...

Midden 2020, in volle coronacrisis riep de Hoge Gezondheidsraad artsen op om de vaccinatiegraad voor pneumokokken bij 65-plussers op te krikken. Slechts 10 procent van deze leeftijdsgroep wordt gevaccineerd, terwijl pneumokokken veel onheil kunnen aanrichten. "Het pneumokokkenvaccin wordt te weinig aangeboden", beaamt professor Steven Callens, infectioloog van het UZ Gent. "Dat is onterecht. Invasieve pneumokokkeninfecties mogen dan wel zeldzamer zijn dan griep, de gevolgen zijn wel veel ernstiger." Pneumokokken zijn bacteriën die je bij je kan dragen zonder ziek te zijn, maar die ook ernstige infecties kunnen veroorzaken, zeker bij risicogroepen. Bij ouderen is het de belangrijkste oorzaak van longontsteking. Komen de bacteriën in je bloedbaan of zenuwstelsel terecht, dan kan een bloedvergiftiging of hersenvliesontsteking ontstaan. Vooral oudere personen met een verminderde weerstand lopen een hoger risico. "Het wordt al eens vergeten," ondervindt Callens, "zeker bij personen met hiv, die dit vaccin echt wel nodig hebben." Ook professor Yves Van Laethem, infectioloog aan CHU Sint Pieter, is voorstander van de pneumokokkenvaccinatie: "Het pneumokokkenvaccin wordt te weinig gebruikt," zegt hij, "Artsen vergeten het aan te bieden. Het zou enorm helpen mocht de arts via zijn softwarepakket een bericht krijgen wanneer het tijd is voor de pneumokokkenvaccinatie van patiënten waarvan hij het dossier beheert. Hij kan het vervolgens bespreken met zijn patiënt." Professor Van Laethem benadrukt dat de covid-crisis het enorme belang van preventief handelen in de kijker zet. "De overheid kan hier lessen uit trekken. Er is meer aandacht nodig voor vaccins, in het bijzonder voor de vaccinatie van volwassenen." Naast de Belgische Hoge Gezondheidsraad heeft ook de Wereldgezondheidsorganisatie recent (oktober 2020) zijn aanbeveling rond pneumokokkenvaccinatie voor volwassenen herzien en wordt voor landen die al een goed werkend vaccinatieprogramma voor kinderen hebben, ook een vaccinatieprogramma voor volwassenen aangeraden. De pneumokokkenvaccinatie is opgenomen in het basisvaccinatieschema voor zuigelingen en jonge kinderen en wordt in die indicatie terugbetaald. Voor de kleinsten wordt de vaccinatie goed opgevolgd. Een pneumokokkeninfectie kan bij kinderen jonger dan vijf jaar een hersenvliesontsteking of bloedvergiftiging veroorzaken. Bij ouderen veroorzaken de bacteriën vooral ernstige longontstekingen. Wanneer de bacteriën in het bloed terechtkomen, sterft 12% van de 65-jarigen en dubbel zoveel 85-plussers. De pneumokokkenvaccinatie wordt aanbevolen voor ouderen tussen 65 en 85 jaar en alle volwassenen met een verhoogd risico op infecties door een verminderde weerstand, waaronder personen met chronische aandoeningen, personen met hiv, of bij mensen bij wie de milt verwijderd werd, zware rokers en drinkers. Er is voldoende bewijs dat de vaccinatie een longontsteking kan voorkomen en het risico op andere ernstige pneumokokkeninfecties met de helft vermindert. Voor de leeftijdsgroep ouder dan 85 jaar bestaat er onvoldoende evidentie over de werkzaamheid van het pneumokokkenvaccin. De vaccinatie is vijfjaarlijks te vernieuwen voor volwassenen met een verhoogd risico op infecties door een verminderde weerstand of een chronische aandoening. De nevenwerkingen beperken zich doorgaans tot wat pijn op de injectieplaats, terwijl er ernstige nevenwerkingen zeldzaam zijn.