Zoals wel vaker gebeurt bij wetgeving, was een tragisch voorval de aanleiding voor de wetswijziging. Een jonge moeder, die in een psychiatrisch ziekenhuis verbleef onder gedwongen statuut, bracht haar kind om toen ze naar huis mocht. Overleg met haar familie had dit drama misschien kunnen voorkomen. De emoties hierrond zijn invoelbaar maar het lijkt erop alsof er niet goed is nagedacht over de effecten van deze wet op andere gevallen met heel andere omstandigheden en verhoudingen. Communicatie is uiteraard altijd belangrijk, of het om een gedwongen of een vrijwillige behandeling gaat. Inschatten van risico's kan men ook beter wanneer er overleg is met de omgeving en betrekken van de familieleden in de behandeling zal het herstel vaak bespoedigen. Tenminste als er een goede band is met die familieleden.

En zelfs dan moet men met de nodige voorzichtigheid handelen. Als de partner of de ouders mee gaan beslissen over de vrijheid van de patiënt, zou die goede band wel eens erg onder druk kunnen komen te staan. Als de partner niet helemaal ter goeder trouw is, zou hij/zij ook wel misbruik kunnen maken van de situatie. Is de patiënt er eigenlijk mee gebaat dat heel zijn omgeving (familie tot in de tweede graad) op de hoogte gesteld wordt van de positieve of negatieve evolutie van zijn toestand? Bemoeilijken we zijn herstel en re-integratie niet enorm door hem zo openlijk te stigmatiseren? Welk nut heeft het om de brede omgeving te informeren? De wet bepaalt dat alle bloedverwanten tot de tweede graad geïnformeerd moeten worden. Wellicht zijn daar familieleden bij waar de patiënt nauwelijks of geen contact mee heeft.

Terwijl er enerzijds een sterke beweging is naar meer rechten voor de patiënt, zelfbeschikking, inspraak, keuzevrijheid, enz.. worden de rechten van de patiënt onder gedwongen statuut alleen maar ingeperkt. Zelfs beroepsgeheim is hier blijkbaar niet meer van tel.

Bemoeilijken we het herstel en re-integratie van een psychiatrische patiënt niet enorm door hem openlijk te stigmatiseren?

Het lijkt erop dat er een wet werd geconstrueerd, bekeken vanuit deze ene casus die er de aanleiding toe was. De psychiaters en vrederechters die dagelijks met dit soort situaties te maken hebben, zijn niet betrokken in het tot stand komen van deze wet. Zij zouden hebben kunnen vertellen dat patiënten met een psychiatrische aandoening vaker slachtoffer zijn van geweld dan dader. Zij zouden hebben kunnen uitleggen dat patiënten heel verschillend kunnen zijn en hoe verschillend ook hun netwerk en relaties kunnen zijn en dat een wet met die verscheidenheid moet rekening houden. Zij zouden beklemtoond hebben hoe ingrijpend een gedwongen opname is voor deze relaties, hoe broos het evenwicht tussen bescherming en zelfbeschikking is en hoe belangrijk het is om de patiënt nog zo veel mogelijk zelf te laten bepalen en beslissen in zijn behandeling.

Betrekken van familie is een streven in alle psychiatrische settings, gedwongen opname of niet. Als een patiënt naar huis gaat, moeten wij ons altijd afvragen in welke toestand de patiënt is, of er risico's te voorzien zijn, of er voldoende omkadering, aandacht en zorg is. Soms is er immers helemaal niemand nog betrokken. Soms zijn de relaties zeer slecht of loopt er een echtscheidingsprocedure. Dit zijn delicate situaties waarbij we onze patiënt veel schade zouden kunnen berokkenen als we de (ex)partner niet juist op afstand houden. Het beroepsgeheim moet hier met veel zorgvuldigheid gehanteerd worden. Medische informatie zou immers tegen de patiënt kunnen gebruikt worden.

De wet op de gedwongen opname heet niet voor niets wet ter 'bescherming van de persoon van de geesteszieke'. Laten we die persoon dan ook aub beschermen en de wet zodanig aanpassen dat we elke situatie met de nodige zorgvuldigheid kunnen behandelen maar ook met respect voor ieders privacy.

