In juni 2022 werd het beroep van brandweerman (m/v/x) door een werkgroep van 25 experten van The International Agency for Research on Cancer (IARC), een onderdeel van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), uitgeroepen tot 'Groep 1 carcinogeen' voor de mens. Dat betekent dat er eensgezindheid was over het aanwezig zijn van voldoende evidentie betreffende de carcinogeniciteit (mesothelioom en blaaskanker) van de professionele blootstelling bij brandweerlui. Er was onvoldoende bewijs voor colon- en prostaatkanker, melanoom en non-Hodgkin lymfoom. Voor het eerst werd een beroep toegevoegd, en niet de blootstelling aan een specifieke kankerverwekkende stof.

Een maand eerder werden larynx- en ovariumkanker bij blootstelling aan asbest en uveaal melanoom bij blootstelling aan UV-straling erkend als 'beroepsziektes' door Fedris, het Federaal Agentschap voor Beroepsrisico's. Andere beroepskankers staan al langer op het Fedris-lijstje: sinonasaal adenocarcinoom bij blootstelling aan houtstof, mesothelioom en longkanker bij asbest, en acute myeloide leukemie bij benzeen. Voor de meeste vormen van kanker zijn er echter meerdere risicofactoren, die al dan niet werkgebonden zijn. Het is zeer moeilijk om de beroepsgebonden oorsprong te bepalen (minstens 1.600 gevallen per jaar in België?). Er gaapt dus een groot gat tussen erkenning van de beroepskankers en het geschatte aantal. Dat is mijns inziens onder meer te verklaren door een omslachtige, archaïsche procedure bij Fedris, bv. met het 'Asbestfonds', dat nog steeds voor hevige beroering zorgt bij slachtoffers en achterblijvende familieleden.

In Frankrijk werd door het INRS (Institut National de la Recherche Scientifique) aangetoond dat ongeveer 14% van de Franse werknemers blootgesteld wordt aan carcinogenen. De International Labour Organization (ILO) schat dat jaarlijks 666.000 kankerdoden veroorzaakt worden door blootstelling op de werkvloer, dubbel zoveel als de slachtoffers van arbeidsongevallen! Kanker is de 'biggest killer' voor werknemers. Meer dan 50% betreft het longkankers, met een zeer groot aandeel te wijten aan asbest (55-85%). De tien belangrijkste beroepscarcinogenen veroorzaken 85% van alle beroepsgebonden mortaliteit.

Kanker is de 'biggest killer' voor werknemers

Binnen de Europese Unie is er sinds 2007 het REACH-project (European Regulation on Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals) lopende. In de schoot van de EU worden er ook CMRE chemicaliën (Carcinogenic, Mutagenic, Reprotoxic and Endocrine disrupting substances) vastgelegd. Op Europees niveau wordt er gevraagd om onderzoek te doen naar de relatie tussen kanker en beroepsgebonden factoren.

Vandaar dat er momenteel een Belgian Occupational Cancer (BOCCA)-database geconstrueerd wordt door de samenwerking van de KU Leuven, de Stichting Kankerregister (Belgian Cancer Registry, BCR) en IDEWE, de grootste Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk (EDPBW). Dit ambitieus project kwam tot stand via financiering door Kom Op Tegen Kanker (134.090 EUR, 2022-2024). Dit project staat of valt met het opstellen van een correcte blootstellingsmatrix, de 'Belgian job-exposure matrix (BEL-JEM)', de volledigheid van het gehanteerde kankerregister en het aantal kankergevallen. Het wordt hoe dan ook een huzarenstukje door de vaak lange latentietijden van sommige kankers, de meldingsdiscipline en de registratie van de beroepsrisico's (verschillende taken binnen één functie/beroep, veranderingen van functie over de jaren heen). De groots opgezette en zeer langlopende Noordse NOCCA-studies (Nordic Occupational Cancer) bewijzen dat het mogelijk is om beroepskankers te bestuderen. Laten we hopen dat de moules-frites à la Belge toch The Danish Dynamite, de Noorse stokvis en Zweedse balletjes kunnen evenaren.

