...

Het ontwenningsplan - dat op vrijwillige basis wordt opgestart - richt zich tot ambulante patiënten die al minstens drie maanden een benzodiazepine of z-drug innemen voor de behandeling van slaapproblemen, met een maximale dosis van drie DDD (Defined Daily Dose). Het plan is een samenwerking tussen drie partijen: de patiënt, diens arts en de apotheker. De arts schrijft de magistrale bereidingen voor, volgens verschillende schema's (bijvoorbeeld in vijf stappen met een verlaging van 20% van de dosis, een stap duurt 30 dagen), en voor hooguit een jaar. "Een stap kan eventueel verlengd worden om de situatie te stabiliseren en om het programma stop te zetten, bijvoorbeeld in geval van een ziekenhuisopname", zegt Nicolas Echement van de apothekerskoepel APB. De apotheker kan twee gesprekken hebben met de patiënt, tegen een tarief van 22 euro per gesprek. Het eerste mondt uit in het triocontract over de afbouw, en het tweede sluit het traject af. De patiënt koopt zijn gebruikelijke doos slaapmiddelen en de bereiding van de magistralen wordt terugbetaald. "Aanvankelijk was het de bedoeling om meer dan twee terugbetaalde gesprekken te hebben, want we merken dat patiënten, zowel voor tabakstop als voor de afbouw van dit soort medicatie, nood hebben aan externe ondersteuning om de ontwenning optimaal te laten verlopen. Als de apotheker daarbij kan helpen, is dat uiteraard een goede zaak." "Het gaat hier om een proefproject dat na een jaar wordt geëvalueerd", stipt Echement aan. "Het project is aanvaard voor de duur van een jaar, en in functie van de evaluatie en het succes van het initiatief, wordt de eventuele verderzetting geregeld." Of de formule aanslaat, zal uiteraard afhangen van de beschikbare middelen. Maar het budget voor dit afbouwplan is zeer beperkt. "We hebben 150.000 euro, wat overeenkomt met 1.500 patiënten. Terwijl in ons land naar schatting 200.000 mensen benzodiazepines slikken... Als het afbouwplan succes heeft, zullen de evaluatie en het overleg uiteraard al sneller plaatsvinden, om uit te maken of en op welke voorwaarden we deze dienstverlening verder uitbouwen." "Zowel apothekers als artsen geloven in dit project. We proberen alvast om veel te overleggen. Om van dit ontwenningsplan een succes te maken, moet de tandam arts-apotheker goed samenwerken en dienen de artsen af te weten van het bestaan van deze mogelijkheid. Vaak weten ze immers niet wat ze aan hun patiënten kunnen voorschrijven en missen ze zo een kans." In 2020 hield het FAGG een enquête over het gebruik van benzodiazepines en aanverwante medicatie voor de behandeling van slaapstoornissen. Daaruit blijkt dat de meeste betrokken patiënten hun geneesmiddelen misbruiken en dat 75% de behandeling zou willen stopzetten - 67% gaf aan dat al geprobeerd te hebben. "We weten dat veel mensen afhankelijk zijn van benzodiazepines en z-drugs. In feite is dat telkens het probleem dat optreedt als je effecten van een onderliggende aandoening wil behandelen, zonder de basis aan te pakken. Benzodiazepines moeten de patiënten 'kalmeren', maar in feite lijden die aan een diepgaander probleem. Dat is eigenlijk de hele problematiek van de aanpak van mentale stoornissen in België." "Jammer genoeg", gaat Nicolas Echement verder, "bereiken we met dit project slechts het topje van de ijsberg. Tegelijk pogen we zo ook de ongewente effecten van benzodiazepines te bestrijden - denk aan ongevallen, bewustzijnsverlies, enzovoort. Zo'n afbouwplan bestaat al her en der, maar de bedoeling is nu om die mogelijkheid aan iedereen aan te bieden en de patiënten de kans te geven om hulp te vragen bij de ontwenning van benzodiazepines."