...

Philippe Gilbert reed twee jaar geleden na een val de Amstel Gold Race uit met - wat achteraf bleek - een gescheurde nier en vorig jaar beëindigde hij na een val een etappe in de Tour de France met - wat achteraf bleek - een gebroken knieschijf."Als je teer bent, overleef je geen jaar als prof", zegt dr. Toon Cruyt van Deceuninck-QuickStep. "Het is een gevaarlijke sport. Er wordt veel gevallen. In Parijs-Nice waren er drie fietsen helemaal in frieten, maar de coureurs hadden niks. Het materiaal is zo breekbaar geworden. Er plooide zelfs een iets in mekaar als een paraplu door in een put te rijden."Kan u tijdens de koers iets doen als arts?TC: Tijdens de koers moet ik niet veel ingrijpen. Meestal sta ik 's morgens als eerste op om van alles te regelen voor de renners, maar mijn werk begint meer na de aankomst. We praten ook veel - het is geen louter wetenschappelijke bezigheid, want het is met mensen dat je omgaat - en we werken vooral preventief. Je hebt ook een psychologische rol als verbindingsman tussen renners en sportdirecteurs.Vroeger kon je ook nog verrassingen zien, zoals Juan Miguel Mercado. Hij had de hele nacht niet kunnen slapen en had moeten braken. Hij wou 's anderendaags niet starten, maar ik zei hem dat het wel beter zou gaan in de loop van de rit. En hij won. Maar nu is alles zodanig voorbereid, verkend en geanalyseerd dat een deel van de spontaniteit weg is. Ik begeleid ook veel liever rittenkoersen dan eendagswedstrijden, want daar kan je niet veel bijsturen of helpen. Maar Parijs-Roubaix en de Strade Bianche zijn wel uitzonderingen. Dat zijn toch speciale wedstrijden.Naar Parijs-Roubaix gaan we meestal met twee dokters. Een paar jaar geleden ben ik eens gaan kijken als VIP. Maar de koers was nog geen half uur bezig of Niki Terpstra was gevallen en helemaal geschaafd en vol snijwonden. Ik heb er in de bus aan genaaid tot de koers aangekomen was. Het VIP-arrangement was van korte duur ( lacht).U komt soms ook ernstigere zaken tegen, zoals een paar jaar geleden met Piotr Wadecki in Tirreno-Adriatico.Hij is nu ploegmanager van CCC. Hij was in de Tirreno gevallen en had een grote wonde aan zijn hoofd. Ze hebben die op de spoed genaaid en hij mocht terug naar het hotel. Maar hij bleef maar dezelfde vragen herhalen: of hij gewonnen had? Ik dacht: hier is iets niet in orde. Een scan wilden ze niet maken, want de radioloog was al naar huis. Maar ik ben blijven aandringen tot hij kwam. Er bleken naderhand drie stukken schedel in zijn hersenen te zitten. En toen ontstond er paniek natuurlijk. We zijn met een helikopter naar Napels gevlogen. De brandweer moest eerst het voetbalveld nog komen natspuiten, want het lag te droog om te landen. Vorig jaar kwam ik Wadecki in de Tour tegen met zijn zoon en dochter. "Kijk", zei hij, "het is dankzij deze man dat jullie nog een vader hebben". Dat was wel bijzonder.Maar vaak heb je ook met onbenulligheden te maken. Zeker bij de renners die in conditie zijn, die hebben altijd iets. Hoe meer Julian Alaphilippe klaagt, hoe beter hij is. Het probleem daarbij is dat je het niet zou opmerken als er eens echt iets is. Dus je moet wel blijven opletten.Hoe is uw taak de voorbije twintig jaar geëvolueerd?Zowat 20 jaar geleden was dat meer curatief en medicamenteus. Toen werd alles intraveneus toegediend, maar dat de no needle policy er gekomen is, is een goede zaak. Als het koud was, moesten we vroeger intraveneus magnesium toedienen omdat de renners daar warm van kregen. Je krijgt daar ook warm van. Twee minuten ( lacht). Maar je hebt bij intraveneuze toediening toch altijd een risico dat iemand allergisch reageert of er een infectie optreedt.Werkt u uitsluitend voor de ploeg?Ik werk ongeveer 150 dagen per jaar voor de ploeg en in mijn praktijk doe ik sportgeneeskunde op afspraak voor recreatieve sporters met knie- of rugproblemen bijvoorbeeld. In de beginperiode bij Mapei waren we, geloof ik, met tien dokters en 60 coureurs. Nu wisselen we met drie of vier artsen koersen af en dat is ook wel nodig, want er zijn steeds meer wedstrijden. Ik heb al een jaar of 20 de Tour mee gevolgd, maar dit jaar ga ik die overslaan omdat ik een collega vervang in de Giro. Twee grote rondes in een seizoen is familiaal wat zwaar.Heeft u tijd om zelf te fietsen?Ik probeer dat wel te doen, ja. Maar alleen als het goed weer is. Vooral omdat ik liever niet in de regen rijd, maar ook omdat ik mijn iets niet graag kuis ( grijnst). Tijdens de Tour Down Under in Australië fiets ik wel veel. Ik ben daar nu al een keer of 16, 17 naartoe geweest en het is een beetje 'thuis' geworden voor mij. Dat is mijn moment om de batterijen voor de rest van het jaar op te laden.