Op 29 september reikt Artsenkrant de Galenusprijs uit, al voor de 38ste keer op rij. Een deskundige jury kent drie prijzen toe: de Farmacologieprijs, die een werk over klinische en/of fundamentele farmacologie door een onderzoeker of een groep onderzoekers bekroont; de Geneesmiddelenprijs, die toegekend wordt aan het meest innovatieve geneesmiddel; en de Medische Hulpmiddelenprijs, die een medisch hulpmiddel bekroont dat tot een betere behandeling kan leiden. We zetten de kandidaten voor u op een rijtje, in de edities van 3, 10 en 17 september.
Libtayo®
Patiënten met een gevorderd cutaan plaveiselcel carcinoom (aCSCC) hebben een slechte prognose, een hoge morbiditeit en mortaliteit. Libtayo® (cemiplimab) is de eerste en momenteel enige checkpoint inhibitor die EMA goedgekeurd is voor de behandeling van volwassen patiënten met aCSCC, die niet in aanmerking komen voor curatieve chirurgie of radiotherapie. Libtayo® is een humaan, monoklonaal antilichaam dat intraveneus om de drie weken wordt toegediend. Het bindt op de PD-1 receptor van geactiveerde T-cellen om zo het eigen immuunsysteem te stimuleren en een T-cel antitumorrespons mogelijk te maken. Libtayo® bewerkstelligt een snelle, diepe en duurzame klinisch significante tumorrespons evenals een overlevingsvoordeel. Uit een klinische studie in 193 patiënten blijkt een mediane responstijd van twee maanden, een algehele response rate (ORR) van 46,1% en een geschatte mediane progressievrije overleving van 18,4 maanden. De mediane algehele overleving (OS) werd nog niet bereikt.
Spravato
Spravato (esketamine) is de eerste medicamenteuze behandeloptie in Europa specifiek voor therapieresistente depressieve stoornis (1,2). Deze behandeling via een neusspray heeft een nieuw antidepressief werkingsmechanisme en ageert door modulatie van de glutamaat neurotransmissie. Het product kan een snelle verbetering van de depressieve symptomen teweegbrengen (binnen de 24u) en is in staat om die verbetering te bestendigen. Spravato wordt door een psychiater voorgeschreven en wordt door de patiënt zelf toegediend onder direct toezicht van een professionele zorgverlener. Dat verzekert een correct en veilig gebruik van de esketamine neusspray en maakt ook een nauwe therapieopvolging mogelijk. De meeste bijwerkingen treden op kort na de dosering, met resolutie meestal binnen de 90 min. en altijd op dezelfde dag. Na verbetering van de depressieve symptomen wordt een voortgezette behandeling aangeraden gedurende minimaal zes maanden (flexibele toediening 1x/wk of 1x/2wk), om aldus het risico op herval te verminderen en het herstel van de patiënt maximaal te ondersteunen.
2. Spravato: European Public assessment report, https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/EPAR/spravato
Rez?m Water Vapor Therapy
Benigne prostaathyperplasie (BPH) is een chronische aandoening waarbij cellen woekeren in de overgangszone van de prostaat, wat leidt tot lagere urinewegsymptomen (LUTS) zoals urgentie, frequentie en nycturie. Daar waar 24 miljoen Europese mannen lijden, hebben zij een patiëntgerichte aanpak nodig voor een optimale levenskwaliteit.¹ Rez?m is de nieuwste minimaal invasieve BPH-therapie die als dagbehandeling kan worden uitgevoerd, zonder verstoring van de seksuele functie.2 Klinische data onderschrijven de patiëntgerichte aanpak van artsen om mannelijke patiënten te behandelen met een prostaatvolume tussen 30 en 80 cm3.2,3 In gecontroleerde behandelingen van 9 seconden, kan waterdamp worden geïnjecteerd in de overgangszone en de mediane lob van de prostaat, waardoor Rez?m een op maat gemaakte dagbehandeling is. Aangezien de waterdamp, geïnjecteerd door Rez?m, in de overgangszone3 blijft, vindt er cellulaire apoptose plaats, wat binnen de drie maanden tot een aanzienlijke verbetering van de symptomen leidt.4 Daarenboven toont het 5-jaar gerandomiseerd, gecontroleerd Rez?m kernonderzoek aan dat er geen verstoring is van de seksuele functie en dat de chirurgische herbehandelingsratio 4.4% bedraagt.
