...

Dat alles lezen we in de jongste editie van BeCare, het digitale blad van de FOD Volksgezondheid.In 2018 startte de overheid met het 'Pay for Performance'-programma (P4P). Het opzet daarvan is om een stukje financiering van de algemene ziekenhuizen te koppelen aan de kwaliteit van de geleverde zorg. Eén van de indicatoren van P4P is het patiëntveiligheidsmanagementsysteem (VMS). Dat systeem wil zorgverleners, medewerkers en eventueel ook patiënten ziekenhuisbreed de mogelijkheid geven om vrij en zonder restrictie situaties te melden waarbij de patiëntveiligheid in het gedrang komt of zou kunnen komen. Tussen 2018, toen P4P werd opgestart en 2022 meldde men meer dan 300.000 incidenten. Voor 2018 omvat het programma nog slechts drie maanden. In die periode registreerde men 18.857 incidenten. Vier jaar geleden bestond de top drie van meest gemelde incidenttypes uit 'medicatie - IV vloeistoffen' (4.255), 'ongeval van de patiënt' (4.013) en medische hulpmiddelen/apparatuur (3.719). In 2022 meldden de algemene ziekenhuizen over het hele kalenderjaar 79.551 incidenten. De meeste meldingen (27.101) gingen over 'ongevallen van de patiënt', gevolgd door 'medicatie - IV vloeistoffen' (17.733), proces/procedure van de zorg (9.512) en medische hulpmiddelen/apparatuur (2.684). De analyse in BeCare zoomt verder in op 'medicatie - IV vloeistoffen' in 2022. Het gaat dan vooral over problemen met geneesmiddelen, in het bijzonder voor het cardiovasculair systeem. Verdere incidentmeldingen in deze categorie hebben betrekking op foute voorschriften (1.926), foute toediening van medicatie aan de patiënt (1.158) of infuusvloeistoffen (1.255). Doorgaans is de schade gering. Zo ondervond 96,3% van de patiënten in 2022 geen of lichte schade en in 2,7% van de gevallen ging het over matige schade. Toch ondervonden 57 patiënten ook 'ernstige' schade en er vielen vijf overlijdens te betreuren. In 2022 was de schade aan patiënten bij fouten in het medicatievoorschrift voor 89,6% van de incidenten onbestaande tot 'licht'. 7,4% ondervond matige schade en 12 patiënten liepen ernstige schade op. Belangrijk is uiteraard ook te weten welke impact dit alles heeft op de organisatie, op de ziekenhuizen. Doorgaans valt het mee, in 2022 hadden 44.195 van de 79.551 incidenten helemaal geen gevolgen. 28.996 incidenten leidden tot een 'verhoogd middelengebruik' bij de patiënt. Concreet zorgden de bijna 80.000 incidenten in 2022 vier op vijf keer tot een verstoorde workflow of langere wachttijden voor andere patiënten. Een keer op vijf moest men bijkomende behandelingen/onderzoeken doen. Bijkomend materiaal en/of meer stafleden inzetten, was vereist in één op tien incidenten. Een verlengde opnameduur stelde men vast bij 1.210 gemelde incidenten. Verder hadden 261 meldingen fysieke en 455 psychische of sociale gevolgen voor de medewerker. Ook schaadde het incident soms de goede naam (1.949) of de eigendom van het ziekenhuis (737). In 531 gevallen was een formele klacht het gevolg. Eerder zelden (221) kreeg een incident een juridisch staartje of media-aandacht (112).