...

Marieke Lucas Rijneveld werd in 1991 geboren als Marieke Rijneveld. Doordat ze zichzelf noch als vrouw noch als man beschouwt maar wel als non-binair of (zoals ze het zelf omschrijft) als een "tussenmens" voegde ze Lucas toe aan haar voornaam. Hoe spreken we de auteur dan het best aan? In het weekblad Trouw zei ze daarover het volgende: "Het is jammer en soms pijnlijk dat we in de Nederlandse taal nog geen ander voornaamwoord hebben gevonden voor de tussenmens. In de Engelse taal zijn ze heel secuur met 'they' of 'them'. Ik heb ervoor gekozen om me in het buitenland als non-binair te laten aanduiden en in mijn vaderland nog met 'zij' en 'haar'. Simpelweg omdat er hier geen beter woord is voor de tussenmens." Rijneveld bracht haar jeugd door in een gereformeerd boerengezin in Noord-Brabant. Inmiddels woont ze in Utrecht. In 2015 verbaast ze vriend en vijand met de (ondertussen vaak herdrukte) dichtbundel Kalfsvlies, waarmee ze meteen de C. Buddingh' Prijs voor het beste poëziedebuut wegkaapt.Ze droeg haar poëzie met eclatant succes voor op diverse festivals. Verhalen van haar hand verschenen in het kruim van de Nederlandse literaire tijdschriften. De Volkskrant verkoos haar tot 'literair talent van het jaar' en toen was haar debuutroman De avond is ongemak nog niet eens uit. Die verscheen in 2018, won de ANV Debutantenprijs en stond op de longlist van de Libris Literatuur Prijs 2019. De Engelse vertaling ( The Discomfort of Evening) werd bekroond met de prestigieuze International Booker Prize 2020. Max Porter, de god van de hedendaagse Engelse letteren, zei daarover: "Een van de beste debuten die ik ooit heb gelezen. Ontstellend goed. Onvergetelijk... Een klassieker."Niet verwonderlijk deze bejubelingen van Porter. Hij deelt met Rijneveld het impressionante talent om de lezer zowel een wrang als een uitgelaten gevoel te bezorgen. Bovendien hebben beiden een fantasie die op het eerste gezicht wel en niet past bij hun jonge leeftijd. De avond is ongemak opent met een citaat van Maurice Gilliams: "De onrust schenkt vleugels aan de verbeelding". Exact wat Rijneveld doet. Onrust aan haar lezers bezorgen door personages die uit de leefwereld van de boerengemeenschap voortspruiten de meest waanzinnige dingen te laten doen of denken. De hele tijd fascineert ze, nu eens doet ze walgen dan weer ontroeren, nooit gedreven door sensatiezucht, wel door een onmiskenbaar stilistisch talent en de meest ongebreidelde fantasie. De hoogst staande literaire verwoordingen maken het voor een minder geoefende lezer geen onverteerbare kost. Dat is op zich al een fenomenale krachttoer.Geen toeval dus dat haar tweede dichtbundel Fantoommerrie (2019) genomineerd werd voor de Herman de Coninckprijs voor poëzie 2020 en bekroond met de Ida Gerhard Poëzieprijs 2020. Eind vorig jaar bevestigde ze andermaal haar immense status met de tweede roman Mijn lieve gunsteling die zich opnieuw afspeelt in het milieu dat u en ik ontdekten in haar debuutroman en waarvan ik althans nooit kon vermoeden dat het me zo zou kunnen boeien.Voor de volledigheid willen we vermelden dat Rijneveld een vertaling zou maken van het inauguratiegedicht waarmee de Amerikaanse Amanda Gorman de wereld imponeerde tijdens de inauguratie van Joe Biden. Ten gevolge van een naar onze bescheiden mening ronduit belachelijke hetze zag ze daar uiteindelijk van af. 'Their loss' denken wij dan. Wat een verlies. In de thematische reeks 'Lost and Found' zal Rijneveld tijdens het Passa Porta Festival in gesprek treden met Lize Spit, wiens ster ook als een komeet de hoogte inging na haar romandebuut Het smelt. Ze zullen het hebben over verlies. Allebei brachten ze eind vorig jaar, in volle coronatijd, de 'moeilijke' tweede roman uit.Ten slotte vatten volgens de organisatoren van het festival schrijvers als geen ander de tijdsgeest, en daarom vroegen ze zeven Belgische en buitenlandse schrijvers wat hen vandaag zoal bezighoudt. Marieke Lucas Rijneveld antwoordde op die vraag met een nieuwe gedichtencyclus waaruit ze tijdens het festival voorleest. We kunnen amper wachten. Is het nog geen vrijdag?