Laurette Onkelinx: 'De regering treft de zwaksten onder ons'

"Gezondheidzorg is een dierbaar goed. Daarvan ben ik overtuigd. De patiënten beschermen, de zorgverstrekkers ondersteunen, de ontwikkeling van kwaliteitsvolle infrastructuur mogelijk maken en investeren in innovatie, zijn primordiaal. En niet onoverkomelijk, ook als de economische situatie ongunstig is. Daar kan ik van getuigen", schrijft de voormalige minister van Volksgezondheid en Sociale Zaken."Jammer genoeg gaat het huidige beleid helemaal niet die richting uit, en dat betreur ik ten zeerste. De regering besliste immers om een derde van de budgettaire inspanning af te wentelen op de sociale zekerheid, en meer bepaald op de gezondheidszorg."In 2017 moet er meer dan 900 miljoen euro bespaard worden in de zorg, en zelfs vier miljard tegen 2019. "En ondanks de mooie beloften van minister De Block die sinds haar aantreden in 2014 herhaalt dat de patiënt niet zal getroffen worden, weten we dat dat nochtans meer en meer het geval zal zijn", haalt de PS-politica uit."Eén patiënt op de vijf stelt al zorg uit wegens geldgebrek en één Belg op de vijf loopt het risico in armoede terecht te komen - de besparingsmaatregelen van mevrouw De Block zullen dus ongetwijfeld rampzalige gevolgen hebben voor heel wat burgers."Duurdere geneesmiddelenNadat eerder al de raadpleging bij een aantal specialisten duurder werd, moet de patiënt nu ook dieper in de zak tasten voor antibiotica. Onkelinx: "Voor gewone begunstigden zal de prijs in de apotheek meer dan verdubbelen. Voor patiënten met recht op een verhoogde tegemoetkoming, de armsten dus, is er soms zelf sprake van een verviervoudiging. Terwijl iedereen - ook de minister - weet dat je het problematische antibioticagebruik in ons land niet op die manier kan terugdringen. Uiteraard moeten de voorschrijvers omkaderd worden en burgers gesensibiliseerd, maar met deze maatregel zijn het alleen de patiënten aan wie antibiotica worden voorgeschreven - in bepaalde gevallen volkomen terecht - die bij de apotheker een hogere rekening moeten betalen."En dat is niet alles. De minister zet ook de terugbetaling van nasale corticosteroïden stop. "Dat om, naar haar zeggen, het risico op overconsumptie van vrij te bekomen neusontzwellers te beperken, aangezien die gevaarlijker zijn voor de gezondheid. Net zoals voor de antibiotica geloof ik daar geen snars van, dit is een puur economische maatregel die niets met volksgezondheid te maken heeft."Door al die maatregelen zal de geneesmiddelenfactuur voor de patiënten oplopen met zo'n 9%, voorspelt Onkelinx."Ook dramatisch is de manier waarop deze regering de zwaksten blijft treffen met besparingsmaatregelen. Zo is er een indexering voorzien van de maximumfactuur. Daardoor zullen sommige patiënten met hoge zorgkosten, zoals chronisch zieken, niet meer terugbetaald worden.""Verder heeft mevrouw De Block beslist om nieuwe aanvragen voor de erkenning van wijkgezondheidscentra te bevriezen. Die - wellicht ideologische - ingreep betekent eveneens een rem op de toegang tot zorg voor de armste patiënten. Vandaag worden immers 350.000 Belgen via dit forfaitaire systeem verzorgd, en dat aantal neemt nog jaar na jaar toe. De regering gaat inderhaast op zoek naar miljoenen, zonder na te denken over de gevolgen van de genomen beslissingen. Het valt immers te verwachten dat de kosten worden doorgeschoven naar de eerste lijn, per prestatie, en naar de tweede lijn."Ziekenhuizen delen in de klappenEn dan zijn er nog de besparingen in de ziekenhuizen. Hier blikt Onkelinx even terug: "Tijdens de vorige legislatuur heb ik met veel enthousiasme de hervorming