...

Daarmee is het project ietwat een 'buitenbeentje' tussen de andere projecten voor brede eerstelijnspraktijken. Halmaalhuis behoort tot de eerste lichting voorstellen di+urde. "Historisch gezien heeft de stad Sint-Truiden en omstreken een grote populatie van mensen met een psychische kwetsbaarheid. De ontstaansgeschiedenis van Asster gaat meer dan 180 jaar terug. Veel mensen die door het psychiatrische zorgaanbod in de regio werden of worden opgevangen, blijven ook hier", zegt Bert Plessers, algemeen directeur van Asster vzw en een van de projectpartners van brede eerstelijnspraktijk Halmaalhuis. "Van mensen met een ernstige psychiatrische aandoening is geweten dat zij 15 tot 20 jaar minder lang leven, en dat zij onvoldoende somatische zorg krijgen. De oprichting van een brede eerstelijnspraktijk is dan ook een uitgelezen kans om de zorg voor en de levensverwachting van deze mensen te verbeteren", vult huisarts Johan Vandervelden aan. Zijn groepspraktijk Avenue 39 aan de Prins Albertlaan in Sint-Truiden krijgt sinds jaar en dag heel wat patiënten met een psychische kwetsbaarheid over de vloer. Samen met Asster is de huisartsenpraktijk initiatiefnemer van het project. Daarnaast moet de brede eerstelijnspraktijk ook inspelen op het huisartsentekort in Sint-Truiden. "Momenteel is dat nog niet nijpend, maar het is wel een realiteit om op termijn rekening mee te houden", zegt dr. Vandervelden. "Met de praktijk willen we jonge collega's aantrekken en de samenwerking versterken tussen de eerste lijn en de geestelijke gezondheidszorg." Het Halmaalhuis zal aan het begin van de Halmaalweg komen, net naast het psychiatrische ziekenhuis Asster. Er komen vier praktijkruimtes, met ruimte voor acht huisartsen. Naast huisartsen zal het multidisciplinair zorgteam bestaan uit eerstelijnspsychologen, psychiaters, maatschappelijk werkers, een straatverpleegkundige,...Die laatste functie is redelijk uniek in Vlaanderen. "Voor zover we weten, werken alleen Hasselt, Kortrijk en Oostende tot op heden met een straatverpleegkundige", licht projectcoördinator Dette Court toe. "De straatverpleegkundige, die gefinancierd zal worden door het OCMW van de stad Sint-Truiden, werkt outreachend en gaat letterlijk de straat op om plaatsen te bezoeken waar zich doorgaans kwetsbare burgers bevinden. Denk bijvoorbeeld aan dak- en thuislozen, die vaak een psychische kwetsbaarheid hebben, wat maakt dat zij tot onze doelgroep behoren." "Dat geldt ook voor zogenaamde 'zorgmissers'", vult Bert Plessers aan. "Dat zijn mensen die niet de noodzakelijke hulp ontvangen en over wie anderen zich vaak zorgen maken. Nu zien we soms dat sommige mensen met een psychische kwetsbaarheid vereenzamen, in crisis gaan en via gedwongen opname in Asster terechtkomen. De huisarts heeft niet altijd de mogelijkheid om outreachend te werken." Johan Vandervelden: "Soms vragen OCMW's aan de huisarts om bij vermoeden van een problematische thuissituatie mee op huisbezoek te gaan. Dat is een taak die de straatverpleegkundige zou kunnen overnemen. Hij of zij zoekt deze kwetsbare burgers op om somatische zorg te verlenen - denk bijvoorbeeld aan de verzorging van een wonde -, waarna die laatsten verder opgevolgd kunnen worden in de brede eerstelijnspraktijk door het hele team van zorgverleners." Wie kan (nog allemaal) terecht in de brede eerstelijnspraktijk? "Het Halmaalhuis is en blijft een huisartsenpraktijk voor de hele wijk, met weliswaar focus op de meeste kwetsbare burgers", zegt Johan Vandervelden. "Denk bijvoorbeeld nog aan mensen