...

Dat althans zijn de doelstellingen van de nota over de ziekenhuishervorming die minister Frank Vandenbroucke (Vooruit) bekend maakte. De basis van de hervorming wordt tussen 2022 en 2024 gelegd. De implementatie volgt in 2025. De vorige excellentie op Sociale Zaken, Maggie De Block (Open VLD), zette met de ziekenhuisnetwerken al stappen naar meer samenwerking. Vanuit de filosofie dat middelen en expertise verspild worden als elk ziekenhuis alles wil doen. Netwerken zijn kostenbesparend. Investeringen kunnen gedeeld worden en taken verdeeld op basis van expertise. Maar, zo luidt de kritiek van Vandenbroucke, de geografische samenstelling van de 23 erkende netwerken is niet altijd logisch. Sommige zijn groot, andere klein en dat maakt het niet gemakkelijker. Toch blijft samenwerking het doel. Ziekenhuizen verstrekken waar mogelijk nabije zorg en waar nodig gespecialiseerde zorg. Een dienst geriatrie is bijvoorbeeld overal noodzakelijk. Maar een gespecialiseerde behandeling van een hartinfarct kan in één ziekenhuis van een netwerk. Terwijl een beroerte behandelen zo gespecialiseerd is of zo'n grote investeringen voor een kleine groep patiënten vergt dat het beter supraregionaal wordt georganiseerd. Wat loco- en wat supra-regionaal is, wordt dit jaar al beslist, zo luidt het. Samenwerking op netwerkniveau focust vooral op ondersteunende diensten zoals labo's. Daar zijn de meeste schaal- en kwaliteitsvoordelen te rapen. Samenwerking met de eerste lijn is eveneens nodig om hokjes en silo's te slopen. Geïntegreerde zorg is het einddoel. Een correcte verloning op basis van wat nodig is voor de patiënt - en niet: 'hoe meer onderzoeken, hoe meer geld' - geldt a fortiori in de medische beeldvorming en de labo's klinische biologie. In beide deeldomeinen gaat Vandenbroucke de pathologiefinanciering versneld invoeren. Voor de werkingskosten van de diensten medische beeldvorming hanteert de minister een model van populatiefinanciering. Dat impliceert het betalen van "een uitrusting nodig om de normale activiteit medische beeldvorming voor de bevolking van een ziekenhuis te ondersteunen". De prijszetting wordt herzien en voorschrijvers geresponsabiliseerd. Zo hebben ze "geen baat meer bij het maken van overbodige 'voorschriftjes' voor technische onderzoeken". Een belangrijke vaststelling is ook dat de meeste mensen niet alleen liever maar vaak ook beter thuis herstellen. Bovendien vermijdt dat het risico op een ziekenhuisinfectie. Vandenbroucke stimuleert dus waar mogelijk ingrepen in het dagziekenhuis. Al kunnen patiënten met een moeilijke thuissituatie altijd wel een nachtje in het ziekenhuis blijven. In de klinische biologie, medische beeldvorming en het dagziekenhuis vinden de hervormingen al plaats in 2022 en 2023. De ziekenhuisfinanciering en het verloningssysteem van de artsen zijn nu innig verstrengeld. Dat wil Vandenbroucke aanpakken door de nomenclatuur grondig te hervormen. Daarmee zijn wetenschappelijke equipes de komende drie jaar zoet. Belangrijk is de scheiding tussen een professioneel en een werkingsdeel in die verloning. Een objectivering van de 'zwaarte' van elke medische handeling is nodig op basis van complexiteit, duurtijd en vereiste expertise. Elke handeling weegt men af tegenover andere medische handelingen. 'Objectief en rechtvaardig' wordt ingeschat wat bijvoorbeeld een bevalling mag kosten en wat een keizersnede. Of hoeveel een hartoperatie een chirurg opbrengt en hoeveel een psychater ontvangt voor een raadpleging. Multidisciplinaire samenwerking, langdurige opvolging van een patiënt en zorgcontinuïteit worden beter beloond. Want, zo luidt het, nu financiert het Riziv elke medische handeling apart - X euro voor een consultatie, Y euro voor een onderzoek... Voor acute zorg is dat nog logisch maar niet per se voor chronische patiënten. Financiële prikkels beogen dit en volgend jaar de zorgkwaliteit een duwtje in de rug te geven in die domeinen waar grote gezondheidswinst te rapen valt. Concreet gaat het dan over het voorkomen van ziekenhuisinfecties en het terugdringen van antibioticaresistentie. Ziekenhuizen die goede resultaten halen, ontvangen een substantiële beloning. "Ereloonsupplementen op eenpersoonskamers gaan in stijgende lijn en er zit geen logica in", aldus de nota. Maar omdat de overheidsfinanciering niet volstaat, zijn de extra inkomsten wel nodig, beweren ziekenhuizen en artsen. Al verklaart dat volgens Vandenbroucke niet waarom sommige ziekenhuizen veel hogere supplementen aanrekenen dan andere. In 2022 worden de supplementen afgeremd en vanaf 2024 afgebouwd door middel van plafonds. Als het gaat over zorg die extra investeringen vergt, zullen ziekenhuizen en artsen daarvoor 'billijk' gecompenseerd worden. Tot slot zouden patiënten voortaan recht krijgen op een transparant bestek alvorens ze een ingreep ondergaan.