Moratorium op H5N1-onderzoek

Ron Fouchier en 38 van zijn internationale collega's stellen een moratorium van 60 dagen voor op het onderzoek met het H5N1-virus. De bedoeling is om tijdens deze periode het publiek beter in te lichten over het belang van dit onderzoek - en over de veiligheidsmaatregelen waarmee het is omringd.Ron Fouchier leidde in Rotterdam een experiment waarmee werd nagegaan welke mutaties leiden tot een voor zoogdieren besmettelijke variant van het vogelgriepvirus. Het onderzoek gebeurde in opdracht van de Amerikaanse National Institutes of Health (NIH). Twee onafhankelijke researchteams waren ermee bezig: dat van het Erasmus Medisch Centrum, en een ander in de VS.Uitbraak of terreurMaar het onderzoek lokte de voorbije weken heel wat controverse uit. Aan de ene kant bestaat de vrees dat het virus zal ontsnappen uit de laboratoria; aan de andere kant maken sommigen zich zorgen over misbruik van deze kennis door terroristengroepen. Tijdens het moratorium hopen de onderzoekers het publiek te doen inzien hoe belangrijk dit onderzoek is: met de verworven kennis hoopt men beter gewapend te zijn om een eventuele evolutie naar een dodelijk, pandemisch virus de pas af te snijden.Over het precieze belang van dit onderzoek hadden we in AK 2211 al een gesprek met Prof. Van Ranst.Tevens willen de virusexperts de veiligheidsmaatregelen toelichten die het ontsnappen van een dergelijk virus uit laboratoria onmogelijk moeten maken.Gevaarlijke kennis?Eerder al werd op vraag van de Amerikaanse National Science Advisory Board for Biosecurity sommige details uit de publicatie van de onderzoeksresultaten in Science en Nature geweerd.Dat was onder meer niet geheel naar de zin van de Wereld Gezondheidsorganisatie. Dankzij het Pandemic Influenza Preparedness Framework van de WGO zijn geïsoleerde virusstammen met pandemisch potentieel beschikbaar voor internationaal onderzoek. Maar in ruil is wel afgesproken dat ook de onderzoeksbevindingen worden gedeeld met de landen die de virusstalen leveren.Marc Van Ranst, toen we hem een goede twee weken geleden spraken, vond de hele heisa rond de zaak een groter probleem dan de publicatie van de bevindingen: "Had men er niet zoveel lawaai rond gemaakt, dan had buiten een kleine kring niemand deze artikelen opgemerkt."Het virus met bioengineeringstechnieke gaan reconstrueren aan de hand van de onderzoeksresultaten zou wel een erg complexee en kostenverlindende werkwijze zijn, legde hij verder uit. Daarentegen is het overzetten van het virus op een frettenpopulatie - wat de mutaties op gang zet - dan weer ook niet zo complex, en het vraagt geen geheime kennis.