Bij het bekijken van het VRT-Programma Factcheckers was mijn frons even groot als die van prof. Michel Deneyer, de ondervoorzitter van de Orde der artsen. In de aflevering van dinsdag 15 februari werden twee personen met een verborgen camera op pad gestuurd om een ziektebriefje van een huisarts te krijgen terwijl ze helemaal niet ziek waren. In 14 van de 20 gevallen lukte dit. Uiteraard valt er meer dan één vraagteken te plaatsen bij de methodologie van het programma. Een representatieve steekproef was dit niet. Toch bleef er bij mij een wrang gevoel achter.
Het was met een onvoorstelbare vanzelfsprekendheid dat een aantal van onze collegae tegen beter weten in een attest uitschrijven. Het respect voor de eerlijkheid van een patiënt kan het plegen van valsheid in geschrifte niet rechtvaardigen. Je mag enkel attesteren wat waar is. De suggesties om een gastro-enteritis of rugpijn te veinzen, hoe goed bedoeld ook, getuigen evenmin van professionaliteit. Het valt in onze aard als arts om te patiënt zo goed mogelijk te willen helpen. En er vallen nog andere redenen te bedenken waarom een arts toch dat vals attest uitschrijft. De meeste huisartsen hebben het nu eenmaal druk. Een discussie voeren met een patiënt vergt tijd. Bovendien loop je het risico op agressie of dat je patiënten verliest.
Het ziektebriefje is dringend aan herwaardering toe in onze maatschappij
Met het opstellen van valse getuigschriften is echter niemand gebaat. De maatschappij en de werkgever draaien op voor het valse ziekteverlof. De arts verliest zijn geloofwaardigheid, en loopt het risico op sancties van de Orde der artsen. Maar we helpen ook de patiënten niet verder met dergelijke praktijken. In sommige kringen heerst al langer de tendens om mensen die met ziekteverlof zijn, af te schilderen als profiteur. Ook wanneer die mensen meer dan terecht door een arts thuis gezet werden, zij het met een fysieke of psychische kwaal. De uitzending van Factcheckers zal dit beeld nog meer in de hoofden van de mensen verankeren. Alsof een onwetende buitenstaander ooit zou mogen oordelen wanneer een zieke 'ziek genoeg' is.
Het ziektebriefje is dringend aan herwaardering toe in onze maatschappij. Het is een document dat de intieme arts-patiëntrelatie weerspiegelt, en geen vodje papier dat je recht geeft op extra vakantiedagen. Een goede aanzet zou zijn om het enkel nog te schrijven voor langere ziekteperiodes. Voor de grotere bedrijven geldt al dat je drie keer per jaar een dag afwezig mag zijn zonder attest van een arts, wanneer volgt de rest?
De auteur schrijft in eigen naam.