Eén van de grootste uitdagingen op vlak van volksgezondheid is de strijd tegen het roken. Hoever staat het in ons land hiermee? We horen de laatste dagen veel over het alcoholplan, maar het antitabaksplan dat in maart werd aangekondigd, laat erg lang op zich wachten.

Een op de drie overlijdens door kanker worden veroorzaakt door roken. Bovendien komt een nieuwe Amerikaanse studie tot de conclusie dat rokers een 12% hoger risico lopen op een virale infectie en een 48% hoger risico op de diagnose van een luchtwegaandoening, ook van het coronavirus. Zeker nu het coronavirus een blijver wordt, is inzetten op stoppen met roken belangrijker dan ooit.

Toch stellen we vast dat ziekenhuizen dit slechts schoorvoetend doen. Niet dat ze het niet zouden willen; maar artsen in die setting hebben niet de tijd om rustig en met een luisterend oor de roker op weg te helpen naar een rookstoptraject. Je zou extra personeel moeten inzetten om "bed-side" die rol van motivator en initiator van een coachingstraject op te nemen. Een opname in een ziekenhuis kan dan een belangrijk kantelmoment worden voor een roker. Als je daar een hele dag verblijft, is er tijd om rustig met iemand te praten over de drempels waar je maar niet overheen geraakt om die sigaret aan de kant te laten. En tijdens het ziekenhuisverblijf word je best al gewapend om herval na ontslag te voorkomen.

Is het antitabaksplan aan het verdrinken in de institutionele soep van onze staatsstructuur?

Extra personeel kost extra geld terwijl vele ziekenhuizen het financieel al zo moeilijk hebben. Hoe los je dat dan op? Eigenlijk is het heel simpel. Het wonderrecept is een interregionaal akkoord tussen de deelstaten, bevoegd voor rookstopbegeleiding, waarbij die regio's onderling afspreken hoe ze elk op hun manier extra rookstopzorg gaan organiseren. En dan een nieuwe heffing aan de tabaksbedrijven opzetten om het nodige geld op te hoesten.

In politieke kringen wordt dit voorstel misschien met wenkbrauwengefrons onthaald. Wie dagelijks rondzwemt in de institutionele soep van onze staatshervormingen legt zich misschien al te gemakkelijk neer bij het veegje voor eigen deur (de eigen bevoegdheid) zonder ambitie om over het muurtje te kijken of met de anderen samen te werken. Rookstopbegeleiding is bij de zesde staatshervorming overgeheveld van het federale naar het regionale niveau. Als je met twee voeten in de praktijk staat, zie je meteen tekortkomingen. Vandaar onze vraag aan de regionale ministers van Volksgezondheid en Financiën om a.u.b. boven zichzelf en partijpolitieke spelletjes uit te stijgen, op weg naar een goed interregionaal akkoord zodat er geld en oplossingen komen. Het kan, want zo'n interregionaal akkoord is al in de maak voor de peukenproblematiek; en het zijn de tabaksbedrijven die zullen moeten gaan betalen voor het opruimen van de peuken.

Om iedereen wakker te schudden verwijzen we naar de MPOWER maatregelen. In 2008 lanceerde de WHO onder het acroniem MPOWER een reeks van evidence-based, impactvolle politieke maatregelen om landen te helpen bij het terugdringen van het aantal rokers. België krijgt nu een verpletterend feedbackrapport. In een nieuwe studie werden de tweejaarlijkse rapporteringsdocumenten tussen 2008 en 2018 uit 195 landen geanalyseerd. 176 van de 195 landen verbeterden hun MPOWER scores op die 10 jaar tijd en kregen een algemene positieve score. Ons land krijgt echter een negatieve score. Waar we in de landenranking in 2008 nog bij de top 10 behoorden op plaats nummer 9 duikelt ons land in 2018 naar de 95ste plaats. Meer nog, we staan in het lijstje van dalers eervol vermeld naast landen als Malawi, Guatemala, Dominica, Eritrea en Djibouti. Zegt dit niet genoeg?