met schizofrenie. Zij nemen psychofarmaca, die een invloed hebben op metabole parameters. Die paramaters moeten opgevolgd worden, net als de therapietrouw. Regelmatig moeten deze patiënten ook een injectie krijgen waarna zij ter observatie drie kwartier moeten blijven zitten. Waar dat laatste voorheen in het dagziekenhuis zou gebeuren, kan dat nu in de brede eerstelijnspraktijk." "Daarnaast is dit een patiëntengroep die maatschappelijke steun en omkadering nodig heeft", vervolgt dr. Vandervelden, "zoals toeleiding naar begeleide woonvormen, dagbesteding, tewerkstelling,... Zowel de somatische zorg als de bredere omkadering kunnen zij in de brede eerstelijnspraktijk krijgen." Andy De Witte (psychiater en hoofdarts Asster): "Voor de somatische zorg werken we met vrije huisartsenraadpleging. Om af te stemmen over psychiatrische problematiek en psychofarmaca, kunnen de huisartsen een beroep doen op de expertise van de psychiaters van Asster. Dat kan in de vorm van een advies, een crisisraadpleging, een gezamenlijke raadpleging met huisarts en psychiater." Over dat laatste zegt dr. Johan Vandervelden: "Het gebeurt dat patiënten met een psychische kwetsbaarheid ons als huisarts vragen 'of wij niet mee kunnen naar de psychiater omdat we het beter kunnen verwoorden'. Ik ervaar overigens nog elke dag dat het advies van de psychiater heel belangrijk is." Bert Plessers: "Omgekeerd moeten wij ook nederig zijn: in de psychiatrie doen we het niet zo goed op vlak van somatische zorg. We hebben de huisartsen nodig. De brede eerstelijnspraktijk maakt het mogelijk om de brug te slaan tussen psychiatrische en somatische zorg, waarbij 'onze' psychiatrische patiënten naar de brede eerstelijnspraktijk kunnen gaan voor opvolging van somatische problemen." Over bruggen slaan gesproken: een mogelijke kritiek op het project kan zijn dat het contra-inclusief is, zegt Plessers. "Je start een brede eerstelijnspraktijk, maar met focus op geestelijke gezondheidszorg. Wij zijn echter pragmatisch: de afstemming tussen somatische en geestelijke gezondheidszorg loopt niet goed. Dan is het toch beter om er aandacht aan te besteden in plaats van lijdzaam toe te zien? De uitdaging zal zijn om te werk te gaan vanuit het gezondheidsmodel, waar geestelijke gezondheidszorg onder valt, zonder evenwel te verpsychiatriseren." Dr. Andy De Witte: "In feite kan je het Halmaalhuis zien als een multidisciplinair centrum waarin verschillende expertises samengebracht worden. We fungeren als hub van waaruit we uit alle mogelijke richtingen kwetsbare burgers willen bereiken om hen op een laagdrempelige en toegankelijke manier zorg te bieden." Ook in de bouwplannen is er zoveel mogelijk rekening gehouden met die beoogde laagdrempeligheid en toegankelijkheid. "Zo zijn er recoveryruimtes voorzien waar mensen even op adem kunnen komen, patiënten kunnen ook rechtstreeks de consultatieruimte binnen zodat ze niet heel het gebouw moeten doorlopen of geconfronteerd worden met andere personen - iets wat bij personen met bijvoorbeeld angst of paranoia een rol kan spelen", legt Dette Court uit. Op het moment van schrijven liggen de verbouwingsplannen ter goedkeuring bij de stad Sint-Truiden. "We hopen eind dit jaar de verbouwingswerken af te ronden." De praktijk is volop op zoek naar geïnteresseerde en geëngageerde huisartsen. "Iedereen is welkom", zegt Johan Vandervelden. "Als je een vaste dag per week wil komen meewerken, kan dat. Het is een mooie praktijk om te starten." Daar hoort uiteraard ook de nodige coaching bij, verzekert hij.