Meer dan ooit zien mensen er thuis op toe dat er niet te veel gas en elektriciteit wordt verbruikt. Deze duurzaamheidsreflex wordt al een stuk minder zodra mensen op hun werk komen. Dat is in ziekenhuizen niet anders.

De motivatie om bijvoorbeeld het licht te doven in een ongebruikt lokaal is nu eenmaal minder als men zelf de rekening niet moet betalen. Energieverbruik is niet het enige duurzaamheidsprobleem waar een ziekenhuis mee te maken krijgt, denken we maar aan de kolossale hoeveelheden afval die ongesorteerd worden afgevoerd. Ziekenhuizen staan voor de uitdaging om met slimme maatregelen alle mogelijke verspilling en vervuiling tegen te gaan.

Het is aan de overheid om, in navolging van Nederland en de Scandinavische landen, deze initiatieven te stimuleren: een green deal moet leiden tot een rationeler energieverbruik, recuperatie van afvalwater, voorkomen dat medicijnen in het milieu terechtkomen, recyclage van materialen enzovoort.

Dit doet mij denken aan een ontmoeting die ik bij de receptie van de operatieafdeling had met een oud-collega. Het is een chirurg die al jaren met pensioen is. De vitale man staat medische spullen in een kartonnen doos te laden. Hij herkent mij. We maken een praatje. Ik zeg hem dat hij er goed uitziet. 'Met vakantie geweest?', vraag ik, doelend op zijn gebruinde huid.

'Net terug uit Centraal-Afrika', zegt hij, 'maar niet voor vakantie. Voor medische noodhulp. Volgende maand ga ik terug,' gaat hij verder. 'Ik kom kijken of jullie nog iets kunnen missen'. Hij toont mij het materiaal dat hij aan het inladen is: infuuspompen. 'Door jullie afgeschreven en vervangen door nieuwe. Maar ze werken nog perfect. Zonde om ze weg te gooien. En ginder komen ze goed van pas'.

De verpleegkundige kiepert zonder pardon de gehele maaltijd in een afvalbak

Ik wens hem nog een goede reis en ga het OK binnen. Een van de verpleegkundigen die mij assisteert kent de chirurg in kwestie. Meer nog: zij is enkele malen met hem mee op missie geweest. Ze vertelt hoe schrijnend de situatie er soms is. Er is een tekort aan alles. Niet gehinderd door de strenge regels die wij in een westers ziekenhuis gewend zijn, kent de vindingrijkheid er geen grenzen.

Ze doet het verhaal van een orthopedisch chirurg die, bij gebrek aan instrumenten, er in een supermarkt een boormachine en schroeven ging kopen om botbreuken te kunnen herstellen. Terwijl we met open monden haar hallucinante anekdote aanhoren, laat iemand in het OK een beademingstube op de grond vallen. Zonder er bij na te denken raapt hij de tube op en mikt hem in de prullenmand. Het is immers toch disposable materiaal: wegwerp, iets dat niet meer gehersteriliseerd mag worden.

In de zorg is tegenwoordig bijna alles disposable. Disposable is makkelijk. Maar disposable is ook duur. De afvalberg wordt er groter door. Het verwerken van medisch afval kost geld, en gaat gepaard met productie van CO2.

Terwijl de woorden van de verpleegkundige nog nazinderen, begeef ik mij naar de afdeling waar de patiënten opgenomen liggen. Het is middaguur. Tijd voor de lunch. Ik zie hoe in een van de kamers een patiënt een warme maaltijd voorgeschoteld krijgt. De man, bleek en zwak, maakt een afwerend gebaar: geen trek. Waarop de verpleegkundige zonder pardon de gehele maaltijd in een afvalbak kiepert. Er is nog een lange weg te gaan, denk ik.

Meer dan ooit zien mensen er thuis op toe dat er niet te veel gas en elektriciteit wordt verbruikt. Deze duurzaamheidsreflex wordt al een stuk minder zodra mensen op hun werk komen. Dat is in ziekenhuizen niet anders. De motivatie om bijvoorbeeld het licht te doven in een ongebruikt lokaal is nu eenmaal minder als men zelf de rekening niet moet betalen. Energieverbruik is niet het enige duurzaamheidsprobleem waar een ziekenhuis mee te maken krijgt, denken we maar aan de kolossale hoeveelheden afval die ongesorteerd worden afgevoerd. Ziekenhuizen staan voor de uitdaging om met slimme maatregelen alle mogelijke verspilling en vervuiling tegen te gaan. Het is aan de overheid om, in navolging van Nederland en de Scandinavische landen, deze initiatieven te stimuleren: een green deal moet leiden tot een rationeler energieverbruik, recuperatie van afvalwater, voorkomen dat medicijnen in het milieu terechtkomen, recyclage van materialen enzovoort.Dit doet mij denken aan een ontmoeting die ik bij de receptie van de operatieafdeling had met een oud-collega. Het is een chirurg die al jaren met pensioen is. De vitale man staat medische spullen in een kartonnen doos te laden. Hij herkent mij. We maken een praatje. Ik zeg hem dat hij er goed uitziet. 'Met vakantie geweest?', vraag ik, doelend op zijn gebruinde huid. 'Net terug uit Centraal-Afrika', zegt hij, 'maar niet voor vakantie. Voor medische noodhulp. Volgende maand ga ik terug,' gaat hij verder. 'Ik kom kijken of jullie nog iets kunnen missen'. Hij toont mij het materiaal dat hij aan het inladen is: infuuspompen. 'Door jullie afgeschreven en vervangen door nieuwe. Maar ze werken nog perfect. Zonde om ze weg te gooien. En ginder komen ze goed van pas'. Ik wens hem nog een goede reis en ga het OK binnen. Een van de verpleegkundigen die mij assisteert kent de chirurg in kwestie. Meer nog: zij is enkele malen met hem mee op missie geweest. Ze vertelt hoe schrijnend de situatie er soms is. Er is een tekort aan alles. Niet gehinderd door de strenge regels die wij in een westers ziekenhuis gewend zijn, kent de vindingrijkheid er geen grenzen. Ze doet het verhaal van een orthopedisch chirurg die, bij gebrek aan instrumenten, er in een supermarkt een boormachine en schroeven ging kopen om botbreuken te kunnen herstellen. Terwijl we met open monden haar hallucinante anekdote aanhoren, laat iemand in het OK een beademingstube op de grond vallen. Zonder er bij na te denken raapt hij de tube op en mikt hem in de prullenmand. Het is immers toch disposable materiaal: wegwerp, iets dat niet meer gehersteriliseerd mag worden. In de zorg is tegenwoordig bijna alles disposable. Disposable is makkelijk. Maar disposable is ook duur. De afvalberg wordt er groter door. Het verwerken van medisch afval kost geld, en gaat gepaard met productie van CO2.Terwijl de woorden van de verpleegkundige nog nazinderen, begeef ik mij naar de afdeling waar de patiënten opgenomen liggen. Het is middaguur. Tijd voor de lunch. Ik zie hoe in een van de kamers een patiënt een warme maaltijd voorgeschoteld krijgt. De man, bleek en zwak, maakt een afwerend gebaar: geen trek. Waarop de verpleegkundige zonder pardon de gehele maaltijd in een afvalbak kiepert. Er is nog een lange weg te gaan, denk ik.