...

De beroepsethiek verplicht artsen om patiënten te voorzien van de medische documenten die ze nodig hebben (artikel 26 van de Code van medische deontologie). Tegelijkertijd moeten ze ook verantwoordelijk omgaan met de middelen die de maatschappij hen ter beschikking stelt en geen diensten leveren die onnodig duur of overbodig zijn, zelfs niet op verzoek van de patiënt. Er moet dus een evenwicht worden gevonden... "De hele kwestie draait om het begrip 'legitiem verzoek' van de patiënt", legt huisarts Sarah Cumps uit op het event. Administratieve overlast is een van haar stokpaardjes. Hoe bepaal je of een verzoek legitiem is? Dr. Cumps somt een aantal gevallen volgens de deontologie op. De behandelende arts moet bijvoorbeeld de raadgevend arts van het ziekenfonds van de patiënt op de hoogte brengen als de patiënt een sociale uitkering aanvraagt (art. 42 van de Code). Wat verzekeringsmaatschappijen betreft, mag de behandelende arts zijn patiënt bijstaan in de relevante procedures. Hij moet echter de uitdrukkelijke toestemming van de patiënt krijgen voor elk item dat in het dossier wordt vermeld. De wet van 8 juni 2006 bepaalt ook dat een medisch attest nodig is om een wapen te mogen bezitten. Om te bevestigen dat de aanvrager geschikt is om een vuurwapen te hanteren zonder gevaar voor zichzelf of anderen, moet de arts verklaren dat er geen bekende medische contra-indicaties zijn (chronisch alcoholisme, depressie, epilepsie). Niet elke arts kan echter zomaar voor elke patiënt een verklaring opstellen. Het moet worden opgesteld door de arts die het GMD bezit of de arts die beweert de patiënt al minstens een jaar te behandelen, of, als dat niet mogelijk is, een psychiater of neuropsychiater. "Dit betekent dat een onbekende patiënt je niet om dit certificaat kan vragen als je de dienstdoende arts bent en geen band met hem of haar hebt." Voorts wijst Sarah Cumps erop dat sinds november 2022 er geen medische verklaring meer nodig is voor een eendaagse afwezigheid wegens ziekte (maximaal drie keer per jaar). Dit geldt alleen voor organisaties met meer dan 50 werknemers. Het zou een deel van de druk moeten wegnemen bij huisartsen... die ongeduldig wachten tot alle werkgevers op de hoogte zijn van de nieuwe regel. Er zijn gesprekken gaande om deze wet uit te breiden naar afwezigheden van maximaal drie dagen. De kwestie van sportcertificaten komt ook regelmatig naar voren. Bijvoorbeeld, moeten huisartsen attesten van geschiktheid voor sport (met andere woorden, certificaten waarin staat dat er geen contra-indicaties zijn voor het beoefenen van sport) leveren aan elke burger die sport? Er is geen duidelijke aanbeveling. In 2015 stelt het KCE in een rapport over sportmedische screening bij jonge sporters dat er "geen betrouwbare wetenschappelijke gegevens bestaan die aantonen dat het aantal gevallen van plotse dood door hartafwijkingen zou dalen door de organisatie van een sportmedische screening van jonge sporters tussen 14 en 34 jaar".Tot slot is de sector van de kinderopvang ook een belangrijke bron van aanvragen voor medische attesten. Wat betreft de toestemming om medicatie toe te dienen, doet Sarah Cumps een beroep op haar gezond verstand. "Een medische verklaring is wenselijk voor medicatie, maar niet om het personeel toestemming te geven om ijs op een buil te smeren! Aan de andere kant is het ook een kans om ouders voor te lichten over preventie. Een kinderdagverblijf dat bv. weigert Arnica aan te brengen zonder medische toestemming, kan bijvoorbeeld een gesprek tussen de arts en de ouders stimuleren over het feit dat essentiële oliën soms een contra- indicatie hebben voor kleine kinderen." Hoe moet een arts reageren op een verzoek dat niet gerechtvaardigd lijkt, als hij of zij actie wil ondernemen zonder de patiënt te straffen, die zelden de bron van het verzoek is? De SSMG beveelt een 'pedagogische' aanpak aan door bv. zinloze attesten te voorzien van de blauwe krokodilstempel. Ze roept werkgevers en andere instanties die verkikkerd zijn op medische certificaten op om de noodzaak ervan in twijfel te trekken.