...

Gaan alpaca's de wereld redden van Covid-19? Duitse vorsers voeren ernstig onderzoek uit met antistoffen van alpaca's. Het Max Planck Instituut voor chemie en biofysica heeft drie alpaca's, namelijk Britta, Nora en Xenia, die worden gehouden om het sars-CoV-2 te bestrijden. Zoals alle kameelachtigen hebben alpaca's erg kleine antilichamen met een veel eenvoudigere structuur dan die van andere zoogdieren, die dus gemakkelijker te programmeren zijn.Om nanolichamen tegen het sars-CoV-2 te vormen, hebben de vorsers de drie alapaca's ingeënt met delen van het stekeleiwit van het sars-CoV-2. De dieren zijn dan antistoffen gaan vormen en daarna werd bloed bij de dieren afgenomen. Daarmee hadden zij hun werk gedaan. De rest van het onderzoek werd uitgevoerd met enzymen, bacteriën, bacteriofagen en gisten om de beste nanolichamen te selecteren voor ze uit te testen op het virus en om de opeenvolgende cycli te optimaliseren.De eenvoudigste miniantistoffen die de groep van Göttingen heeft gevormd, binden zich tot 1000-maal sterker aan het stekeleiwit dan eerder geïsoleerde nanolichamen. De nanolichamen blijken zich voorts even goed te binden aan de alfa-, bèta-, gamma- en deltavarianten van het virus. En een combinatie van twee of drie nanolichamen blijkt nog meer potentieel te hebben.Een tandem van twee nanolichamen die gericht zijn tegen verschillende delen van het receptorbindende domein en zich samen aan het stekeleiwit kunnen binden, is uiterst resistent tegen mutanten van het virus en voorkomt dat gemuteerde virussen kunnen ontsnappen aan het immuunsysteem. Een triade, waarbij drie nanolichamen met een identieke structuur, maar verschillende targets worden gebundeld, is nog krachtiger. De drie nanolichamen binden zich aan de drie bindingsdomeinen en die binding is nagenoeg onomkeerbaar. "Zo'n trio laat het stekeleiwit niet los en neutraliseert het virus tot 30 000 keer sterker dan één enkele nanolichaam", legt Thomas Güttler uit. Nog een ander voordeel is dat triades langer in het lichaam blijven voor ze via de urine worden uitgescheiden, dan geïsoleerde nanolichamen, wat zou moeten uitmonden in een langere therapeutische werking.De vorsers hebben ook ontdekt dat zeer kleine hoeveelheden van die nanolichamen, zowel alleen als combinaties van twee of drie nanolichamen, volstaan om het virus te ontwapenen. Ze zouden dus in een lage dosis kunnen worden toegediend voor therapeutische doeleinden. Lagere doses veroorzaken minder bijwerkingen en de productiekosten zijn ook lager.De wetenschappers hebben de stabiliteit en de hitteresistentie van hun nanolichamen nog verbeterd. "De nanolichamen zijn bestand tegen temperaturen tot 95 °C zonder hun functie te verliezen of aggregaten te vormen. Dat maakt het gemakkelijker ze te produceren, te behandelen en op te slaan", legt prof. Matthias Dobbelstein uit. "Bovendien zouden ze eventueel kunnen worden ingeademd, en in voorkomend geval zouden ze het virus direct in de luchtwegen kunnen neutraliseren. En omdat ze zo klein zijn, kunnen ze gemakkelijk in de weefsels dringen en verdere verspreiding van het virus tegengaan."Dat kan ons hopelijk op het spoor zetten van een geneesmiddel tegen het sars-CoV-2 op. De in-vitroresultaten zijn alvast indrukwekkend. Nu moeten hun werkzaamheid en veiligheid nog worden onderzocht in klinische studies. (referentie : The EMBO Journal, 24 juli 2021, doi : 10.15252/embj.2021107985)