...

Michel Herssens, cardioloog in AZ Rivierenland, begon 13 jaar geleden samen met hartrevalidatiekinesiste Greet Vergauwen het Cardiab Cycling Team, een recreatieve wielerploeg, alleen voor hart- en diabetespatiënten. Wie wil meerijden, moet over een racefiets beschikken, een helm dragen en zich lid maken van de vzw Hartvriendenkring, waarvan het Cardiab Cycling Team een werkgroep is."Ieder lid is eraan gehouden om jaarlijks een EHBO- en reanimatiecursus te volgen, moet de defibrillator kunnen hanteren en de 112-app geïnstalleerd hebben op de smartphone. Verder verwachten we gedrevenheid, doorzettingsvermogen, respect en solidariteit", zegt dokter Herssens. Waarom hebben jullie een wielergroep met hartpatiënten en diabetici opgericht?Hartrevalidatie bij dergelijke patiënten leidt tot een betere levenskwaliteit en een hogere levensverwachting. Die revalidatie start vaak in het ziekenhuis. Maar we wilden dat proces ook buiten het ziekenhuis verderzetten. In 2008 zijn we beginnen fietsen als vorm van revalidatie, vandaar de term cyclotherapie. We zitten ondertussen aan een 100-tal leden die we opsplitsen in twee of drie groepen. De oudste is 82, die gaat nog vlot de Ventoux op; de jongste is 28, na een hartstilstand kreeg hij een defibrillator. Er zitten mensen bij met hartritmestoornissen, klepvervangingen, stents, overbruggingen.... Fietsrevalidatie biedt hen de kans om hun gebrek beter te aanvaarden en om te buigen naar iets positiefs. Hun gedrevenheid is soms niet te schatten. Sommigen moeten worden afgeremd omdat ze fietsen alsof ze de Tour de France rijden. Waarom zitten er ook diabetespatiënten bij?Diabetespatiënten hebben er alle belang bij om aan preventie te doen. Men pompt heel veel geld in klinisch en wetenschappelijk onderzoek en de ontwikkeling van nieuwe medicatie, terwijl we een enorme verbetering van de morbiditeit en mortaliteit kunnen bereiken met goedkopere preventieve programma's. De fiets spaart de gewrichten en laat toch toe aan cardiotraining te doen. Wij focussen op aerobe training, dus niet te hoge hartslagen, maar eerder langdurig fietsen met lage hartslag om zo veel mogelijk de vetten als brandstof te gebruiken en aan gewichtscontrole te doen. Je traint je hart- en vaatstelsel, maar vooral ook je ledematen, waardoor je je spieren leert om meer en sneller zuurstof op te nemen. Wat voor afstanden fietsen jullie?Elke zaterdag, het hele jaar door, vertrekken we samen aan de spoedafdeling van AZ Rivierenland in Bornem. Vanaf maart, bij de start van het seizoen, bouwen we progressief op met afstanden vanaf 50 à 60 kilometer, tegen een snelheid van 24 à 25 kilometer per uur. Onderweg houden we pauze, wat de diabetespatiënten toelaat hun suiker te meten. De sterkste groep rijdt afstanden tot 120 kilometer aan 27 kilometer per uur. In september trainen we een volle week in de bergen, we beklimmen onder meer de Stelvio, de Ventoux, ... En dit jaar nemen we in juni deel aan Climbing for Life, met onder andere de beklimming van de Galibier, een event gesteund door Novo Nordisk, firma die zelf sponsor is van een professionele wielerploeg van renners met diabetes type 1. In oktober stappen we dan over naar mountainbike en spinning. Kan u als cardioloog ten volle genieten van die ritten, wetende dat mensen stuk voor stuk een risico meedragen?Het nulrisico bestaat natuurlijk niet, maar de deelnemers zijn allemaal op voorhand onderzocht. Om te kunnen deelnemen moet je over een minimum aan fysieke conditie beschikken en ongeveer 150 watt kunnen trappen. En je kan bijvoorbeeld niet zomaar iemand met ernstige ritmestoornissen meenemen. Bij de diabetespatiënten krijg je te maken met suikerschommelingen, zeker bij langere en zwaardere duurtrainingen. Al dragen de meesten sensoren bij zich, bij serieuze bergritten moet je soms eens ingrijpen omdat er iemand in hypoglycemie gaat. Maar in de voorbije tien jaar deed er zich geen enkel cardiaal incident voor. Er rijdt ook altijd een cardioloog of kinesist mee en we beschikken over vier defibrillatoren. Bij langere ritten worden we zelfs gevolgd door een mobilhome die kan fungeren als eerste opvang. In welke mate biedt het de patiënten een houvast dat ze met lotgenoten de weg op gaan?Dat naast de fysieke aanpassingen ook de mentale aspecten van de fietsrevalidatie zo belangrijk zijn, hadden we niet meteen verwacht. Mijn grootste verwondering is de sterkte die uitgaat van deze groep fietsers die alleen verbonden zijn door hun ziekte. Er is veel onderlinge steun en respect voor elkaar, wat meer motivatie geeft om beter te revalideren en aan secundaire preventie te doen. Een aandachtspunt is dat je als arts wel vrij dicht bij je patiënten komt te staan. Je moet blijven opletten dat je het beroepsgeheim respecteert en de zeldzame spanningen moet je op een diplomatische manier oplossen. Maar tot ieders verbazing is het team één grote sportieve familie geworden.