...

Pro memorie: op 19 mei 2021 sloten artsen en ziekenhuizen binnen de Nationale Paritaire Commissie Artsen-Ziekenhuizen een collectieve overeenkomst (CO) over betere loon- en arbeidsvoorwaarden voor de aso's (BS 28 juli 2021). Voor de artsen-specialisten in opleiding was dit een "historisch" akkoord, dixit Vaso destijds, dat voor een "duurzame en structurele omslag" zorgde in de opleiding van toekomstige artsen. In 2021 werd overeengekomen dat de CO na twee jaar geëvalueerd zou worden, in 2023 dus. Met de goedkeuring van een 'evaluatienota' kon die evaluatie op 22 december jl. worden afgerond. Met de nieuwe overeenkomst zien aso's hun basisloon en een aantal vergoedingen (bv. voor de oproepbare wachtdiensten en de onkosten) sinds 1 januari van dit jaar geïndexeerd met 6,05% - ongeveer dezelfde index als die op de erelonen toegepast werd. Andere belangrijke bepalingen zijn onder meer de invoering van het principe van gezond roosteren. Zo zal het niet langer mogelijk zijn om in een periode van één maand opeenvolgend meer dan 260 uren aan arbeidsprestaties in te plannen. Daarnaast moeten overuren boven de 60 uur per week sneller worden uitbetaald. Die laatste twee bepalingen zouden op 1 april van dit jaar ingaan. Voor VASO (Vlaamse Vereniging van Artsen-Specialisten in Opleiding) waren andere voorname agendapunten (zie Artsenkrant van 15 december 2023) de ontoereikendheid van de forfaitaire vergoeding voor verplaatsingen en onkosten, en het ontbreken van een regeling rond telewerk. Met het nieuwe akkoord wordt die forfaitaire vergoeding verhoogd met 50 euro. Daarnaast wordt het mogelijk om prestaties tijdens een oproepbare wacht te registreren en uitbetaald te krijgen - mits een voorafgaand akkoord -, "en als er een documentatie is van de prestatie door een notitie in het (elektronisch) medisch dossier", zo stelt de tekst. Daarin staat ook dat het om een maatregel gaat die nog zal worden geëvalueerd. Voorts krijgen artsen-specialisten in opleiding twee bijkomende vakantiedagen bovenop het minimum van 20 dagen bepaald in de CO. In de evaluatienota wordt ook uitdrukkelijk gesteld dat "dat er een recht en een plicht bestaat om verlof te nemen". Vakantiedagen die uitzonderlijk niet kunnen worden opgenomen tijdens een stageperiode worden uitbetaald. Over uitbetaling stipuleert het 'kerst- akkoord' nog meer dat oncomfortabele uren tijdens weekdagen (tussen 20u en 8u) en op zaterdag aan 135% van het basisloon worden vergoed en op zondagen en feestdagen aan 160%. De jaren waarin aso's een wetenschappelijk traject volgen, tellen mee voor de anciënniteit en dus voor de berekening van het basisloon. De algemene teneur bij de (Vlaamse) aso's en artsen is dat de onderhandelingen stroef verliepen, vooral dan tussen de Franstalige assistenten en ziekenhuizen. VASO toont zich tevreden met de "opwaarderingen" die "een mooi signaal [zijn] naar onze achterban". Een lacune is evenwel dat er nog (steeds) geen oplossing is voor pensioen- opbouw voor aso's. ASGB noteert "nu toch" te hebben verkregen dat een eventueel saldo op de loonsubsidies zou kunnen geïnvesteerd worden in een bijkomende opwaardering van het sociaal statuut. In een nog niet zo ver verleden dienden Nathalie Muylle (CD&V), Maggie De Block (Open VLD) en Daniel Bacquelaine (MR) al een wetsvoorstel in om de opleidingsjaren gelijk te stellen met gewerkte jaren. Voor VASO is het ook een doorn in het oog dat de dubbele rol van werkgever en opleider voorlopig blijft voortbestaan, al zijn er volgens de vereniging wel "opnieuw afspraken gemaakt" om hier de komende jaren werk van te maken. Een herevaluatie van de recente bepalingen volgt weliswaar pas binnen vier jaar, zo werd overeengekomen in de nieuwe overeenkomst. Voor de aanpassingen aan de CO is binnen de gezondheidsbegroting 2024 bijkomend 6,7 miljoen euro voorzien. De NPCAZ vraagt minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke ook om een "transparante analyse" van de reële meerkost van de CO van 19 mei 2021 en van de besteding van de eerste schijf van 30 miljoen euro die zowel door de overheid als door de ziekteverzekering werden gefinancierd. In afwachting van publicatie in het Belgisch staatsblad kan u alle nieuwe bepalingen terugvinden op de website van de Nationale Paritaire Commissie Artsen-Ziekenhuizen.