...

In de STAMPEDE-studie werden patiënten met verschillende tumorstadia in verschillende behandelingsgroepen ingedeeld. Die gerandomiseerde studie werd uitgevoerd in Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk bij bijna 2.000 patiënten met een plaatselijk gevorderde castratieresistente hoogrisicoprostaatkanker. Eerder was al aangetoond dat abirateron het risico op tumorprogressie verminderde. Nu werden dus de resultaten over de totale overleving gepresenteerd.Ambitieuze doelstellingAlle patiënten kregen een standaardbehandeling: hormoontherapie ± radiotherapie. De helft van de patiënten kreeg daarbovenop tevens abirateron 1.000 mg en prednisolon 5 mg per dag. Het primaire eindpunt van de studie was de totale overleving. Een positief resultaat werd gedefinieerd als een toename van de overleving met 25% na toevoeging van abirateron. De mediane leeftijd van de patiënten was 67 jaar (spreiding 39-85 jaar). 78% van de patiënten kon hun dagelijkse activiteiten voortzetten. Iets meer dan de helft van de patiënten had een gemetastaseerde prostaatkanker met vooral (88%) botmetastasen. In 95% van de gevallen ging het om nieuw gediagnosticeerde patiënten.De mediane follow-up was 40 maanden. Tijdens die periode zijn 262 patiënten gestorven in de controlegroep, van wie 82% aan prostaatkanker, en 184 in de abiraterongroep. Na drie jaar bedroeg de sterfte 76% in de abiraterongroep en 83% in de controlegroep, dus een daling van het overlijdensrisico met 57% (HR = 0,63; 95% BI = 0,52-0,76; p = 0,115x10-7). Ook de overleving zonder mislukken van de behandeling verbeterde sterk. Abirateron verlaagde het risico op mislukken met 81% (HR = 0,29;95% BI = 0,25-0,34; p = 0,377x10-63).Gunstige effecten op alle fronten"Een opmerkelijke vaststelling is dat de effecten vergelijkbaar waren bij patiënten met en patiënten zonder metastasen", legde Nicholas James uit. De onderzoekers hebben ook vastgesteld dat de behandeling gunstige effecten heeft op de botverschijnselen, wat erg belangrijk is voor de levenskwaliteit van de patiënten. Het risico op botverschijnselen was 55% lager in de abiraterongroep dan in de controlegroep. Het aantal graad 3/4-bijwerkingen was evenwel hoger in de eerste dan in de tweede groep. Het veiligheidsprofiel van de behandeling bleef echter goed. Niemand had nog enige twijfel over de werkzaamheid van abirateron, maar de stijging van de overleving was toch sterker dan verwacht. Eerdere studies hadden al aangetoond dat een combinatie van androgeendeprivatietherapie en docetaxel de overleving verbetert. Het zou interessant zijn na te gaan of een combinatie van abirateron en docetaxel nog betere resultaten oplevert bij een aantal patiënten. "Dat zou het geval kunnen zijn bij patiënten met een snel groeiende kanker. Dat moet echter nog worden onderzocht", concludeerde Nicholas James. James N. et al. Adding abiraterone for men with high-risk prostate cancer (PCa) starting long-term androgen deprivation therapy (ADT): Survival results from STAMPEDE ASCO 2017 Abstract # LBA5003.