...
De ernst van een covid-19-pneumonie is duidelijk verminderd, bevestigt de specialist. De meeste covid-19-patiënten die op een intensive care worden opgenomen, zijn patiënten die niet gevaccineerd zijn tegen het SARS-CoV-2, en/of patiënten met belangrijke comorbiditeit met immunosuppressie. "Patiënten die een langdurige behandeling met corticosteroïden of methotrexaat krijgen wegens een ontstekingsziekte, of patiënten die chemotherapie krijgen, bijvoorbeeld. Verder gaat het vaak om oudere, wat broze patiënten, die wat extra zuurstof nodig hebben evenals antibiotica langs algemene weg wegens een waarschijnlijk bacteriële infectieuze complicatie. Om technische redenen, omwille van het comfort en gezien het risico bij die oudere patiënten wordt over het algemeen geen bronchusaspiraat afgenomen voor microbiologisch onderzoek. Sinds enkele jaren kunnen pneumokokkenantigenen in de urine worden opgespoord. In de urine vinden we soms ook antigenen van Legionella. Een Legionella-infectie is zeldzaam, maar in het licht van de huidige energiecrisis is het toch belangrijk eraan te herinneren dat waterverwarmers moeten worden ingesteld op een temperatuur van minstens 60 graden." Pneumokokken zijn de belangrijkste verwekkers van community-acquired pneumonie. Maar in slechts 15% van de gevallen zijn hemo- en sputumculturen positief. Bovendien betekent de aanwezigheid van pneumokokken in sputum nog niet dat er een infectie is. Misschien is de patiënt gewoon drager van pneumokokken. "Ook moeten we denken aan Mycoplasma. Vroeger werden Mycoplasma-infecties vooral in september en oktober gediagnosticeerd, maar nu kan die diagnose in alle seizoenen worden gesteld. Ook Chlamydia kan een atypische pneumonie veroorzaken. Een zuiver virale pneumonie blijkt zeldzaam buiten het ziekenhuis." Pneumokokkenpneumonie komt vooral voor bij 50-plussers, met name als ze roken of pas recent zijn gestopt. "Vaccinatie tegen pneumokokken wordt in België niet altijd terugbetaald, ook al is er maar één dosis voor nodig", betreurt Pierre Bachez. "Studies hebben aangetoond dat vaccinatie tegen pneumokokken de incidentie van dragerschap, pneumokokkenbronchitis en -pneumonie niet verlaagt, maar wel de complicaties ervan zoals bacteriëmie, meningitis en empyeem met alle gevolgen van dien qua morbiditeit en sterfte. Vaccinatie tegen pneumokokken is dus stellig aan te bevelen bij 45- of 50-plussers die risico lopen."Volgens de cijfers van de WGO over 2017 is een pneumokokkenpneumonie de belangrijkste doodsoorzaak door ziekte bij jonge kinderen wereldwijd. "Kinderen zijn natuurlijke dragers van de bacterie en via secreties van de nasofarynx kunnen ze klassiek de niet-gevaccineerde grootouders besmetten die op de kinderen passen tijdens de schoolvakanties", waarschuwt de pneumoloog. Een pneumokokkenpneumonie is een frequente complicatie van griep. Een pneumokokkeninfectie was de belangrijkste doodsoorzaak tijdens de Spaanse griep. Vandaar het belang van griepvaccinatie. Belangrijk bij de preventie van pneumonie is verder rookstop of niet beginnen met roken, aldus de pneumoloog, die tevens tabakoloog is. "Er wordt veel gesproken over nieuwe geneesmiddelen voor de behandeling van astma en COPD. Allemaal goed en wel, maar er blijkt minder aandacht uit te gaan naar de preventie ervan dan vroeger. Circa 23% van de bevolking rookt nog. Tijdens de piek van de coronapandemie was dat cijfer gedaald tot circa 18%, maar nu is het weer gestegen."