...

"Zo'n 5 à 6 jaar geleden merkte ik, destijds als sociaal werker op de dienst Patiëntenbegeleiding (az Vezalius, Tongeren), dat patiënten vaak met tegenzin naar het dagziekenhuis kwamen voor hun kankerbehandeling", vertelt oncocoach Bruno Giuliani (az Vesalius): "Enerzijds kwam dat door de nevenwerkingen die de behandeling met zich meebrengt, maar anderzijds spelen negatieve prikkels, zoals geuren, en het lange wachten op de afdeling ook een rol. Ik wou daar verandering in brengen en ging op zoek naar een manier waarop we meer beleving zouden kunnen bieden tijdens de lange wachttijd van een behandeling. Zo kwam ik op virtual reality uit." In 2019 maakte Giuliani de overstap naar oncocoach, waarna zijn idee al snel werkelijkheid kon worden. Met de aankoop van een VR-bril startte de dienst Oncologie een proefproject op, waarbij 25 kankerpatiënten gedurende drie maanden de kans kregen de bril uit te proberen. Van de 22 patiënten die hadden deelgenomen, werd bij 21 patiënten een zeer goede respons waargenomen (evaluatie o.b.v. vragenlijsten). Giuliani: "Aanvankelijk gebruikten we de bril enkel voor een betere ervaring en welbevinden tijdens de behandeling, maar ondertussen wordt virtual reality ook gebruikt bij patiënten met prikangst, bijvoorbeeld voor het aanprikken van de poortkatheter of bij ascites- en pleurapuncties, maar ook tijdens het dragen van ijswanten. Patiënten geven aan dat ze de koude minder gewaar worden, omdat de focus hierop verlegd is."Een virtuele belevingDe bril dompelt de patiënten onder in een virtuele realiteit en zorgt ervoor dat de aandacht wordt afgeleid van negatieve prikkels. "We hebben gemerkt dat het zeker iets doet met het tijdsbesef. Patiënten geven aan dat de VR-sessies, die enkele minuten tot een kwartier kunnen duren, langer aanvoelen en ze nadien ook nog meegolven op dat ontspannen of verwonderd gevoel. Het breekt het lange wachten tijdens hun behandeling in het dagziekenhuis." vervolgt Giuliani. "Tevens zorgt dergelijke afleiding voor een kalmerend effect. Tijdens het aanprikken van de poortkatheter of bij puncties merken we vaak dat de ademhalingsfrequentie verlaagt en de patiënten aldus rustiger worden."De VR-bril bevat een geïntegreerde software met 42 programma's waaruit de patiënten kunnen kiezen. "Daar zitten ademhalings- en relaxatieoefeningen tussen, maar wij gebruiken het vooral voor de verschillende virtuele belevenissen. Zo kunnen patiënten plots kuieren in de straten van Londen, Wenen, Parijs, enzoverder, waarbij ze vaak ook teruggrijpen naar fijne herinneringen in het verleden. Daarnaast zijn er ook puur rustgevende programma's, zoals zwemmen met dolfijnen, een zonsopgang op het strand of wandelen in de Alpen."Grote meerwaardeZowel de oncocoaches als de verpleegkundigen kunnen de patiënten installeren met een VR-bril. "Maar het is wel tijdsintensief", gaat Giuliani verder. "Je moet de patiënt installeren, toelichten en even in het oog houden, en na de sessie dien je af te sluiten en is er nog wat administratie rond." Desondanks is de meerwaarde groot. Patiënten krijgen een moment van ontspanning en verwondering, en zijn even ontkoppeld van het ziekenhuisbed. "We halen daar enorm veel voldoening uit. Voorts zorgt het voor een andere vorm van communicatie tussen de verpleegkundigen en de patiënten. Een meer positieve en informele omgang, waardoor de vertrouwensband sneller en sterker wordt opgebouwd. Daarnaast vormt het bij patiënten onderling een gezamenlijk gespreksonderwerp, dat tevens voor een goede portie humor zorgt."Dat de dienst Oncologie in het az Vesalius zich inzet voor de nodige ondersteuning van oncologische patiënten is alvast duidelijk. De VR-bril vormt immers een aanvulling op een waaier van supportieve zorgen die ze aanbieden. Naast een multidisciplinaire aanpak (o.m. psycholoog, diëtist, kinesist, sociaal werkers, seksuoloog,..), kunnen patiënten ook een beroep doen op schoonheidsconsulenten. Meerdere malen per week komt er een vrijwilliger langs met een traktatiekar. "Bij de start van het traject krijgen patiënten ook een informatief filmpje te zien, die we gemaakt hebben om het verloop uit te leggen. Op het einde van de behandeling krijgen de patiënten nog een aangekleed kaartje dat we zelf ontworpen hebben, met een prijzend woord over wat ze bereikt hebben en het telefoonnummer waarop ze ons blijvend kunnen bereiken."