"Come fly with me" (Frank Sinatra, 1958)

Recent verscheen Advies nr. 9741 van de Hoge Gezondheidsraad (HGR) over de gezondheidseffecten van vliegtuiglawaai en luchtverontreiniging in de omgeving van Brussels Airport. De HGR pleit hierin voor een verbod op nachtvluchten tussen 23 uur en 7 uur. Deze cargovluchten gebeuren met oude en lawaaierige toestellen. Bij de normen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zijn het aantal decibels 's nachts idealiter onder 40 dB(A) Lnight. Bij hetzelfde gemiddelde geluidsniveau rapporteert een groter deel van de bevolking ernstige hinder door vliegtuiglawaai dan door wegverkeer (geluidspatroon, intermittentie) (HGR, 2024).

Naast de geluidsoverlast door vliegtuiglawaai, zijn er nog tal van andere zaken van tel die hun tol eisen. In 2019 verscheen er een eindrapport van de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) over de monitoring van de concentratie ultrafijn stof (UFP, ultrafine particles) nabij Brussels Airport. Deze studie gebeurde in opdracht van de Brussels Airport Company (BAC). De blootstelling aan UFP rondom de startbanen, zeker ten noordoosten van de luchthaven, bleek te hoog te zijn.

Minstens 160.000 bewoners woonachtig rondom de luchthaven beschrijven gezondheidsrisico's. In Nederland gebeurde in 2022 de Amsterdam Schiphol Study door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. De medische consequenties van omgevingslawaai zijn al gekend. Deze door lawaai veroorzaakte aandoeningen zijn onder andere ernstige hinder, angst, depressie, hypertensie, hart- en bloedvatenziektes (beroertes, hartinfarcten) en slaapstoornissen. Over de door luchtverontreiniging veroorzaakte ziektes is het bewijsmateriaal dat een causaal verband aantoont 'nog niet zo overtuigend' te noemen (RIVM, 2022). Deze ziektes zijn onder meer luchtwegziektes, hart- en bloedvatenziektes, hypertensie, vroeggeboorte, laag geboortegewicht en geboorteafwijkingen (RIVM, 2022).

De luchthaven is here to stay. De HGR stelt daarom voor om een einde te maken aan de verdere verstedelijking. Verder beveelt de raad aan dat de vliegtuigroutes zo weinig mogelijk bewoners aan een onaanvaardbaar blootstellingsniveau (hoger dan 40 dB(A) Lnight) blootstelt. Daartoe is een uitbreiding van de luchthaven onaanvaardbaar.

Er zijn echter grote economische en sociale belangen verbonden aan luchthavens. Verder staat Zaventem hoog op de politieke agenda als een communautair probleem (meer vluchten over Brussel?). Ook speelt de ecologische problematiek (environmental sustainability) meer en meer een rol. Er is daarenboven een gezondheidseconomische kostprijs.

Het is balanceren, of dansen op het slappe koord, wat alle luchthavens in de buurt van dichtbevolkte gebieden dienen te doen. Het komt erop aan om de balans te vinden tussen minder (nacht-)vluchten en meer welzijn (quality of life) voor de vele omwonenden.

Kleine wijzigingen in de vluchtschema's hebben toch grote gevolgen op de grond, waar een grote groep mensen op een relatief klein oppervlak woont. De innovaties bij het ontwerp van de nieuwe vliegtuigen zullen voor een positieve noot zorgen voor wat betreft lawaaierigheid en uitstoot van UFP.

"Leaving on a Jet Plane" (John Denver, 1966).

"Come fly with me" (Frank Sinatra, 1958)Recent verscheen Advies nr. 9741 van de Hoge Gezondheidsraad (HGR) over de gezondheidseffecten van vliegtuiglawaai en luchtverontreiniging in de omgeving van Brussels Airport. De HGR pleit hierin voor een verbod op nachtvluchten tussen 23 uur en 7 uur. Deze cargovluchten gebeuren met oude en lawaaierige toestellen. Bij de normen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zijn het aantal decibels 's nachts idealiter onder 40 dB(A) Lnight. Bij hetzelfde gemiddelde geluidsniveau rapporteert een groter deel van de bevolking ernstige hinder door vliegtuiglawaai dan door wegverkeer (geluidspatroon, intermittentie) (HGR, 2024).Naast de geluidsoverlast door vliegtuiglawaai, zijn er nog tal van andere zaken van tel die hun tol eisen. In 2019 verscheen er een eindrapport van de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) over de monitoring van de concentratie ultrafijn stof (UFP, ultrafine particles) nabij Brussels Airport. Deze studie gebeurde in opdracht van de Brussels Airport Company (BAC). De blootstelling aan UFP rondom de startbanen, zeker ten noordoosten van de luchthaven, bleek te hoog te zijn.Minstens 160.000 bewoners woonachtig rondom de luchthaven beschrijven gezondheidsrisico's. In Nederland gebeurde in 2022 de Amsterdam Schiphol Study door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. De medische consequenties van omgevingslawaai zijn al gekend. Deze door lawaai veroorzaakte aandoeningen zijn onder andere ernstige hinder, angst, depressie, hypertensie, hart- en bloedvatenziektes (beroertes, hartinfarcten) en slaapstoornissen. Over de door luchtverontreiniging veroorzaakte ziektes is het bewijsmateriaal dat een causaal verband aantoont 'nog niet zo overtuigend' te noemen (RIVM, 2022). Deze ziektes zijn onder meer luchtwegziektes, hart- en bloedvatenziektes, hypertensie, vroeggeboorte, laag geboortegewicht en geboorteafwijkingen (RIVM, 2022). De luchthaven is here to stay. De HGR stelt daarom voor om een einde te maken aan de verdere verstedelijking. Verder beveelt de raad aan dat de vliegtuigroutes zo weinig mogelijk bewoners aan een onaanvaardbaar blootstellingsniveau (hoger dan 40 dB(A) Lnight) blootstelt. Daartoe is een uitbreiding van de luchthaven onaanvaardbaar. Er zijn echter grote economische en sociale belangen verbonden aan luchthavens. Verder staat Zaventem hoog op de politieke agenda als een communautair probleem (meer vluchten over Brussel?). Ook speelt de ecologische problematiek (environmental sustainability) meer en meer een rol. Er is daarenboven een gezondheidseconomische kostprijs. Het is balanceren, of dansen op het slappe koord, wat alle luchthavens in de buurt van dichtbevolkte gebieden dienen te doen. Het komt erop aan om de balans te vinden tussen minder (nacht-)vluchten en meer welzijn (quality of life) voor de vele omwonenden. Kleine wijzigingen in de vluchtschema's hebben toch grote gevolgen op de grond, waar een grote groep mensen op een relatief klein oppervlak woont. De innovaties bij het ontwerp van de nieuwe vliegtuigen zullen voor een positieve noot zorgen voor wat betreft lawaaierigheid en uitstoot van UFP."Leaving on a Jet Plane" (John Denver, 1966).