In juni 2022 werd het beroep van brandweerman (m/v/x) door een werkgroep van 25 experten van The International Agency for Research on Cancer (IARC), een onderdeel van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), uitgeroepen tot 'Groep 1 carcinogeen' voor de mens. Dat betekent dat er eensgezindheid was over het aanwezig zijn van voldoende evidentie betreffende de carcinogeniciteit (mesothelioom en blaaskanker) van de professionele blootstelling bij brandweerlui. Er was onvoldoende bewijs voor colon- en prostaatkanker, melanoom en non-Hodgkin lymfoom. Voor het eerst werd een beroep toegevoegd, en niet de blootstelling aan een specifieke kankerverwekkende stof.Een maand eerder werden larynx- en ovariumkanker bij blootstelling aan asbest en uveaal melanoom bij blootstelling aan UV-straling erkend als 'beroepsziektes' door Fedris, het Federaal Agentschap voor Beroepsrisico's. Andere beroepskankers staan al langer op het Fedris-lijstje: sinonasaal adenocarcinoom bij blootstelling aan houtstof, mesothelioom en longkanker bij asbest, en acute myeloide leukemie bij benzeen. Voor de meeste vormen van kanker zijn er echter meerdere risicofactoren, die al dan niet werkgebonden zijn. Het is zeer moeilijk om de beroepsgebonden oorsprong te bepalen (minstens 1.600 gevallen per jaar in België?). Er gaapt dus een groot gat tussen erkenning van de beroepskankers en het geschatte aantal. Dat is mijns inziens onder meer te verklaren door een omslachtige, archaïsche procedure bij Fedris, bv. met het 'Asbestfonds', dat nog steeds voor hevige beroering zorgt bij slachtoffers en achterblijvende familieleden. In Frankrijk werd door het INRS (Institut National de la Recherche Scientifique) aangetoond dat ongeveer 14% van de Franse werknemers blootgesteld wordt aan carcinogenen. De International Labour Organization (ILO) schat dat jaarlijks 666.000 kankerdoden veroorzaakt worden door blootstelling op de werkvloer, dubbel zoveel als de slachtoffers van arbeidsongevallen! Kanker is de 'biggest killer' voor werknemers. Meer dan 50% betreft het longkankers, met een zeer groot aandeel te wijten aan asbest (55-85%). De tien belangrijkste beroepscarcinogenen veroorzaken 85% van alle beroepsgebonden mortaliteit. Binnen de Europese Unie is er sinds 2007 het REACH-project (European Regulation on Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals) lopende. In de schoot van de EU worden er ook CMRE chemicaliën (Carcinogenic, Mutagenic, Reprotoxic and Endocrine disrupting substances) vastgelegd. Op Europees niveau wordt er gevraagd om onderzoek te doen naar de relatie tussen kanker en beroepsgebonden factoren. Vandaar dat er momenteel een Belgian Occupational Cancer (BOCCA)-database geconstrueerd wordt door de samenwerking van de KU Leuven, de Stichting Kankerregister (Belgian Cancer Registry, BCR) en IDEWE, de grootste Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk (EDPBW). Dit ambitieus project kwam tot stand via financiering door Kom Op Tegen Kanker (134.090 EUR, 2022-2024). Dit project staat of valt met het opstellen van een correcte blootstellingsmatrix, de 'Belgian job-exposure matrix (BEL-JEM)', de volledigheid van het gehanteerde kankerregister en het aantal kankergevallen. Het wordt hoe dan ook een huzarenstukje door de vaak lange latentietijden van sommige kankers, de meldingsdiscipline en de registratie van de beroepsrisico's (verschillende taken binnen één functie/beroep, veranderingen van functie over de jaren heen). De groots opgezette en zeer langlopende Noordse NOCCA-studies (Nordic Occupational Cancer) bewijzen dat het mogelijk is om beroepskankers te bestuderen. Laten we hopen dat de moules-frites à la Belge toch The Danish Dynamite, de Noorse stokvis en Zweedse balletjes kunnen evenaren.