...

Bruno (Vincent Cassel) en Malik (Reda Kateb) bieden met hun verenigingen hulp aan kinderen en jongvolwassenen met autisme die wegens de ernst van hun aandoening overal uit de boot vallen of zelfs flagrant geweigerd worden. Bovendien geven ze kansarme jongeren uit moeilijke buurten een perspectief en scholen ze hen om tot begeleiders van kinderen met autisme. Bruno en Malik zijn gebaseerd op echte mensen: Stéphane Benhamou van de organisatie Le Silence des Justes en Daoud Tatou van Le Relais IDF.De beide regisseurs, Éric Toledano en Olivier Nakache, waren midden jaren 1990 monitor in vakantiekolonies, en kwamen zo in contact met Stéphane en Daoud waarop het idee van Hors normes begon te kiemen. Eric Toledano: "We gingen in hun organisaties langs en raakten heel erg zwaar onder de indruk, zowel van de jongeren met autisme als van de tot hulpverlener omgevormde jongeren en de alchemie tussen beide groepen." Dit gegeven zou de films die ze inmiddels draaiden (onder andere Intouchables) fel beïnvloeden.Hors Normes omschrijven de regisseurs als de som van hun obsessies die hun films doorkruisen: een groep aan het werk zoals in Nos jours heureux of Le sens de la fête, het milieu van verenigingen zoals in Samba, duo's zoals in Intouchables of Je préfère qu'on reste amis... Hun cinema vertelt steeds over onwaarschijnlijke ontmoetingen. Bij Hors Normes komt er een extra dimensie bij: hoe slagen personen die niet of weinig communiceren en die als buiten de norm beschouwd worden erin om te communiceren met mensen die als normaal beschouwd worden maar die niet meer communiceren. Gedurende twee jaar hebben de regisseurs zich in de twee verenigingen ondergedompeld. Alle scènes, zowel de ontroerende als de bikkelharde, zijn uit hun ervaringen daar gegrepen.Iedereen komt aan bod: de personen met autisme, de ouders, de begeleiders maar ook de artsen die hen smeken hun patiënten te helpen omdat zij geen andere uitweg zien dan hen 'plat te spuiten' en zelfs dan nog geen plaats voor hen hebben. Toen de regisseurs vernamen dat een van de organisaties een controle zou ondergaan door het l'IGAS (l'Inspection Générale des Affaires Sociales) hadden ze een ideale invalshoek. De kijker wordt van bij de beginscène in de dwingende realiteit gezogen. Olivier Nakache: "Die verenigingen werken 24 uur op 24 in spoedmodus. De stresserende openingsscène was nodig om de kijker bij de arm te nemen. De muziek daarbij doet denken aan het geluid van een elektrocardiogram."Door de norm te overschrijden herdefinieert men hem. Beide regisseurs getuigen: "We doorkruisen een periode waarin de burgerlijke ongehoorzaamheid aan aanzien wint. Deze overgangsfase is chaotisch maar vruchtbaar. Hoe meer we voortschrijden in het leven hoe meer we met zekerheid kunnen stellen dat het niveau van het in vraag stellen primordiaal is."Jongeren met autisme maken deel uit van de cast. Het personage van Valentin die er het ergst aan toe is wordt dan weer gespeeld door een acteur wiens broer een zware vorm van autisme heeft.Toch is Hors Normes een allesbehalve zwaar op de maag liggende prent. Éric Toledano: "Komedie is soms een vorm van verborgen 'tristesse', het is vooral onze manier om met elkaar te communiceren. In deze verenigingen passeert het hele palet van emoties waaronder ook de lach. Die moet wel op een intelligente manier opduiken in de verfilmde gebeurtenissen."Hors Normes eindigt niet toevallig met poëzie en een choreografie die culmineert in een dans door een van de acteurs met autisme voor een publiek van begeleiders en familie. In dat lang uitgesponnen moment wordt volgens de regisseurs de hele film samengevat.Stop met stigmatiseren en vakjesdenken! Hopelijk krijgen zo politici en andere beleidsmensen, deze regelrechte schande onder ogen. Na het bekijken van Hors Normes overvalt je een dubbel gevoel: 'Hoe is het in godsnaam mogelijk dat dergelijke structurele wantoestanden blijven bestaan?', anderzijds toch ook goed voor het geloof in de mensheid dat mensen uit empathie buiten de lijnen blijven kleuren. Leve deze rebelse helden en redders!