...
Doordat steeds meer mensen met chronische aandoeningen een complexe zorgvraag hebben, neemt de druk op de zorg toe en is een goede taakverdeling nodig waarin iedere zorgverlener zijn competenties optimaal kan inzetten.Het KCE boog zich daarom over het 'verpleegkundig consult'. Het voerde een 'review van reviews' uit die een groot aantal RCT's coverde. Het praatte met experts uit vijf landen - van Nederland over Finland tot Canada. Het bestudeerde de wetteksten en grijze literatuur. Het bevroeg honderden verpleegkundigen en ging praten met ziekenhuisfederatie, huisartsen en specialisten,...LacunesHet verpleegkundig consult is niet nieuw in ons land. De wet biedt tot op zekere hoogte verpleegkundigen autonomie om consultaties te kunnen voeren - maar de huidige wetgeving bevat heel wat hiaten. Verpleegkundigen botsten al gauw op de grenzen van de wettelijke mogelijkheden.Een verpleegkundig consult kan volgens de literatuur een toegevoegde waarde hebben - niet juist andere zorg vervangen. Verpleegkundigen hebben vaak wat meer tijd voor hun cliënten. Dat kan resulteren in meer patiëntentevredenheid, betere therapietrouw, levenskwaliteit,... Het KCE-rapport beschrijft de recente ontwikkelingen in ons land. Het stelt vast waar nog lacunes zitten en beschrijft de mogelijk volgende stappen.FunctiemodelDe wet op de uitoefening van gezondheidzorgberoepen werd de laatste jaren geregeld aangepast om een nieuw functiemodel in de voeren met verschillende verpleegkundige profielen: de basisverpleegkundige (HBO5), de verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg (bachelor), de verpleegkundig specialist (master) ende klinisch verpleegkundig onderzoeker (gedoctoreerd).Gespecialiseerde verpleegkundigen hebben nog een verdere beroepsbekwaamheid of beroepstitel verworven. De mate waarin verpleegkundigen autonoom hun taken uitvoeren zal verschillen naar gelang het functieprofiel. Of verpleegkundigen echt afhankelijk kunnen werken van de artsen blijft evenwel een punt van discussie. Sommigen willen de autonomie van de verpleegkundigen vergroten, anderen onderstrepen de eindverantwoordelijkheid van de arts.Geformaliseerde samenwerkingVerpleegkundigen kunnen taken van de arts overnemen, bijvoorbeeld in de (tussentijdse) opvolging van de patiënt. Ze kunnen de artsen aanvullen, door de vraag van de patiënt naar meer informatie, verdere begeleiding, ... te beantwoorden.Verpleegkundigen en artsen werken vaak samen op gestructureerde en geformaliseerde wijze. Duidelijke afspraken bakenen de verantwoordelijkheden af en wekken onderling vertrouwen. Daarin is het evenwel vaak ook moeilijk de precieze eigen bijdrage van de verpleegkundige vast te stellen.Het KCE lijkt er niet erg voorstander van de bevoegdheden van verschillende functieprofielen zeer gedetailleerd te gaan vastleggen. Het pleit meer voor algemene profielen die naargelang de context verder kunnen worden ingevuld door specifieke afspraken. PortfolioWat verpleegkundigen precies kunnen doen is vandaag vastgelegd in zogenaamde A-B-C-lijsten (handelingen die verpleegkundigen autonoom kunnen doen, handelingen die ze op voorschrift van de arts uitvoeren, handelingen die de arts delegeert).Door het bijwerken van deze A-B-C-lijsten dreigt de wetgever eigenlijk alleen maar voortdurend achter de realiteit te gaan aanhollen, stelt de KCE-studie. Misschien is het beter dat verpleegkundigen hun taken uitvoeren op grond van hun competenties. Die kunnen worden vastgelegd in het 'register van praktijken' en in het 'portfolio' waarin de Kwaliteitswet voorziet. Dat zijn waardevolle hulpmiddelen, maar ze moeten nog verder concreet worden ingevuld.ProefprojectenHet KCE kreeg over het verpleegkundig consult vanop het terrein vooral feedback vanuit (grote) ziekenhuizen. Ook in sommige huisartsenpraktijken (wijkgezondheidscentra) en in de thuiszorg is dit consult al wat meer ingeburgerd. Opdat de praktijk niet vooral beperkt zou blijven tot de ziekenhuizen, zal een financiering moeten worden uitgewerkt. Hoe zit dat in de woonzorgcentra, in de GGZ,...? Betaalt men het vepleegkundig consult als prestatie, of plant men meer forfaitaire vergoedingen - zoals in de New Deal voor huisartsen?Het KCE pleit ervoor de regelgeving rond het verpleegkundig consult en de organisatie ervan verder uit te bouwen via proefprojecten - regelluwe proeftuinen. Zo kan men mogelijke aanpassingen onderzoeken en meteen snel resultaten boeken. Zo kan ook het vertrouwen tussen de verschillende zorgverleners verder groeien. KCE-Rapport 373As