'Term 'obstetrisch geweld' onaanvaardbaar'

Dat informatieverslag is al sinds 2021 in de maak, vertelt dr. Isabelle Dehaene (UZ Gent), woordvoerder van VVOG. "Er zijn hoorzittingen met verschillende partijen geweest en wij hebben daar ook input gehad. De tekst die in juni 2023 ter stemming voorlag, beantwoordde niet aan onze verwachtingen en er zijn amendementen ingediend. De tekst die op 2 februari is goedgekeurd is beter dan de vorige versie, maar is nog steeds verre van ideaal." De VVOG vindt de term "obstetrisch geweld" onaanvaardbaar. Onder dat begrip vallen mishandeling, seksistische opmerkingen, maar ook een ingreep of onderzoek zonder toestemming. "Die term is uit het buitenland komen overwaaien", legt dr. Dehaene uit. "Elke beroepsvereniging van gynaecologen heeft het er moeilijk mee. De Europese vereniging voor perinatologie heeft er een verklaring over uitgebracht, en ook de WHO en de FIGO (een internationale vereniging voor gynaecologen, n.v.d.r.) protesteren tegen de term 'geweld', die impliceert dat het over kwaadwilligheid gaat. Het gaat niet over geweld maar over ondermaatse zorg of onrespectvolle zorg, of een combinatie van de twee. Dat kan in elke discipline voorkomen, het is niet eigen aan verloskundigen. Maar in het verslag worden alle gynaecologen wel geviseerd." Als reactie stelde de VVOG een charter op over 'respectvolle geboortezorg'. Daaronder wordt verstaan: zorg die waardigheid, zelfbeschikking en vertrouwelijkheid respecteert, en steunt op WHO-richtlijnen en FIGO-statements. Respectvolle geboortezorg is gebaseerd op geïnformeerde keuzes en wordt gekenmerkt door duidelijke communicatie, stelt het charter. Het charter is het logische gevolg van een evolutie in de zorg, zegt dr. Dehaene. "Je kan niet ontkennen dat de zorg in de laatste jaren geëvolueerd is van een eerder paternalistische aanpak naar shared decision-making. Dat is een proces waaraan ook artsen moeten leren meewerken." "Ik denk dat de belangrijkste boodschap is dat niet alles voorspelbaar is en dat het dan aan de arts is om uit te leggen waarom bepaalde zaken zich voordoen", vervolgt dr. Dehaene. "Goede communicatie is het allerbelangrijkste. Dat geldt zowel voor de arts als voor de patiënt. Als de patiënt niet aangeeft wat haar waarden of normen zijn, als er verwachtingen zijn bij de bevalling die niet uitgesproken worden, dan kan de arts het ook niet weten en dan is het normaal dat je vanuit je eigen kader dingen gaat doen." "De arts moet ook uitleggen waarom sommige wensen van de patiënt misschien niet haalbaar zijn. Als er zich om medische reden bepaalde handelingen opdringen, dan moet je dat ook goed uitleggen." De VVOG neemt ook stelling tegen het lobbywerk om vroedvrouwen de plaats van gynaecologen binnen de laagrisicoverloskunde in te laten nemen. "Het senaatsverslag laat uitschijnen dat de opvolging door de vroedvrouw de enige oplossing is om obstetrisch geweld te voorkomen. Dat is natuurlijk niet waar. Elke zorgverlener moet attent zijn voor de problematiek. Wij kunnen van vroedvrouwen veel leren, maar zeggen dat alleen een open materniteit de garantie is voor meer respectvolle zorg, dat klopt niet", zegt dr. Dehaene. Het charter wordt nu voorgelegd aan de leden van de VVOG. Na goedkeuring wordt het ook vertaald in toegankelijke informatie voor de patiënt.