Eén van de grootste uitdagingen op vlak van volksgezondheid is de strijd tegen het roken. Hoever staat het in ons land hiermee? We horen de laatste dagen veel over het alcoholplan, maar het antitabaksplan dat in maart werd aangekondigd, laat erg lang op zich wachten. Een op de drie overlijdens door kanker worden veroorzaakt door roken. Bovendien komt een nieuwe Amerikaanse studie tot de conclusie dat rokers een 12% hoger risico lopen op een virale infectie en een 48% hoger risico op de diagnose van een luchtwegaandoening, ook van het coronavirus. Zeker nu het coronavirus een blijver wordt, is inzetten op stoppen met roken belangrijker dan ooit. Toch stellen we vast dat ziekenhuizen dit slechts schoorvoetend doen. Niet dat ze het niet zouden willen; maar artsen in die setting hebben niet de tijd om rustig en met een luisterend oor de roker op weg te helpen naar een rookstoptraject. Je zou extra personeel moeten inzetten om "bed-side" die rol van motivator en initiator van een coachingstraject op te nemen. Een opname in een ziekenhuis kan dan een belangrijk kantelmoment worden voor een roker. Als je daar een hele dag verblijft, is er tijd om rustig met iemand te praten over de drempels waar je maar niet overheen geraakt om die sigaret aan de kant te laten. En tijdens het ziekenhuisverblijf word je best al gewapend om herval na ontslag te voorkomen.Extra personeel kost extra geld terwijl vele ziekenhuizen het financieel al zo moeilijk hebben. Hoe los je dat dan op? Eigenlijk is het heel simpel. Het wonderrecept is een interregionaal akkoord tussen de deelstaten, bevoegd voor rookstopbegeleiding, waarbij die regio's onderling afspreken hoe ze elk op hun manier extra rookstopzorg gaan organiseren. En dan een nieuwe heffing aan de tabaksbedrijven opzetten om het nodige geld op te hoesten. In politieke kringen wordt dit voorstel misschien met wenkbrauwengefrons onthaald. Wie dagelijks rondzwemt in de institutionele soep van onze staatshervormingen legt zich misschien al te gemakkelijk neer bij het veegje voor eigen deur (de eigen bevoegdheid) zonder ambitie om over het muurtje te kijken of met de anderen samen te werken. Rookstopbegeleiding is bij de zesde staatshervorming overgeheveld van het federale naar het regionale niveau. Als je met twee voeten in de praktijk staat, zie je meteen tekortkomingen. Vandaar onze vraag aan de regionale ministers van Volksgezondheid en Financiën om a.u.b. boven zichzelf en partijpolitieke spelletjes uit te stijgen, op weg naar een goed interregionaal akkoord zodat er geld en oplossingen komen. Het kan, want zo'n interregionaal akkoord is al in de maak voor de peukenproblematiek; en het zijn de tabaksbedrijven die zullen moeten gaan betalen voor het opruimen van de peuken.Om iedereen wakker te schudden verwijzen we naar de MPOWER maatregelen. In 2008 lanceerde de WHO onder het acroniem MPOWER een reeks van evidence-based, impactvolle politieke maatregelen om landen te helpen bij het terugdringen van het aantal rokers. België krijgt nu een verpletterend feedbackrapport. In een nieuwe studie werden de tweejaarlijkse rapporteringsdocumenten tussen 2008 en 2018 uit 195 landen geanalyseerd. 176 van de 195 landen verbeterden hun MPOWER scores op die 10 jaar tijd en kregen een algemene positieve score. Ons land krijgt echter een negatieve score. Waar we in de landenranking in 2008 nog bij de top 10 behoorden op plaats nummer 9 duikelt ons land in 2018 naar de 95ste plaats. Meer nog, we staan in het lijstje van dalers eervol vermeld naast landen als Malawi, Guatemala, Dominica, Eritrea en Djibouti. Zegt dit niet genoeg?