Minder verkeersdoden met zelfrijdende voertuigen?

Elk jaar sterven 1,3 miljoen mensen door verkeersongevallen - één om de 25 seconden. Het overgrote deel van de verkeersongevallen is te wijten aan menselijk gedrag: overdreven snelheid, rijden onder invloed of bij vermoeidheid, onoplettendheid en stuurfouten. Voorstanders van zelfrijdende voertuigen stellen daarom dat het aantal verkeersongevallen fors zal dalen wanneer menselijke bestuurders vervangen wordt door een computer. Die is immers nooit afgeleid of vermoeid, houdt zich aan de geprogrammeerde verkeersregels en vertoont geen roekeloos gedrag. Maar klopt dat ook? Waymo, een dochteronderneming van Alphabet Inc (het moederbedrijf van Google), publiceerde twee studies die dat bevestigen. Waymo werkt al meer dan tien jaar aan de technologie die nodig is om voertuigen autonoom te laten rijden. De boordcomputer van de zelfrijdende Waymo Driver verwerkt de input van videocamera's en radarsensoren in en rond het voertuig, en van een lidar-sensor op het dak (lidar werkt volgens hetzelfde principe als radar, maar met laserlicht in plaats van radiogolven). De testvoertuigen van Waymo hebben al meer dan 30 miljoen kilometer afgelegd: eerst op speciale testcircuits en in gecontroleerde omstandigheden, maar de laatste jaren ook op gewone wegen tussen normaal verkeer. In de Amerikaanse stad Phoenix heeft Waymo sinds 2019 een vloot zelfrijdende taxi's, met een menselijke bestuurder achter het stuur die kan ingrijpen indien het verkeerd zou gaan. Dat blijkt zelden nodig, zo blijkt uit statistieken* die Waymo eind vorig jaar publiceerde. In de onderzochte periode legden de Waymo Driver taxi's 10 miljoen kilometer af. Er waren 47 'contactincidenten', waarvan 18 reëel (het voertuig geraakte betrokken bij een aanrijding) en 29 potentieel (de menselijke bestuurder greep in voor het tot een aanrijding kwam). De incidenten werden ingedeeld volgens de categorisering van de National Highway Traffic Safety Administration (NHTSA), van S0 (geen letsel) tot S3 (levensbedreigend of dodelijk). Alle incidenten werden geclassificeerd als S0 of S1. Kop-staartbotsingen zijn het meest frequent (16 incidenten, waarvan 14 reeël). Op één incident na ging het hier steeds om een ander voertuig dat een Waymo Driver aanreed toen die stilstond of trager reed, en waar het autonome voertuig het incident niet kon vermijden. Het ernstigste incident deed zich voor op een kruispunt, toen een voertuig dat uit de andere richting kwam probeerde af te slaan vlak voor een Waymo Driver die het kruispunt overreed. De menselijke bestuurder voerde een noodstop uit en voorkwam zo een aanrijding. Om na te gaan of zelfrijdende voertuigen ook zware levensbedreigende of dodelijke ongevallen kunnen voorkomen, is een ander soort test nodig. Het zou onethisch zijn om andere weggebruikers opzettelijk in gevaar te brengen om na te gaan of technologie erin slaagt om dat gevaar te vermijden. Daarom analyseerde** Waymo alle 72 dodelijke ongevallen tussen 2008 en 2017 in Maricopa County, waar Phoenix zich bevindt. Met computersimulaties werd nagegaan hoe de Waymo Driver in dezelfde situatie zou reageren. Bij ongevallen waarbij twee voertuigen betrokken waren, werden twee simulaties uitgevoerd: een met de Waymo Driver als veroorzaker van het ongeval en een met de autonome auto als respondent. De conclusie: met de Waymo Driver in de rol van veroorzaker zouden geen dodelijke ongevallen gebeurd zijn; deze werden allemaal veroorzaakt door menselijke fouten of het negeren van verkeersregels. Met de Waymo Driver in de rol van respondent die moet reageren op een gevaarlijke situatie, kon 82% van de gesimuleerde ongevallen vermeden worden. In nog eens 10% van de scenario's waarin de gesimuleerde Waymo Driver moest re- ageren (allemaal op een kruispunt waarbij een tegenligger links afsloeg) ondernam de auto actie die de ernst van de crash verzachtte. Slechts 8% van de ongevallen met de Waymo Driver als respondent bleken niet te vermijden in de simulatie. Het ging hier alweer om kop-staart- aanrijdingen waarbij een ander voertuig langs achteren op de Waymo Driver inreed wanneer deze stilstond of trager reed. De Waymo Driver bleek ook in staat om alle dodelijke ongevallen waarbij voetgangers en fietsers betrokken waren te voorkomen. Volgens Waymo tonen de statistieken en simulaties aan dat zelfrijdende voertuigen effectief het potentieel hebben om verkeersongevallen te voorkomen. De onderzoeken zijn niet peer-reviewed of onafhankelijk geverifieerd, maar experts loven de openheid van Waymo. Volgens Jonas Bargman, hoofddocent voertuigveiligheid aan de Technische Universiteit Chalmers University of Technology in Göteborg, zijn de gebruikte simulaties van hoog niveau, maar vormen simulaties slechts één van de componenten die nodig zijn om de veiligheid van zelfrijdende voertuigen te beoordelen.