...

Artsen zonder Vakantie is ontstaan in 1981 als gevolg van een oproep van het terrein. "Er was een vraag gekomen voor medische hulp vanwege een centrum voor personen met een handicap in Yaoundé, de hoofdstad van Kameroen", herinnert Frans De Weer zich. "Met Pinksteren ben ik dan samen met mijn schoonbroer Johan Mattelaer en anesthesist Roland Bonneux naar Kameroen vertrokken. Bij aankomst verwelkomden de kinderen ons en zongen "Bienvenue, les médecins sans vacances". Dat werd meteen de naam van onze vereniging." Meer dan 50 'zendingen' heeft Frans De Weer, inmiddels 82, op zijn actief, telkens vergezeld door 2 of 3 artsen en/of verpleegkundigen. "Zonder 1 frank subsidies startten we met een project in Congo, meer bepaald in de Kasai waar veel poliogevallen waren. We verzorgden verwaarloosde poliolijders zodat ze konden reïntegreren in de maatschappij, en stimuleerden de vaccinatie van kinderen. Lange rijen stonden telkens aan te schuiven, de tamtam werkt daar! AZV is meer dan 'chirurgen zonder vakantie'. Wij startten ook met pediatrie, gynaecologie, zelfs psychologie en laboratorium. Geleidelijk aan nam het aantal missies toe en konden we alle medische specialismen aanbieden, steeds in samenwerking met lokale artsen. En na Congo breidden we onze werking uit naar andere Afrikaanse landen. Uiteindelijk werden we, net als Artsen zonder Grenzen, erkend als NGO, wat ons in staat stelde onze werking te professionaliseren. Eigenlijk zijn wij zeer complementair met Artsen zonder Grenzen. Zij gaan naar de catastrofe, wij vermijden de catastrofe. Al hebben we wel ongewild enkele gevaarlijke situaties meegemaakt. Zo waren we bijvoorbeeld met een missie in Rwanda toen in 1994 de genocide uitbrak. Samen met de Italiaanse staf werd ons team door Belgische para's ontzet en met de C-130 naar Brussel in veiligheid gebracht." De basisfilosofie van AZV is al dit tijd dezelfde gebleven: "Internationaal-solidair en medisch-humanitair, dat is onze doelstelling", zegt dr. De Weer. "Bovendien streven we naar een upgrade van basischirurgie naar essentiële en meer gevorderde chirurgie, steeds in samenwerking met en met respect voor de plaatselijke artsen." Vlak voor de lockdown was Frans De Weer nog op zending in het Koning Boudewijn ziekenhuis in Kinshasa. Hij was toen boven de 80. Zoals dat in vele bedrijven en sectoren het geval is, heeft ook AZV tijdens het laatste decennium een evolutie ondergaan. Sommige evoluties ziet dr. De Weer met lede ogen aan. "Administratie en management nemen meer en meer de bovenhand", zegt hij. "Dat is een algemeen verschijnsel in onze maatschappij. Maar ik wil toch waarschuwen dat voor ons als arts de patiënt de hoofdzaak blijft en dat onze missie medische pathologie is. Dat men vandaag aandacht heeft voor ecologische en technologische aspecten, is ook een algemeen verschijnsel, en daar staan we ook achter. Ik heb trouwens een watertoren laten bouwen voor het Nyantende ziekenhuis in Bukavu, Zuid-Kivu. Maar door een ziekenhuis van zonnepanelen te voorzien heb je nog geen patiënt genezen. Ik bedoel maar: de oefening is nu om de nieuwe inzichten en de nieuwe werkwijze te implementeren zonder dat de basisdoelstellingen van Artsen Zonder Vakantie in het gedrang komen."