van de ziekenhuisfinanciering gelanceerd. Die moest oplossingen vinden voor de onderfinanciering van de sector. Als er besparingen dienden doorgevoerd te worden, dan was het, destijds, duidelijk dat ze opnieuw in de sector zouden geïnjecteerd worden. Nu wordt er een totaal andere logica gevolgd. De bedoeling is om blindelings te besparen terwijl we weten dat sommige ziekenhuizen het nu al erg moeilijk hebben. De minister voorziet 92 miljoen besparingen in 2017. Naast de lineaire besparingen op het Budget Financiële Middelen zijn de vooropgestelde ingrepen weinig rooskleurig: stopzetting van de financiering van actieve verbandmiddelen, afschaffing van meer dan 4.000 erkende bedden, van kraamafdelingen, spoeddiensten, intensive care afdelingen. Tegelijk beperkt ze de recyclagepremies waardoor ziekenhuizen net de kans kregen om hun diensten te reorganiseren en jobs te behouden. Onbegrijpelijk."En uiteraard is de oprichting van netwerken niet oninteressant, ze moet wel intelligent verlopen en gepaard gaan met duidelijke krijtlijnen, gaat de ex-minister verder. "Het tegenovergestelde dus van de maatregelen die nu worden getroffen en die onvermijdelijk een betreurenswaardige impact zal hebben op de tewerkstelling in de ziekenhuizen, maar ook op de patiënten voor wie de zorgkwaliteit zal afnemen, de tarieven zullen verhogen via de supplementen of de toegankelijkheid in het gedrang zal komen."Ten slotte zijn er ook aanzienlijke besparingen op de erelonen: meer dan 250 miljoen. "Ik weet dat de zorgverstrekkers bereid waren om mee een inspanning te doen aangezien ze niet dezelfde indexsprong hadden ondergaan als de andere werknemers. Dat is zeker lovenswaardig. Maar mevrouw De Block vraagt nu nog meer. Ik begrijp dus dat het hen hoog zit. En wat ik vreesde, wordt bevestigd. De conventie wordt opgezegd. En dat zal opnieuw onrechtstreeks de patiënten treffen. Echt jammer."Ook de apothekers zijn boos. "Hun ereloon voor bepaalde administratieve taken wordt afgeschaft terwijl de regering hen tegelijk vraagt om de patiënt beter te begeleiden in het goed gebruik van geneesmiddelen. Mevrouw De Block wil echt alles. Ze eet van twee walletjes."VertrouwensbreukTen slotte zit de beperkte groeinorm Laurette Onkelinx ten zeerste dwars. "Bij aanvang van de legislatuur beperkte de regering Michel de groeinorm in de gezondheidszorg tot 1,5%. Het zij zo. Hij had beloofd om dat te respecteren. Maar die belofte is hij niet nagekomen aangezien we in 2017 aan amper 0,5% zullen zitten. Als je ziet dat de begroting opnieuw niet werd goedgekeurd door de Algemene Raad van het Riziv, dan weet je hoe laat het is, lijkt me.""Zelf heb ik in het verleden aanzienlijke besparingen moeten doorvoeren in de zorg, maar ik heb altijd er altijd voor gevochten dat de patiënten niet geraakt zouden worden, en dat de zorgverstrekkers ondersteund werden. En ook dat nieuwe initiatieven konden gerealiseerd worden. Met de vorige regering zijn we daar in geslaagd: ik denk aan het Kankerplan, aan de maatregelen om huisartsen te ondersteunen, aan de oprichting van het Fonds Medische Ongevallen, de herwaardering van de zorgkundigen, de prijsdaling van meer dan 2.500 geneesmiddelen,..."Er is vandaag sprake van een heuse vertrouwensbreuk, stelt Onkelinx vast. "Terecht. Ook ik heb de indruk dat onze gezondheidszorg versmacht. De opgelegde groeinorm is niet houdbaar. Ze biedt geen enkel toekomstperspectief en ik vrees echt dat dit beleid niet kan beantwoorden aan de toekomstige noden van onze bevolking. De enige vooruitzichten zijn besparingen, en nog meer besparingen. En jammer genoeg zijn die steeds onrechtvaardiger!"