...

Even samenvatten. In augustus 2009 won de Zuid-Afrikaanse Caster Semenya vrijwel met de vingers in de neus de 800 meter op de Wereldkampioenschappen Atletiek in Berlijn. De robuuste morfologie van de loopster en haar opmerkelijke prestatie waren voor haar tegenstanders aanleiding genoeg om de vraag te stellen of ze wel een vrouw is.Semenya moest zich een medisch onderzoek getroosten, op vraag van de IAAF ( International Association of Athletics Federations). Volgens gelekte berichten bleek dat ze een mannelijk karyotype 46 XY, niet-ingedaalde testes en zeer hoge testosteronwaarden heeft.Dat beeld is compatibel met een partiële ongevoeligheid voor testosteron. Hierbij ontwikkelen zich tijdens het prenatale leven uitwendige geslachtsorganen met een intermediair fenotype. Omdat de ongevoeligheid slechts partieel is, kunnen de stijgende testosteronwaarden tijdens de puberteit de ontwikkeling van spieren en skelet beïnvloeden.Na elf maanden heffen en leggen kreeg Caster Semenya opnieuw toegang tot de competitie en werd de conclusie kenbaar gemaakt dat ze haar Berlijnse titel mocht behouden. Maar de zaak kreeg een staartje: de IAAF formuleerde een nieuwe aanpak voor hyperandrogenisme.Vrouwen mochten slechts aan de competitie deelnemen als ze een testosteron-waarde hadden binnen het vrouwelijke spreidingsbereik, met als bovengrens 10 nmol/liter. In 2018 heeft de IAAF nieuwe richtlijnen uitgevaardigd, die alleen gelden voor loopwedstrijden over een afstand tussen 400 en 1.600 meter. De doelgroep zijn vrouwelijke atleten met differences of sexual development, hoge tes-tosteronwaarden en gevoeligheid voor testosteron. Deze vrouwen moeten hun testosteronwaarde ? 5 nmol/liter houden, bijvoorbeeld door gebruik van hormonale anticonceptiva.In de zomer van vorig jaar maakte Caster Semenya de zaak aanhangig bij het Court of Arbitration for Sport (CAS). Haar verdediging kan in het wetenschappelijke register alleen al op argumenten bogen. Experts betwijfelen immers of testos-teronwaarden wel goede voorspellers zijn voor sportprestaties. Als men de situatie bekijkt bij één individu, dan klopt het dat hogere testosteronwaarden de spierkracht en het uithoudingsvermogen opdrijven. Maar over een populatie van personen heen zijn er aanzienlijke verschillen in gevoeligheid voor eenzelfde testosteron-waarde.Vrouwen met een volledige testosteron-ongevoeligheid zijn zeer sterk vertegenwoordigd in de topsport, terwijl men per definitie nu net niet kan beweren dat hun prestaties te danken zijn aan het effect van testosteron. De IAAF heeft zelf een onderzoek laten uitvoeren, waaruit bleek dat vrouwen in het bovenste derde van de testosteronwaarden significant beter presteerden in verschillende atletiekdisciplines dan vrouwen in het onderste derde. Deze resultaten konden niet door een onafhankelijke bron worden gereproduceerd, waarop de auteurs van de studie erkenden dat er fouten in hun gegevens zaten. Het incident kwam de IAAF op een verdenking van gesjoemel te staan. De uitspraak in de zaak Semenya versus IAAF was oorspronkelijk aangekondigd voor eind maart, maar werd uitgesteld.