...

Sinds enkele jaren pakken middelen als gefitinib en erlotinib de deling van tumorcellen aan. Zij binden zich aan de tumorcel en vertragen de deling. Patiënten met een EGFR-mutatie reageren meestal goed op deze medicijnen, terwijl patiënten met een K-ras mutatie er juist vaak slechter van worden.Welke DNA-mutaties een patiënt heeft, bekijken longartsen nu nog vaak aan de hand van stukjes weefsel. Voor die DNA-bepaling wordt dan een stukje lymfeklier onder narcose weggehaald. Als dat niet mogelijk is, wordt vaak van gefitinib en erlotinib afgezien.Echo"Maar deze operatie is dus niet meer nodig", vertelt Schuurbiers. In haar promotieonderzoek bekeek ze of ook cellen zijn te gebruiken die een longarts toch al heeft. "Elke longkankerpatiënt met mogelijke uitzaaiingen in de lymfeklieren krijgt een echo via de luchtwegen of via de slokdarm om te bepalen of er uitzaaiingen op de lymfeklieren zitten."Tegelijk met die echo worden ook tumorcellen afgenomen, om het stadium van de ziekte en het type longkanker vast te stellen. Schuurbiers merkte bij 35 longkankerpatiënten overgebleven cellen op, om het DNA te analyseren. En inderdaad kon haar groep zo DNA-mutaties bij 77 procent van de patiënten betrouwbaar vaststellen. Bij 23 procent leverde de echo te weinig materiaal op voor dit aanvullende DNA onderzoek.Sneller en gevoeligerUit de cellen wordt het DNA gezuiverd. Daarna worden specifiek de DNA-stukjes met de betreffende genen erin vermeerderd en in een zogenoemd DNA "sequencing apparaat" gestopt. Deze "sequencing apparaten" zijn de afgelopen jaren steeds sneller en nauwkeuriger geworden. Schuurbiers: "We hebben nu minder cellen nodig dan een paar jaar geleden. En we kunnen inmiddels in dezelfde paar tumorcellen ook meerdere mutaties achterhalen."Personalized medicineMet name Aziatische, niet-rokende vrouwen blijken goed op gefitinib en erlotinib te reageren, waar rokende Westerse mannen er meestal niet beter van worden. Genetici tonen aan dat daar specifieke mutaties aan ten grondslag liggen. Naar verwachting worden er in de toekomst meer mutaties en bijpassende behandelmogelijkheden verwacht.Meer info via deze link.