De VVP heeft een aantal verbetervoorstellen en wacht op overleg met de ministers van Justitie en Volksgezondheid.

Zoals wel vaker gebeurt bij wetgeving, was een tragisch voorval de aanleiding voor de wetswijziging. Een jonge moeder, die in een psychiatrisch ziekenhuis verbleef onder gedwongen statuut, bracht haar kind om toen ze naar huis mocht. Overleg met haar familie had dit drama misschien kunnen voorkomen. De emoties hierrond zijn invoelbaar maar het lijkt erop alsof er niet goed is nagedacht over de effecten van deze wet op andere gevallen met heel andere omstandigheden en verhoudingen. Communicatie is uiteraard altijd belangrijk, of het om een gedwongen of een vrijwillige behandeling gaat. Inschatten van risico's kan men ook beter wanneer er overleg is met de omgeving en betrekken van de familieleden in de behandeling zal het herstel vaak bespoedigen. Tenminste als er een goede band is met die familieleden. En zelfs dan moet men met de nodige voorzichtigheid handelen. Als de partner of de ouders mee gaan beslissen over de vrijheid van de patiënt, zou die goede band wel eens erg onder druk kunnen komen te staan. Als de partner niet helemaal ter goeder trouw is, zou hij/zij ook wel misbruik kunnen maken van de situatie. Is de patiënt er eigenlijk mee gebaat dat heel zijn omgeving (familie tot in de tweede graad) op de hoogte gesteld wordt van de positieve of negatieve evolutie van zijn toestand? Bemoeilijken we zijn herstel en re-integratie niet enorm door hem zo openlijk te stigmatiseren? Welk nut heeft het om de brede omgeving te informeren? De wet bepaalt dat alle bloedverwanten tot de tweede graad geïnformeerd moeten worden. Wellicht zijn daar familieleden bij waar de patiënt nauwelijks of geen contact mee heeft. Terwijl er enerzijds een sterke beweging is naar meer rechten voor de patiënt, zelfbeschikking, inspraak, keuzevrijheid, enz.. worden de rechten van de patiënt onder gedwongen statuut alleen maar ingeperkt. Zelfs beroepsgeheim is hier blijkbaar niet meer van tel.Het lijkt erop dat er een wet werd geconstrueerd, bekeken vanuit deze ene casus die er de aanleiding toe was. De psychiaters en vrederechters die dagelijks met dit soort situaties te maken hebben, zijn niet betrokken in het tot stand komen van deze wet. Zij zouden hebben kunnen vertellen dat patiënten met een psychiatrische aandoening vaker slachtoffer zijn van geweld dan dader. Zij zouden hebben kunnen uitleggen dat patiënten heel verschillend kunnen zijn en hoe verschillend ook hun netwerk en relaties kunnen zijn en dat een wet met die verscheidenheid moet rekening houden. Zij zouden beklemtoond hebben hoe ingrijpend een gedwongen opname is voor deze relaties, hoe broos het evenwicht tussen bescherming en zelfbeschikking is en hoe belangrijk het is om de patiënt nog zo veel mogelijk zelf te laten bepalen en beslissen in zijn behandeling.Betrekken van familie is een streven in alle psychiatrische settings, gedwongen opname of niet. Als een patiënt naar huis gaat, moeten wij ons altijd afvragen in welke toestand de patiënt is, of er risico's te voorzien zijn, of er voldoende omkadering, aandacht en zorg is. Soms is er immers helemaal niemand nog betrokken. Soms zijn de relaties zeer slecht of loopt er een echtscheidingsprocedure. Dit zijn delicate situaties waarbij we onze patiënt veel schade zouden kunnen berokkenen als we de (ex)partner niet juist op afstand houden. Het beroepsgeheim moet hier met veel zorgvuldigheid gehanteerd worden. Medische informatie zou immers tegen de patiënt kunnen gebruikt worden. De wet op de gedwongen opname heet niet voor niets wet ter 'bescherming van de persoon van de geesteszieke'. Laten we die persoon dan ook aub beschermen en de wet zodanig aanpassen dat we elke situatie met de nodige zorgvuldigheid kunnen behandelen maar ook met respect voor ieders privacy.De VVP heeft een aantal verbetervoorstellen en wacht op overleg met de ministers van Justitie en Volksgezondheid.