De dokter is uw kameraad niet

Ondertussen heeft de auteur, Louis Van Dievel, het in zowat alle media mogen uitleggen. Uit het leven van Guust Van Mol gaat over dokter en politicus Jan Van Duppen, broer van de onlangs overleden PVDA-huisarts Dirk Van Duppen. In de slipstream van mei 68 dweepten wel meer jongeren in de jaren 1970 met extreem linkse splintergroepjes. Het woord van Marx, Lenin, Stalin, Trotski of Mao was toen heilig. De aanhangers van de verschillende strekkingen gunden elkaar het licht in de ogen niet. Ze bekampten elkaar op leven en dood. Het zijn ook de jaren dat de groepspraktijken van Geneeskunde voor het Volk opgeld maakten. Louis Van Dievel - zelf naar eigen zeggen een sociaal democraat - schetst op basis van stukken en documenten uit het archief van Jan Van Duppen een ontluisterend beeld van de gang van zaken bij Geneeskunde voor het Volk en Amada (Alle Macht aan de Arbeiders, de voorloper van de huidige PVDA). Maar ook de socialistische partij ten tijde van Steve Stevaert en Patrick Janssens komt er niet erg fraai uit. Dat klein-links toen flink doordramde blijkt uit nogal wat documenten. Maar al bij al geven ze de buitenstaander toch slechts een flauw idee van de manier waarop het er in de cenakels van de partij aan toeging. Heroïsche discussies, kopstukken overtuigd van het eigen gelijk, bekeringsijver en een zwart-wit maatschappij- en mensbeeld. En ideologisch strak in het pak, wars van alle realiteit. Gelachen werd er indertijd niet bij klein links. Het was allemaal bloedige ernst. Tegen die achtergrond wordt Jan Van Duppen volwassen, een idealistische jongeman, een zoeker die het zichzelf niet gemakkelijk maakt. Zoals het hoort bij klein-links wordt hij proletariër onder de proletariërs. Een tijdlang werkte Van Duppen zelfs in de mijn. Guust Van Mol is intelligent, leert, leest en neemt geen blad voor de mond. Kritische zin voor het functioneren van de eigen partij wordt uiteraard niet in dank afgenomen. Dat geldt trouwens voor alle politieke partijen. Jan en broer Dirk Van Duppen zijn grotendeels uit hetzelfde hout gesneden. Het boek citeert een document van Guust Van Mol. "Ik verwijt mezelf nog steeds dat ik hem (Dirk nvgv) op zeer jonge leeftijd Plato heb laten lezen. Hij heeft nooit een klassieke scholing gehad. Daardoor is hij blijven hangen in de starre marxistisch-leninistische theorieën die voor alle aspecten van de samenleving een kant-en-klaar antwoord hebben. Terwijl samenleving en politiek oneindig veel meer zijn dan Plato's Politeia. Hij kan niet leven met de gedachte dat politiek vooral theater is, de kunst van het doen alsof, en dat dit de enige beveiliging is tegen de zuiveren in de leer. Hij is blijven steken in het illusoire gevoel dat revolutionairen de engelen zijn die de goddelijke of marxistische zuiverheid nastreven en zo de wereld uiteindelijk beter maken." Merkwaardig is wel dat beide broers uiteindelijk toch een heel andere weg inslaan. Volgens dit boek had ook Dirk wel "momenten van grote twijfel". Toch bleef hij de partij trouw. De huisarts die bekendheid verwierf met het kiwimodel lag mee aan de basis van de switch van Amada naar PVDA. Ideologie primeert niet langer, wel het pragmatisme, de dagelijkse problemen van de mensen. Jan Van Duppen sluit geen compromissen, hij staat 200% achter zijn ideeën en verdedigt ze ook. Dat blijkt nogmaals in de tweede helft van de jaren 1990 en na de millenniumwissel. In dat tijdsgewricht heeft hij, niet zonder moeite, al afgehaakt bij extreem links en beweegt hij zich in sociaaldemocratische kringen. Ook daar geeft Van Duppen zich - arts ondertussen - volledig. Op een diefje schopt de man het in 1999 tot Vlaams parlementslid. De ontgoocheling is groot, de balans van zijn parlementair werk klein. Volgens auteur Louis Van Dievel komt dat vooral omdat hij met zijn dossier- en terreinkennis over gezondheidszorg in het 'verkeerde' parlement zit. En "als onafhankelijke geest, een ongewenste eigenschap binnen de fractie" botst hij ook met de toenmalige partijtop. "Dat een reclameman als Patrick J. SP-voorzitter kan worden ligt moeilijk (...). Vooral als blijkt dat hij niet alleen 250.000 euro verdient maar dat hij het 'loon' namens zijn bvba aan de partij factureert, en dat de partij daar nog eens btw op dient te betalen." De exit uit de partij volgt en Jan Van Duppen gaat als huisarts aan de slag in een achterstandswijk in Rotterdam. Daar groeit de overtuiging, geuit via Facebook, "dat de sociale zekerheid op springen staat, dat de traditionele partijen op sterven na dood zijn. Dat ongelimiteerde migratie en asiel onze maatschappijvorm eroderen en fataal aantasten." Lezen en studeren blijft hij doen en zo belandt Jan Van Duppen uiteindelijk bij het ' compassionate conservatism' van de Britse psychiater Theodore Dalrymple. "Alles waar Guust ooit in geloofde berust op een leugen. Je helpt mensen niet door solidair te zijn."