...

De keuze voor geneeskunde lag niet voor de hand, vertelt Herman Mielants (°1945). "Mijn grootmoeder en ouders werkten in het onderwijs, maar ik wou iets anders doen. Ik heb lang getwijfeld tussen fysica, wiskunde en geneeskunde, dus ik kan niet zeggen dat geneeskunde een roeping was."Mielants studeerde van 1962 tot 1969 aan de Universiteit Gent, en stond in mei '68 mee op de barricaden. "Ik heb flink deelgenomen aan protesten allerhande. Toen werd er nog volop betoogd vanuit een politieke overtuiging, voor Cuba, of tegen de raketten. Ik ben wel nooit lid van een partij of vakbond geweest, ook niet van een artsensyndicaat - ik heb altijd geweigerd mij te binden." Toen Mielants afstudeerde, bestond de specialisatie reumatologie nog niet. "Ik doe zelf veel aan sport, en wou iets doen dat met het bewegingsstelsel te maken heeft, maar orthopedie of chirurgie was niets voor mij. Ik heb eerst fysische geneeskunde gedaan bij prof. Claessens. Daarna vroeg prof. Veys of ik bij hem wou komen werken in de pas opgerichte richting reumatologie. Ik was de eerste in Gent opgeleide reumatoloog." Als reumatoloog werkte Mielants, naast zijn hoofdactiviteit in het Universitair Ziekenhuis, ook in het Doktershuis in Antwerpen, daarna in Sint-Camillus en tot zijn 65ste in Sint-Augustinus. Tegelijk bouwde hij een academische carrière uit die hij in 2015 beëindigde. "Men heeft geprobeerd mij in het labo te steken, maar ik had meer belangstelling voor klinisch onderzoek. In 1988 heb ik mijn doctoraat behaald over spondylitis ankylosans. Daarna werd ik geassocieerd hoogleraar en gewoon hoogleraar reumatologie." Mielants heeft altijd bijzonder graag les gegeven. "Het kan verkeren: ik wou niet in het onderwijs, en uiteindelijk is het onderwijs voor mij enorm belangrijk geworden. Ik heb me daar altijd op toegelegd. Ik zorgde ervoor dat bij elke les een patiënt aanwezig was, om zo dicht mogelijk bij de praktijk te blijven. Zo leren de studenten communiceren. Voor een bepaalde ziekte had ik echter geen patiënt bij de hand. Dus zette ik een pet op en kroop in de rol van 'de Swa uit Antwaarpe'. Zolang ik de pet op had, was ik de Swa en als ik ze afzette, was ik de professor. Mijn rol als Swa had ook als voordeel dat ik er al eens een aangebrande mop kon tussengooien ( lacht). De studenten vonden zoiets schitterend. Ik ben ooit verkozen tot beste docent van de faculteit geneeskunde, dat vond ik een zeer belangrijke erkenning." Herman Mielants krijgt de prijs onder meer voor zijn inzet voor de reumatologie in België. Hij was secretaris en vier jaar voorzitter van de Koninklijke Belgische Vereniging voor Reumatologie, en hechtte steeds veel belang aan goede contacten met collega's. "Voor de generatie voor de mijne waren Leuven en Gent nog water en vuur, maar met René Westhovens en Frank Luyten van KU Leuven heb ik een schitterende samenwerking opgebouwd, net als met Luc De Clerck van Antwerpen."Samen met prof. Westhovens stampte Mielants het Patient Partner Spondylitis programma uit de grond, waarbij patiënten (na een korte opleiding) zelf lesgeven aan studenten en artsen. "Dat programma is enorm belangrijk om duidelijk te maken wat reumatologie is." Ook met zijn vele oud-assistenten heeft Mielants nog uitstekende contacten. "Ik ga nog elke maand naar een postgraduaat, en een keer per jaar doen we een fietsweekend. Bij mijn emeritaat waren ze allemaal aanwezig." Tijdens zijn loopbaan heeft Mielants de reumatologie zien veranderen. "De biologicals - medicatie die gericht ingrijpt op een bepaald doelwit, meestal een cytokine - hebben echt een revolutie teweeggebracht. Ik ben blij dat ik nog heb meegemaakt dat ze klinisch inzetbaar werden. Verschillende patiënten hebben me gezegd dat hun leven daardoor totaal veranderd is." Bepaalde biologicals uit de reumatologie worden vandaag trouwens gebruikt bij de behandeling van coronapatiënten, vertelt Mielants. De keerzijde is wel dat reumatologen minder bezig zijn met locomotoriek, en dat vindt Mielants spijtig. "In mijn sportclub word ik vaak aangesproken door mensen met rugklachten. Ik verwijs hen dan naar een reumatoloog, maar die stuurt hen meestal direct door naar een fysiotherapeut. Een reumatoloog behandelt vandaag geen ruggen meer, maar focust op auto-immuunziekten en osteoporose." De bekroning als 'Reumatoloog van het Jaar' kwam voor Mielants als een verrassing. "Ik moet eerlijk toegeven dat ik in 2020 niet veel heb gedaan ( lacht). Maar ik heb begrepen dat de prijs bedoeld is als erkenning voor mijn hele loopbaan, en dat vind ik een enorme eer. Ik ben er heel blij mee." Voor reumatologen in opleiding en alle artsen heeft Mielants nog een duidelijke boodschap. "Allereerst: werk altijd evidence-based. Steun alleen op wat echt bewezen is; zogenaamde 'alternatieven', dat is geen geneeskunde. En ten tweede: heb empathie voor je patiënten. Probeer altijd hun situatie te begrijpen."