1. Rees J, Bultitude M, Challacombe B. The management of lower urinary tract symptoms in men. BMJ. 2014; 348:g3861.
2. McVary K, Rogers T, Roehrborn C. Rezum Water Vapor Thermal Therapy for Lower Urinary Tract Symptoms Associated With Benign Prostatic Hyperplasia: 4-Year Results From Randomized Controlled Study UROLOGY 126, 2019
3. McVary K, Beahrs R, Dixon C, Gonzalez R, Painter M, Shore N, Harness the Power Of Convective Radiofrequency Thermal Energy: How Rez?m Is Changing BPH Treatment. Urology Times. 2017
4. Kevin McVary and Claus Roehrborn, five year results of the prospective, randomized controlled trial of water vapor thermal therapy for treatment of lower urinary tract symptoms due to benign prostatic hyperplasia, The Journal of Urology, April 2020
Molecular pharmacology of atypical chemokine receptors and their ligands in health and disease
Ons onderzoek is gericht op atypische chemokinereceptoren (ACKR's). Deze receptoren binden kleine cytokines die celmigratie tot stand brengen. Onlangs is gebleken dat ze een bijzonder interessant therapeutisch doelwit vormen. ACKR's maken deel uit van de superfamilie van G-proteïnegekoppelde receptoren (GPCR's), maar kunnen geen intracellulair signaal overbrengen. Toch spelen ze een belangrijke rol bij verschillende fysiologische en pathologische processen zoals inflammatie of het ontstaan van verschillende soorten kanker en metastasen. Dat doen ze door chemokines af te zonderen en de beschikbaarheid daarvan voor de klassieke receptoren te reguleren. Ons onderzoek brengt meer duidelijkheid rond mechanismen die een rol spelen bij het herkennen van ACKR's. Het heeft nieuwe liganden en functies van deze receptoren blootgelegd. Daarnaast heeft het geleid tot het ontwikkelen van instrumenten en farmacologische modulatoren die een diepgaander begrip van deze receptorfamilie mogelijk kunnen maken.
Patiënten met een gevorderd cutaan plaveiselcel carcinoom (aCSCC) hebben een slechte prognose, een hoge morbiditeit en mortaliteit. Libtayo® (cemiplimab) is de eerste en momenteel enige checkpoint inhibitor die EMA goedgekeurd is voor de behandeling van volwassen patiënten met aCSCC, die niet in aanmerking komen voor curatieve chirurgie of radiotherapie. Libtayo® is een humaan, monoklonaal antilichaam dat intraveneus om de drie weken wordt toegediend. Het bindt op de PD-1 receptor van geactiveerde T-cellen om zo het eigen immuunsysteem te stimuleren en een T-cel antitumorrespons mogelijk te maken. Libtayo® bewerkstelligt een snelle, diepe en duurzame klinisch significante tumorrespons evenals een overlevingsvoordeel. Uit een klinische studie in 193 patiënten blijkt een mediane responstijd van twee maanden, een algehele response rate (ORR) van 46,1% en een geschatte mediane progressievrije overleving van 18,4 maanden. De mediane algehele overleving (OS) werd nog niet bereikt. Spravato (esketamine) is de eerste medicamenteuze behandeloptie in Europa specifiek voor therapieresistente depressieve stoornis (1,2). Deze behandeling via een neusspray heeft een nieuw antidepressief werkingsmechanisme en ageert door modulatie van de glutamaat neurotransmissie. Het product kan een snelle verbetering van de depressieve symptomen teweegbrengen (binnen de 24u) en is in staat om die verbetering te bestendigen. Spravato wordt door een psychiater voorgeschreven en wordt door de patiënt zelf toegediend onder direct toezicht van een professionele zorgverlener. Dat verzekert een correct en veilig gebruik van de esketamine neusspray en maakt ook een nauwe therapieopvolging mogelijk. De meeste bijwerkingen treden op kort na de dosering, met resolutie meestal binnen de 90 min. en altijd op dezelfde dag. Na verbetering van de depressieve symptomen wordt een voortgezette behandeling aangeraden gedurende minimaal zes maanden (flexibele toediening 1x/wk of 1x/2wk), om aldus het risico op herval te verminderen en het herstel van de patiënt maximaal te ondersteunen. 