Medaxes wil nieuw pact

Aan het woord is Joris Van Assche, managing director van Medaxes. Voor hem kan het nieuwe regeerakkoord de aanzet vormen voor een andere aanpak in de sector van de 'goedkope' geneesmiddelen (generica en biosimilars). "Het regeerakkoord is rustig positief", aldus Van Assche. "En Medaxes is vragende partij voor een nieuw, goed pact. Daarbij willen we andere partijen betrekken: onder meer de administraties want zij zorgen voor de haalbaarheid. En voor de duurzaamheid ook andere actoren zoals de artsen. Het gaat misschien trager maar het is zaak een evenwicht te vinden." Het mantra van de afgelopen jaren - volgens het vorige regeerakkoord en het pact met De Block - luidde dat innovatie gefinancierd wordt uit besparingen in het postoctrooisegment. Van Assche: "Gelukkig staat dat nu niet meer in het regeerakkoord. Riziv-topman Jo De Cock wees er op onze recente ' generic medecines day' al op dat niet langer alle besparingen uit het postoctrooisegment kunnen komen. Op negen jaar stegen de prijzen van nieuwe, innovatieve geneesmiddelen met 300% terwijl de prijzen van generica met 32% daalden. Die kloof groeit nog. Ook al wordt bij 'Managed Entry Agreements' (de 'geheime' contracten tussen overheid en bedrijven, nvgv) een deel teruggestort. Wegens het confidentiële karakter van die overeenkomsten is trouwens niet bekend over welke bedragen het gaat." Medaxes is niet tegen MEA's om innovatie op korte termijn naar België te halen. "We zijn pragmatisch. Maar de MEA's gaan wel al over een derde van het geneesmiddelenbudget. Terecht wil het nieuwe regeerakkoord dit herzien. Het confidentiële karakter maakt het heel moeilijk om het budget te lezen. Wat stijgt? Wat daalt? Farmaceutisch beleid is deels budgettair beleid en dat wordt hierdoor bemoeilijkt." Met andere woorden: het kan niet allemaal van het postoctrooisegment komen. Van Assche: "Op 1 juli trad een prijsdaling in werking. Ik heb bedenkingen bij de haalbaarheid op korte termijn. Wat met de beschikbaarheid? Men drukte dit erdoor en om tekorten te vermijden stond men vervolgens voor elf miljoen niet in het Riziv-budget voorziene prijsverhogingen toe... Erg coherent is dat niet. Meer goedkoop voorschrijven bij off-patent geneesmiddelen blijft mogelijk. Mirakels moet men er echter niet van verwachten." Van Assche hoopt dat de nieuwe regering eindelijk werk maakt van biosimilars. Zo kan er meer concurrentie komen in een markt voor biologische medicijnen waarvoor een biosimilar bestaat. Die is goed voor een half miljard. "We hinken gigantisch achterop vergeleken met het buitenland. Biosimilars worden onrustwekkend weinig gebruikt of ze komen niet eens op de markt." Overigens daalde tussen januari en augustus de omzet aan generica met 4% vergeleken met dezelfde periode in 2019. Van Assche: "In maart was er een hamstereffect, in april een scherpe terugval. Heel wat mensen onderbraken hun chronische medicatie in de covid-19-crisis. Postcovid zal dit nooit helemaal worden goedgemaakt." Sinds tien jaar hebben officina-apothekers substitutierecht voor antibiotica en antimycotica. Medaxes is geen vragende partij om dit uit te breiden. Joris Van Assche: "Vaak stelt men het voor alsof hiermee tientallen miljoenen kunnen bespaard worden. Dat kan enkel als de apotheker een duur geneesmiddel substitueert door een goedkoop. Tien jaar geleden waren er effectief belangrijke prijsverschillen. Nu niet meer, de meeste originelen zijn nu ook goedkoop. Volgens onze berekeningen levert die switch daarom veel minder op, namelijk slechts 6 miljoen. Dit soort besparingen kan je ook zonder substitutie bereiken."Van Assche wijst op de marktwerking. "De apotheker beslist over de aflevering. Hij houdt daarbij rekening met de continuïteit van de behandeling én met de commerciële condities. Dat leidt tot een ' race to the bottom'. Fabrikanten worden maximaal tegen elkaar uitgespeeld en verdienen niets meer op geneesmiddelen. Ze halen de producten dus van de markt, zoals nu al het geval is met 23% van de antibiotica. Daarnaast leidt dit tot concentratie van een aantal spelers." Uitbreiding van substitutie zou op termijn "echt verkeerd" zijn. "De markt verschraalt en de geldstromen zijn niet transparant. Dat komt enkel de apothekers ten goede en desnoods de fabrikant die zo marktaandeel kan verwerven maar niet de patiënten, de gezondheidszorg of de maatschappij. Het maakt het debat over de rol en de vergoeding van apotheker des te acuter. Ik heb begrip voor substitutie als het geneesmiddel echt onbeschikbaar is", zegt Van Assche. "Maar daarvoor vaardigt men best zo snel mogelijk een koninklijk besluit uit." Tot slot dringt zich in overleg met de artsen een debat op over de voorgeschreven volumes PPI's, antibiotica en antidepressiva. "EBM en doelmatigheid staan voorop. Of er teveel of te weinig wordt voorgeschreven, laten we best aan de artsen over." Volgens Van Assche daalt het volume ambulant voorgeschreven antibiotica, blijft het volume antidepressiva constant en is er een "weinig spectaculaire stijging" bij de PPI's -eerder een verschuiving, andere maagzuurmiddelen werden van de markt gehaald.