Op zoek naar HSP-vriendelijke huisartsen

Aan het woord is Ilse Van den Daele, oprichter en voorzitter van HSP Vlaanderen vzw. Ze is ook coauteur van twee boeken rond hoogsensitiviteit: Mijn kind is hoogsensitief en Hoogsensitiviteit op het werk (beide uitgegeven bij Lannoo). Ilse Van den Daele is al twintig jaar met het thema hoogsensitiviteit bezig, vertelt ze. "In 1999 kreeg ik de diagnose CVS. In de zoektocht naar die diagnose merkte een bevriend therapeut op dat ik 'nogal gevoelig' was." "Ik ging op zoek naar informatie rond hoogsensitiviteit, en stootte op het boek 'The highly sensitive person' van de Amerikaanse onderzoekspsychologe Elaine N. Aron. Een echte openbaring, ik herkende zoveel van mijzelf in de eigenschappen die zij beschreef." Wat is HSP?Want wat is hoogsensitiviteit nu eigenlijk? Ilse Van den Daele: "Het hoofdkenmerk van hoogsensitiviteit is een meer diepgaande verwerking van informatie en prikkels. Andere kenmerken die hoogsensitieve personen (HSP) typeren, en die eigenlijk een gevolg zijn van het bovenstaande, zijn prikkelgevoeligheid of overstimulatie, een sterk empathisch vermogen of emotionele intensiviteit, en een grote opmerkzaamheid of sensorische sensitiviteit. Voorts kan je HSP's herkennen aan het feit dat ze moeilijk grenzen kunnen stellen, weinig assertief zijn en weinig zelfvertrouwen hebben." Uiteraard zijn er ook positieve eigenschappen, benadrukt Ilse Van den Daele. "Naast een grote empathie, zijn HSP's creatief, denken ze out of the box, zijn ze sterk in anticiperen en associatief denken..." Voor Ilse Van den Daele had Elaine Aron's boek "dezelfde waarde als jaren therapie", zegt ze. "Ook al kon ik op dat moment in mijn leven fysiek nog maar weinig, het betekende enorm veel voor mijn zelfvertrouwen en gaf me bestaansrecht." In 2004 startte Ilse Van den Daele een feitelijke vereniging om ook iets te betekenen voor andere hoogsensitieve personen. In 2006 zag HSP Vlaanderen vzw het licht. "We informeren, sensibiliseren en verbinden rond hoogsensitiviteit", licht Van den Daele toe. "We organiseren verschillende soorten activiteiten zoals HSP-Praatkaffees, lezingen, cursussen, kinder- en jongerenkampen... We zijn er voor volwassenen, jongeren en kinderen die hoogsensitief zijn, maar ook voor hun omgeving." "Van mensen die voor het eerst met HSP Vlaanderen in contact komen, krijgen wij vaak de vraag: hoe komt het dat ik niet eerder wist dat ik hoogsensitief ben? Leren omgaan met hoogsensitief zijn, vraagt immers een groeiproces. Als HSP heb je een andere informatieverwerking, redeneer je anders, kortom je bent anders 'bedraad'. Hoe sneller je dit weet, hoe sneller je ernaar kan handelen." Ilse Van den Daele denkt dat huisartsen een cruciale rol kunnen spelen in vroegdetectie en (h)erkenning van hoogsensitiviteit. Huisartsen volgen een patiënt doorgaans langdurig op en hebben bijgevolg een vertrouwensband met hun patiënten. Toch zijn heel wat huisartsen niet bekend met HSP, weet Van den Daele uit eigen ervaringen en die van leden van HSP Vlaanderen. Hoogsensitiviteit verkeert in een grijze zone, licht Van den Daele toe. "Daar het een persoonlijkheidskenmerk is, komt het niet of slechts beperkt in de basisopleiding aan bod." "Met kennis van hoogsensitiviteit kunnen artsen nochtans het welzijn voor heel wat patiënten verhogen", is Ilse Van den Daele overtuigd. "Dit persoonlijkheidskenmerk is immers een risicofactor voor stressgerelateerde aandoeningen zoals depressie, burn-out, CVS..." Van den Daele verwijst naar een groot en groeiend aantal academische peer-reviewed artikels die theorieën over hoogsensitiviteit of Sensory Processing Sensitivity beschrijven en resultaten rapporteren van onderzoeken naar gevoeligheid. Van den Daele: "We zien het niet als de taak van de huisarts om hoogsensitiviteit 'vast te stellen'. Wel kan de huisarts hier opmerkzaam voor zijn en de patiënt voorstellen om er zich verder in te verdiepen - daar hebben we bij HSP Vlaanderen ook al mooie verhalen over gehoord." In het verleden hebben er overigens al enkele huisartsen contact opgenomen met HSP Vlaanderen omdat ze zelf denken hoogsensitief te zijn, vertelt Ilse Van den Daele. "Aangezien HSP's erg empathisch zijn is het niet verwonderlijk dat ze vaak voor een zorgberoep kiezen." Om hoogsensitiviteit beter bekend te maken bij huisartsen, wil HSP Vlaanderen dit jaar online focusgroepen organiseren met huisartsen. Zijn huisartsen zich bewust van de rol die zij kunnen spelen in de vroegdetectie rond hoogsensitiviteit? Welke informatie hebben zij precies nodig om hiermee aan de slag te kunnen? Welke tools kunnen wij hen aanreiken? Onder welke vorm? Enzovoort. "Met die informatie kunnen we vervolgens aan de slag om materiaal te ontwikkelen afgestemd op maat van huisartsen." Huisartsen die interesse hebben om deel te nemen aan de focusgroep kunnen contact opnemen met ilse@hspvlaanderen.be. Huisartsen met kennis van hoogsensitiviteit mogen via dit e-mailadres ook hun gegevens bezorgen. "Bij onze leden is er veel vraag naar HSP-vriendelijke huisartsen", zegt Ilse Van den Daele.