Nieuwe HGR-aanbevelingen voor pneumokokkenvaccinatie

De HGR beveelt in de eerste plaats aan om de vaccinatiestatus van een patiënt regelmatig te bekijken - bijvoorbeeld ter gelegenheid van de jaarlijkse vaccinatie tegen de seizoensgriep.De arts kan dan de indicatie voor het pneumokokkenvaccin met zijn patiënt bespreken. DekkingEr zijn drie doelgroepen voor de vaccinatie: volwassen patiënten met een verhoogd risico van een pneumokokkeninfecie, patiënten met comorbiede aandoeningen, en gezonde 65-plussers.Momenteel zijn er vier pneumokokkenvaccins geregistreerd voor volwassen: het 23-valent polysacharide vaccin (PPV23), het 13-valent conjugaat vaccin (PCV13), het 15-valent conjugaat vaccin (PCV15) en het 20-valent conjugaat vaccin (PCV20).Gebaseerd op de 'isolaten' van invasieve pneumokkenziekte bij volwassenen (16 jaar of ouder) bevatten PCV13, PCV15, PCV20, PPV23 respectievelijk 34,4 %, 40,3 %, 66,6 % en 72,1 % van de voorkomende serotypes.Aanbevolen schema'sMaar PPV23 wordt niet aanbevolen voor de primovaccinatie. Daarvoor beveelt de HGR het PCV20-vaccin aan. Een alternatieve mogelijkheid is eerst te vaccineren met PCV15 - gevolgd door een vaccinatie met PPV23 na minstens acht weken. Bij gezonde 65-plussers wacht men met de PPV23-dosis dan minstens een jaar.Kreeg iemand toch een primovaccinatie met PPV23, dan wordt aanbevolen om - minstens een jaar na deze vaccinatie - nog eens het PCV-20-vaccin toe te dienen. (Dat kan ook bij gezonde 65-plussers, al wordt het PPV23 in deze groep overigens wel beschouwd als een tweede keuze voor een primovaccinatie.)Wanneer iemand al ooit eens gevaccineerd is met PCV13, is een nieuwe vaccinatie met PPV23 aangewezen. Er moet minstens acht weken gewacht worden tot na de toediening van het eerste vaccin - bij gezonde 65-plussers minstens een jaar.HerhalingsvaccinsVolwassen personen met een verhoogd risico van een pneumokokkeninfectie krijgen om de vijf jaar een herhalingsvaccin (PPV23). Personen met comorbiditeit krijgen een keer na vijf jaar een booster met PPV23 - maar bij ernstige onderliggende comorbiditeit kan blijvende herhaling om de vijf jaar overwogen worden.Bij gezonde 65-plussers is een herhalingsvaccin momenteel niet aanbevolen.Precisering doelgroepenOver het effect van een pneumokokkenvaccinatie bij personen ouder dan 85 jaar zijn er thans nog weinig gegevens beschikbaar. De HGR beveelt aan dit per persoon te beoordelen - rekening houdend met het risico en de verwachte immuunrespons. Deze groep sluit dan aan bij de andere 65-plussers.Volwassen personen met een verhoogd risico van pneumokokkeninfecties zijn mensen met een verminderde immuniteit (een volledige lijst staat in de HGR-aanbeveling 9158), volwassenen met anatomische en/of functionele asplenie, sickle-cell disease of een hemoglobinopathie . Tevens personen met lekkend cerebrospinaal vocht of een cochleair implantaat.Relevante comorbide aandoeningen zijn chronische hart-, long, lever- of nierlijden, chronische neurologische of neuromusculaire aandoeningen met risico van aspiratie en diabetes. Ook roken en ethylabusus tellen mee.De volledige aanbeveling HGR 9674 vindt u hier.