Het tekenseizoen is weer geopend. De teek is in België onlosmakelijk verbonden met de ziekte van Lyme. Ook al worden er in Europa nog andere ziektes door teken verspreid, zoals de vaak vergeten tekenencefalitis en tekenvlekkoorts.
Laten we eens kijken naar het venijn dat in de staart zit: de 'chronische ziekte van Lyme'. Een ziekte die geen code heeft in de WHO ICD-11. Er bestaat nog steeds geen algemeen aanvaarde definitie of naam. Sommige onderzoekers spreken trouwens van 'Post-Treatment Lyme Disease Syndrome' (PTLDS). Rondom dit fenomeen hangt wel een sfeertje van cherry picking ter bewijsvoering. Er is vaak financieel winstbejag van ongecertificeerde laboratoria en artsen, de zogenaamde Lyme-literate medical doctors: de 'Lyme-industrie' en 'Lyme-imperium'. De diagnose van chronische ziekte van Lyme wordt frequent gesteld zonder een grondige differentiaaldiagnose. Deze patiënten met persisterende en vaak vage, aspecifieke en subjectieve klachten (vermoeidheid, hoofdpijn, concentratiestoornissen, geheugenstoornissen, spierpijnen) zijn daarenboven een gemakkelijke prooi voor de alternatieve, onorthodoxe en niet-conventionele geneeskunde. Bijvoorbeeld het frequent toegepaste zéér lang toedienen van anti-infectieuze middelen, met name antibiotica. Primum non nocere.
Teek it serious! Maar laat ons het begrip 'chronische ziekte van Lyme' vergeten
De meningen van wetenschappers en artsen over zowel de diagnose als de behandeling van de persisterende, chronische ziekte van Lyme zijn zeer verdeeld. Dat heeft geleid tot het bestaan van verschillende zorgrichtlijnen en zelfs parallelle en soms activistische (patiënten)verenigingen. Emotionele argumenten, onbewezen meningen, selectief citeren van de literatuur, citeren van verouderde publicaties en persoonlijke aantijgingen, dienen niet hetzelfde gewicht te krijgen in publieke discussies ten overstaan van rigoureus, evidence-based wetenschappelijk onderzoek. De (des)informatie is overal te vinden op het wereldwijde web: het fake news en de alternative facts tierden al welig lang voordat Trump ermee aan de haal ging.
Er zijn verhalen van agressieve verenigingen en soms zelfs artsen die zich schuldig maken aan intimidatie, stalking en dreigementen: de 'Lyme-oorlogen', met de kampen van believers tegenover die van de non-believers. Sommige schuwen de propagandistische en manipulatieve methodes niet in het retorische gevecht en geweld. Het onthouden van antibiotica staat voor sommige van deze groepen gelijk aan het ontkennen van de aanwezigheid en de ernst van de klachten: 'geneeskundige verwaarlozing'. De therapeutische aanpak is dan ook moeilijk, maar dat wil niet zeggen dat er afgeweken mag worden van het zorgvuldigheids- en voorzorgsbeginsel.
Elke arts moet aandacht hebben voor het lijden van de patiënt met chronische klachten en ervoor zorgen dat dit adequaat onderzocht wordt. Een empathische en vertrouwelijke arts-patiëntrelatie is van groot belang. Voor sommige patiënten zal er geen correcte en concrete diagnose kunnen worden gesteld. Vaak worden er wel reumatologische en neurologische aandoeningen gediagnosticeerd: artrose, reumatoïde artritis, spondyloartropathieën en degeneratieve aandoeningen van de rug, multiple sclerose, amyotrofe lateraal sclerose, neuropathieën of dementie. Daarnaast zijn er een aantal aandoeningen waarbij objectief klinische of histopathologische basis ontbreekt. Deze somatisch onverklaarbare lichamelijke klachten (SOLK) zonder duidelijke organische etiologie, zijn de zogenaamde 'medically unexplained symptoms syndroms', zoals fibromyalgie, chronisch vermoeidheidssyndroom, multiple chemical sensitivity syndrome en elektrohypersensitiviteit/elektroallergie.
Teek it serious! Maar laat ons het begrip 'chronische ziekte van Lyme' vergeten.