/11 tot en met wo 30/11, telkens om 20u in de Minard Schouwburg, Gent. Tickets:www.minard.be