Bijna 40 procent meer gedwongen opnames in psychiatrie in tien jaar

In 2021 werd een op de tien personen die werden opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis (PZ) of een psychiatrische afdeling in een algemeen ziekenhuis (PAAZ) opgenomen omwille van een wettelijke verplichting. In de meerderheid van deze verblijven (84,6%) ging het een gedwongen opname (ook wel collocatie genoemd).Iets meer dan 9.200 Belgen werden in 2021 gedwongen opgenomen. In 2012 waren er dat 6.712.Een gedwongen opname wordt uitgesproken door een magistraat wanneer de persoon in kwestie een gevaar vormt voor zichzelf of voor anderen. Zo'n opname duurt maximum 40 dagen, maar kan verlengd worden. In 2021 was dat het geval bij 40 procent van de gedwongen opnames. Tien jaar daarvoor, in 2012 dus, duurde 46 procent van de gedwongen opnames langer dan 40 dagen.Verschillen in uitsprakenUit het rapport blijkt voorts dat het merendeel van gedwongen opnames in een psychiatrisch ziekenhuis gebeurt. Sinds 2018 is er een verdubbeling van het aantal gedwongen verblijven in psychiatrische afdelingen in een algemeen ziekenhuis. Vooral mannen (60%) worden gedwongen opgenomen. Er gebeuren meer gedwongen opnamen bij personen die in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wonen. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ligt de opnameduur wel lager vergeleken met de andere gewesten.Ook tussen de provincies zijn er verschillen. Luik telt het meeste gedwongen opnames, Waals-Brabant het minste. De aanwezigheid en bereikbaarheid van het zorgaanbod, verschillen in uitspraken gedwongen opname tussen gerechtelijke arrondissementen... kunnen een invloed hebben op de prevalentiecijfers, aldus de auteurs van het rapport.Psychotische stoornisEen vierde van de patiënten lijdt aan een psychotische stoornis en bijna een vijfde aan schizofrenie. Een ander beeld dan bij vrijwillige opnames, waar de meest voorkomende diagnoses depressieve stoornissen en alcohol-gerelateerde problemen zijn.Wanneer een gedwongen opname wordt beëindigd, gebeurt dat in de meeste gevallen in onderling overleg. In 2021 werd in een op de vier gevallen de opname beëindigd met zogenaamde 'aanvullende wettelijke maatregelen', zoals een overplaatsing naar een andere instelling, een vorm van nazorg of een vorm van zorg binnen een gezin.