'Geestelijke gezondheidszorg van puinhoop naar hoop'

Afgelopen zaterdag maakte de Staten-Generaal van de Geestelijke Gezondheid - een 45-tal organisaties uit de ggz, voorzieningen en verenigingen, van zorgverlening, over belangenbehartiging tot patiënten- en familieparticipatie - het bilan op nadat deze laatste beleidsmakers twee jaar geleden een 'noodprogramma' voorlegde. Het was toen voor het eerst dat de gehele sector bijeen kwam om (een pakket) drastische hervormingen te eisen voor de geestelijke gezondheidszorg. Door die krachten te bundelen kwam de geestelijke gezondheid(szorg) op de agenda: in de Wetstraat, de media, de bredere samenleving, klopt de Staten-Generaal zich op de borst. Zo droeg hij onder meer bij aan de federale resolutie die o.m. voorstelt 12% van het gezondheidsbudget aan geestelijke gezondheidszorg te besteden. Hij vroeg en kreeg 200 miljoen euro federale steun voor meer werkkrachten in de geestelijke gezondheidszorg, vastgelegd in het regeerakkoord, staat te lezen in het persbericht. Er kwamen ook bijkomende investeringen op Vlaams niveau voor de centra geestelijke gezondheidszorg (12 miljoen euro). In het licht van de coronapandemie konden aangekondigde besparingen teruggedraaid worden.Nieuwe 'eisen'De coronacrisis gaf de aandacht voor 'mentaal welzijn' overigens onverwacht een boost, klinkt het. "De overheid deed haar duit in het zakje. De sensibilisering lijkt taboe en stigma te doen afnemen. Maar we zijn er nog lang niet."Op de tweede Staten-Generaal werden daarom een reeks 'innovatieve oplossingen' voorgesteld - eerd. Top vijf bestaat uit 'een geïntegreerde zorg met netwerken die op elkaar aansluiten'. "Netwerken voor gespecialiseerde zorg en interprofessionele samenwerking die adequaat gefinancierd worden, net zoals dat in kankerbehandelingen gebeurt."Er zijn bijkomende middelen nodig voor betere zorguitkomsten en patiëntenervaringen, en een grotere jobtevredenheid bij zorgverstrekkers en efficiëntere zorg. Verder moet de overgang van het zorgaanbod kinderpsychiatrie tot volwassenenpsychiatrie naadloos gebeuren - uit te werken in een intersectorale samenwerking met jeugdwerk en -hulp. Ook wordt er gehamerd op een inclusieve, betaalbare zorg zonder armoedevallen. Bijvoorbeeld door de uitkering voor personen met een langdurige arbeidsongeschiktheid op een aanvaardbaar niveau te brengen boven de armoedegrens, en gemeenten en eerstelijnszones afspraken te laten maken hoe ze mensen met een psychiatrische aandoening daadwerkelijk kunnen includeren. Door de zorg ook betaalbaar te maken inzake geneesmiddelen, en een systeem van bewindvoering te voorzien op maat van de cliënt.Tot slot pleit de sector voor een open en toegankelijke zorg zonder wachtlijsten. Het capaciteitstekort in vrijwel alle vormen van geestelijke gezondheidszorg dient te worden weggewerkt, "zodat iedereen met een zorgnood binnen een redelijke termijn een behandeling kan krijgen. Liefst nu. Niet later. Niet na honderd dagen of langer wachten. Dan is het te laat".