Philippe Leroy, algemeen directeur van het Brusselse UMC Sint-Pieter, vertelt wat de energiecrisis voor zijn ziekenhuis betekent. "We zijn amper uit de covidcrisis gesparteld, en nu ziet het ernaar uit dat 2022 opnieuw een jaar met rode cijfers wordt voor de ziekenhuizen. En we hebben geen enkel uitzicht op een mogelijke oplossing."
...
Voelt u de impact van de inflatie?Philippe Leroy: Dat is zacht uitgedrukt. Alsof u me zou vragen of ik het voel als ik een klap in het gezicht krijg. De inflatie hakt er stevig in. Vooral de lonen van het personeel die verhogen. Dat is uiteraard een goede zaak voor de medewerkers. Maar voor het ziekenhuis zijn dat aanzienlijke bijkomende lasten die maar deels worden opgevangen door onze financieringsbronnen. Los daarvan heeft de inflatie gevolgen voor alle andere posten in onze kostenstructuur: de leveranciers, en energie uiteraard. Om een voorbeeld te geven: neem de kleine medische hulpmiddelen. Bij de vernieuwing van een contract krijg je niet meer dezelde tarieven als vorig jaar. Ook voeding is duurder geworden. We zijn daar helemaal niet tegen gewapend. Vormt de laattijdige indexering van de erelonen een probleem?Ja, zeker. Voor het eerste semester van 2022 ging dat om 0,79%, voor het tweede is het 3%. De artsenhonoraria vertegenwoordigen een derde tot de helft van de financiering van een ziekenhuis. De lonen, 70% van de uitgaven van het ziekenhuis, zijn op een jaar tijd met zowat 10% toegenomen. Tegelijk is de grootste inkomstenpost maar met 0,79% en nu 3% gestegen. De kloof tussen beide is gigantisch. Een snelle berekening maakt dat duidelijk. Neem onze omzet, dat is 300 miljoen euro. Als we de loonkost voor het gemak op 200 miljoen euro schatten, betekent een verhoging met 10% een prijskaartje van liefst 20 miljoen euro voor het ziekenhuis. Om die kost te counteren, verhogen de erelonen en het BFM - dat ook wel toeneemt, maar niet in dezelfde mate - met 4%, en dat is dan nog een overschatting. Op onze omzet van 300 miljoen maakt dat 12 miljoen euro. We zitten dus met een gat van 8 miljoen. In tegenstelling tot andere sectoren, die de impact van de inflatie kunnen doorrekenen aan de consumenten, kan een ziekenhuis die extra kost niet doorschuiven naar de patiënten. Alle ziekenhuistarieven zijn vastgelegd door de overheid. En dat is maar goed ook, want het zorgt voor zekerheid voor de patiënt. Enigszins hypocriet is wel dat onze financiering niet gelijklopend geïndexeerd wordt. Het water staat ons dus alweer aan de lippen. We zijn amper uit de covidcrisis gesparteld, en nu ziet het ernaar uit dat 2022 opnieuw een jaar met rode cijfers wordt voor de ziekenhuizen. En we hebben geen enkel uitzicht op een mogelijke oplossing. Hoe geraakt u uit die put?Eerlijk gezegd, ik weet niet hoe de ziekenhuissector dit gaat aanpakken. Hetzelfde scenario als tijdens covid lijkt eraan te komen: we zullen moeten putten uit onze eigen middelen - voor zover dat al mogelijk is - om de winstderving op te vangen. Ik zie twee mogelijkheden: ziekenhuizen die nog middelen hebben, zullen hun reserves volledig moeten aanspreken, wat op zich al zorgwekkend is; en zij die geen spaarpotje hebben, zullen kortetermijnleningen moeten afsluiten met de banken. En dat is geen pretje, want de banken zijn zeer ongerust. Is er nood aan structurele oplossingen, vanuit de overheid?De enige oplossing is inderdaad om met de overheid te overleggen. We zitten in een sector die van a tot z geregeld wordt van overheidswege. Als we dus te maken krijgen met aanzienlijke extra kosten door de inflatie, dan moet de overheid iets doen aan onze inkomsten - dat is de enige uitweg. Naast de erelonen, het BFM en het geneesmiddelenforfait, heeft een ziekenhuis geen inkomstenbronnen. Als de overheid niet ingrijpt, dan verdrinken we. Vreest u dat deze situatie de privatisering van ziekenhuizen nog versnelt?Ik vrees niet zozeer voor de privatisering van de sector - die al aan de gang is - maar wel voor verpaupering. De problemen waar de sector mee kampt, dringen duidelijk niet door. De hervorming van Frank Vandenbroucke gaat helemaal niet in de richting van een herfinanciering van de ziekenhuizen, maar eerder van nog meer besparingen. Dat is erg moeilijk te vatten, zo vlak na de covidcrisis. Kijk maar even naar Frankrijk om een idee te krijgen van wat ons te wachten staat. Frankrijk investeert al jaren niet meer in de ziekenhuizen, en het personeel wordt onderbetaald. Met als resultaat dat de openbare ziekenhuizen geen middelen meer hebben; ze raken in verval en niemand wil er nog werken. Daarnaast schieten privéziekenhuizen als paddenstoelen uit de grond. Dat is geen privatisering, maar de opkomst van een geneeskunde met twee snelheden. Want die privéinstellingen selecteren hun patiënten en doen enkel lucratieve prestaties. Jammer genoeg gaan wij ook al die richting uit. Lees ook: Ziekenhuizen, patiënt van de energieprijzen