'België heeft juist geteld'

Aan het woord is professor Joost Wauters (IZ-management covid-19, UZ Leuven) op een webinar georganiseerd door de Mechelse geneeskundige kring Dodoens. Niet minder dan 620 artsen schreven zich hiervoor in. De organisatie van de webinar liep in samenwerking met de faculteit geneeskunde van de KU Leuven, de UZ Leuven, Alfagen, het Imelda- en Sint-Maartenziekenhuis en de huisartsenkringen Dijle Nete, Khobra en Hubob. Dokter Bruno Mortelmans, voorzitter van de geneeskundige kring Dodoens, modereerde het event. De spits werd afgebeten door de ondertussen welbekende viroloog professor Johan Neyts (KU Leuven). Hij wees er onder meer op dat de mensheid grotendeels onbeschermd is tegen plots de kop opstekende virussen. "We kenden het SARS-Cov1-virus van 2003 en het MERS-CoV dat in het Midden-Oosten in 2012 de kop opstak als gevaarlijke pathogenen. Toch gingen er weinig of geen alarmbellen af", stelt professor Neyts vast. "Er werd nauwelijks geïnvesteerd in de ontwikkeling van breed werkende coronavirusremmers." Als er wel coronavirusremmers ter beschikking waren geweest in de vroege dagen van de uitbraak in China dan had dit allicht een grote impact gehad op de verdere verspreiding van het virus, voegde de Leuvense viroloog eraan toe. In zijn uiteenzetting gaf professor Neyts verder ook toelichting bij de ontwikkeling van antivirale middelen en vaccins. Van zijn kant benadrukte dokter Michel Laurent, geriater in het Imeldaziekenhuis, ten overvloede dat covid-19 een geriatrische pandemie is. "Twee derde van de overlijdens tijdens de eerste golf betrof bewoners van een woonzorgcentrum. Daarbij komt onze oversterfte goed overeen met de registratie. Met andere woorden, België heeft juist geteld en zeker niet teveel." In de eerste golf overleden 6.200 ouderen, dat is 4,9% van de Belgische wzc-populatie. "Daarmee doet België het even slecht als Spanje, het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Italië, Zweden en Frankrijk", aldus dokter Laurent die ook de landen opsomde waar de absolute mortaliteit onder de wzc-bewoners slechts 0 à 0,5% bedroeg. Met name gaat het dan over Duitsland, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Denemarken, Hong Kong, Jordanië en Malta. "Het is een beetje een kip-of-ei discussie", stelt de Mechelse geriater. "Ligt de mortaliteit in België hoog omdat de wzc's zwaar getroffen werden? Of omgekeerd? We zien hoe dan ook een goede correlatie, ook op lokaal niveau, tussen uitbraken in de gemeenschap en uitbraken in wzc's." Tot slot hekelde dokter Laurent nog dat ' frailty' (broosheid/globale kwetsbaarheid bij ouderen) "als behandelbaar geriatrisch kernsyndroom plots een exclusiecriterium voor IZ dreigde te worden." Hij verwees naar eigen onderzoek. Dat toont volgens hem duidelijk aan dat de flowchart van de Belgische Vereniging voor Geriatrie niet evidence-based was. Hij benadrukte dat op alle niveaus van beleid en covid-19- onderzoek de ouderen zelf, CRA's, geriaters en vertegenwoordigers van de wzc's prioriteit zouden moeten krijgen.