Wat als de patiënt weigert?

De regels rond de verplichte quarantaine en testing in het kader van de covid-19-maatregelen wijzigen wel eens. Op dit moment is het zo dat personen die symptomen hebben die op covid-19 kunnen wijzen (zonder dat er een alternatieve verklaring is voor de symptomen) onmiddellijk in isolatie moeten gaan waarbij een test wordt afgenomen. Blijkt die test positief te zijn, dan wordt meteen voor deze persoon de contactopvolging opgestart. Patiënten die een hoogrisicocontact hadden en terugkerende reizigers (die hoog risico lopen, na het invullen van het zelfbeoordelingsformulier) zijn tot en met 15 november verplicht om gedurende 10 dagen in quarantaine te gaan. Zij dienen (voorlopig) geen test meer te ondergaan (tenzij ze natuurlijk onder de categorie vallen die wel moeten worden getest omdat ze symptomen hebben). Een uitzondering geldt ook voor gezondheidspersoneel. Deze regel werd ingevoerd omwille van onvoldoende testcapaciteit waarbij voorrang wordt gegeven aan symptomatische personen, personen die gehospitaliseerd moeten worden en nieuwe bewoners van residentiële collectiviteiten. De meest recente spelregels kunt u steeds terugvinden op de website van Sciensano (covid-19.sciensano.be - rubriek procedures). Als arts bent u voor de bevolking een belangrijke bron van informatie voor gezondheidsaangelegenheden. U moet uw patiënt die met deze regels geconfronteerd wordt dan ook informeren over de verplicht te volgen maatregelen, en zo onder meer over de verplichte quarantaine, de noodzaak een covid-19-test te ondergaan, eventueel in isolatie te gaan en dies meer. Het kan natuurlijk gebeuren dat uw patiënt met dit alles geen rekening wil houden en niet bereid is om een verplichte test te ondergaan of weigert om in quarantaine te gaan. Maar wat zijn uw verplichtingen in dat geval? Moet u dat ergens melden of kunt u zich integendeel beroepen op uw beroepsgeheim? Een recent advies van de orde van artsen brengt daarover duidelijkheid (www.ordomedic.be - rubriek adviezen). In dat advies wordt een onderscheid gemaakt naargelang uw patiënt een covid-19-test weigert, dan wel weigert om in quarantaine te gaan. Als uw patiënt een coronatest weigert, dan kunt u hem daartoe niet verplichten. De patiënt heeft een weigeringsrecht. Dat recht staat nu eenmaal in de zogenaamde patiëntenrechtenwet. De patiënt kan zijn toestemming voor een tussenkomst volgens die wet weigeren of intrekken. De grondslag van dat weigeringsrecht is enerzijds gelegen in de fysieke integriteit van de patiënt en anderzijds in de geneeskundige behandelovereenkomst. Indien uw patiënt een test weigert dan moet u niettemin melding doen van een mogelijke besmetting bij de gegevensbank van Sciensano. In dat geval moet u melding maken van een meldingsplichtige ziekte. Dit moet gebeuren binnen de 24 uur vanaf het eerste vermoeden van een ernstige infectie die is opgenomen in de lijst 'meldingsplichtige infectieziekten', met het oog op de opstart van de contactopvolging. U kunt deze melding doen via het 'eFormulier 3'. Het weigeringsrecht van de patiënt doet met andere woorden geen afbreuk aan uw plicht om de gezondheidsgegevens van de mogelijk besmette patiënt door te geven aan de gegevensbank opgericht door Sciensano. Als uw patiënt in quarantaine moet gaan en dat weigert, dan kan dat de volksgezondheid in het gedrang brengen. De Orde van artsen stelt daarbij voorop dat u uw patiënt moet informeren over deze gevaren. U moet daarbij eveneens wijzen op de individuele verantwoordelijkheid van de patiënt ten aanzien van de maatschappij. Bovendien dient u de patiënt mee te delen dat, indien hij deze maatregel niet naleeft, u de bevoegde autoriteiten, met name de dienst infectiebestrijding, op de hoogte kunt brengen van de overtreding. Houdt uw patiënt zich dan nog niet aan de quarantaine en slaat hij uw informatie in de wind, dan kunt u uw beroepsgeheim eventueel doorbreken als u van oordeel bent dat hij, door het niet naleven van de quarantainemaatregel, een onmiddellijk en ernstig gevaar betekent voor de gezondheid van anderen. Het onthullen van de informatie is in dat geval immers de enige manier om een hoger belang, met name de volksgezondheid, te beschermen. U kunt dan de dienst infectiebestrijding van uw regio op de hoogte brengen van de situatie en de nodige gegevens van de patiënt doorgeven.