1. SKP Spravato. https://www.fagg-afmps.be/nl/MENSELIJK_gebruik/geneesmiddelen/geneesmiddelen/bijsluiters 2. Spravato: European Public assessment report, https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/EPAR/spravato Benigne prostaathyperplasie (BPH) is een chronische aandoening waarbij cellen woekeren in de overgangszone van de prostaat, wat leidt tot lagere urinewegsymptomen (LUTS) zoals urgentie, frequentie en nycturie. Daar waar 24 miljoen Europese mannen lijden, hebben zij een patiëntgerichte aanpak nodig voor een optimale levenskwaliteit.¹ Rez?m is de nieuwste minimaal invasieve BPH-therapie die als dagbehandeling kan worden uitgevoerd, zonder verstoring van de seksuele functie.2 Klinische data onderschrijven de patiëntgerichte aanpak van artsen om mannelijke patiënten te behandelen met een prostaatvolume tussen 30 en 80 cm3.2,3 In gecontroleerde behandelingen van 9 seconden, kan waterdamp worden geïnjecteerd in de overgangszone en de mediane lob van de prostaat, waardoor Rez?m een op maat gemaakte dagbehandeling is. Aangezien de waterdamp, geïnjecteerd door Rez?m, in de overgangszone3 blijft, vindt er cellulaire apoptose plaats, wat binnen de drie maanden tot een aanzienlijke verbetering van de symptomen leidt.4 Daarenboven toont het 5-jaar gerandomiseerd, gecontroleerd Rez?m kernonderzoek aan dat er geen verstoring is van de seksuele functie en dat de chirurgische herbehandelingsratio 4.4% bedraagt. 1. Rees J, Bultitude M, Challacombe B. The management of lower urinary tract symptoms in men. BMJ. 2014; 348:g3861. 2. McVary K, Rogers T, Roehrborn C. Rezum Water Vapor Thermal Therapy for Lower Urinary Tract Symptoms Associated With Benign Prostatic Hyperplasia: 4-Year Results From Randomized Controlled Study UROLOGY 126, 2019 3. McVary K, Beahrs R, Dixon C, Gonzalez R, Painter M, Shore N, Harness the Power Of Convective Radiofrequency Thermal Energy: How Rez?m Is Changing BPH Treatment. Urology Times. 2017 4. Kevin McVary and Claus Roehrborn, five year results of the prospective, randomized controlled trial of water vapor thermal therapy for treatment of lower urinary tract symptoms due to benign prostatic hyperplasia, The Journal of Urology, April 2020 Ons onderzoek is gericht op atypische chemokinereceptoren (ACKR's). Deze receptoren binden kleine cytokines die celmigratie tot stand brengen. Onlangs is gebleken dat ze een bijzonder interessant therapeutisch doelwit vormen. ACKR's maken deel uit van de superfamilie van G-proteïnegekoppelde receptoren (GPCR's), maar kunnen geen intracellulair signaal overbrengen. Toch spelen ze een belangrijke rol bij verschillende fysiologische en pathologische processen zoals inflammatie of het ontstaan van verschillende soorten kanker en metastasen. Dat doen ze door chemokines af te zonderen en de beschikbaarheid daarvan voor de klassieke receptoren te reguleren. Ons onderzoek brengt meer duidelijkheid rond mechanismen die een rol spelen bij het herkennen van ACKR's. Het heeft nieuwe liganden en functies van deze receptoren blootgelegd. Daarnaast heeft het geleid tot het ontwikkelen van instrumenten en farmacologische modulatoren die een diepgaander begrip van deze receptorfamilie mogelijk kunnen maken.
