...
Lezers van de boekenbijlage De Standaard Der Letteren kennen allicht de interviewreeks Het Einde, waarin Gaea Schoeters en Katrien Steyaert bij auteurs polsten naar alle aspecten van hun omgaan met de dood. De nieuwsgierigheid won het van de schroom bij beide interviewsters om daar te ver in te gaan, zo vertellen ze in de inleiding van het boek waarin ze deze gesprekken bundelen. Ze kregen antwoorden op oervragen als 'hoe moet men omgaan met eindigheid' en 'hoe kan je afscheid nemen'. Wat de auteurs daarover te vertellen hadden, overstijgt de dood. Vrij snel stelden de journalisten vast dat gesprekken over de dood steeds gesprekken over het leven zijn, over wat waardevol is, over schoonheid, kunst en troost. Schrijvers kunnen als geen ander de paradox van het leven - dat nu net de eindigheid er zin aan geeft - verwoorden. Heel wat thema's duiken op in de diverse interviews. Je hebt auteurs die schrijven om onsterfelijk te zijn en via hun geschriften verder te leven en anderen die daar hoegenaamd niet mee bezig zijn. De angst voor de dood of juist helemaal niet komt ook regelmatig aan bod.Vaak komen schrijvers zoals alle stervelingen in contact met het einde door de dood van iemand in de familie of zijn ze zelf dicht bij de dood geweest (Annelies Verbeke getuigt over verscheidene bijnadoodervaringen). Het zal hun schrijven beïnvloeden en soms zelf hun hele verdere leven. Begrafenis of crematie? De ene geeft er helemaal geen moer om hoe hij ten aarde zal besteld worden, de andere heeft al een gedetailleerd plan in gedachten (Saskia De Coster wil in een piramide begraven worden). Het is geweten dat mensen met de dood in de ogen plots heil zoeken bij een religie, ook al zijn ze al lang niet meer praktiserend. Naast een bonte mix van nationaliteiten onder de schrijvers, sijpelen ook de grote religies door in de interviews, met een blik op begrafenisrituelen in andere culturen. Tijdens de online-boekvoorstelling verwees P. F Thomèse naar De Dood van Ivan Iljitsj van Leo Tolstoi als absolute tip voor een boek over het einde. Uit het boek Het Einde blijkt dat heel wat auteurs - zoals Arthur Japin om er maar een te noemen - dat Russische meesterwerk aanstippen. Ivan Iljitsj beseft in het aanschijn van de dood dat hij eigenlijk vergeten is te leven.Het begint haast traditie te worden om Professor Dirk De Wachter aan het woord te laten aan het eind van artikels rond cultuur en gezondheid. Net als hij vinden wij dit een heel belangrijk boek, zeker in tijden van een virus waar menigeen zich wel vragen stelt over sterfelijkheid, terwijl anderen het onderwerp ten stelligste verdringen. Dirk De Wachter: "Dood en verdriet moeten we niet uit de weg gaan. Integendeel, erover spreken en lezen kan vervullend en betekenisvol zijn. Het Einde lezen is een moment van bezinning."