...

Polyetherimide (PEI) aanwezig in de strips gebruikt om een mondmasker te bevestigen, levert de grootste bijdrage (92,4%) aan broeikasgassen, legt Lars Mortensen uit. Microplastics, die sterk aanwezig zijn in medische hulpmiddelen zetten veel druk op het milieu en het klimaat. De wereldwijde circulaire economie die voor de gezondheidscrisis al maar goed was voor 9% bedraagt nu nog slechts 7%. Toch is dit de toekomst. Het mondmasker is -alweer - een goed voorbeeld: "Als de herbruikbare versie in stof 30 dagen wordt gebruikt dan is de ecologische voetafdruk kleiner dan die van de wegwerpversie. Inclusief dagelijks wassen op 60 graden", illustreert de Deense expert. Hij verwacht heel veel van het toekomstige "Global Treaty to End Plastic Pollution", waarover Europese experts in mei 2024 in Frankrijk vergaderen. "De EU wil een ambitieuze overeenkomst afsluiten. Dat zal gevolgen hebben voor de plasticsector en dus ook voor de gezondheidszorg." In opdracht van de FOD Volksgezondheid analyseerden Katrien Vanderwee en Liesbet Demarré (beiden UZ Gent) de aankooplijsten en catalogusprijzen van twaalf Belgische ziekenhuizen. Ze identificeerden eerst de vijf meest voorkomende medische hulpmiddelen voor eenmalig gebruik: nierbekkens in karton, vaginale specula, oorthermometerdopjes, laparoscopisch materiaal en wegwerpdekens. Vervolgens vergeleken ze deze na een levenscyclusanalyse (LCA) met hun herbruikbare alternatieven. Zo werden de beste opties bepaald inzake duurzaamheid en circulariteit.De analyse toonde aan dat de milieu-impact van het herbruikbare speculum na zes tot acht keer gebruik duurzamer is dan van het wegwerpmateriaal. Dat geldt vooral inzake besparingen op verpakking en grondstoffen, gebruik van hernieuwbare energie en van dubbele sterilisatiezakken voor de verwerking. Niet-wegwerpdekens zijn aantrekkelijker voor ziekenhuizen die hun was uitbesteden. Voor het opnemen van de temperatuur is de ideale oplossing een contactloze voorhoofdsthermometer. Dat vermijdt wegwerpdoppen en ontsmettingsdoekjes. Herbruikbare nierbekkens zijn milieuvriendelijker, maar men moet wel rekening houden met de kosten van het kartonnen nierbekken en de ontsmettingsmethode. Tot slot is herbruikbaar laparoscopisch materiaal weliswaar beter voor het milieu, maar omwille van de sterilisatietijd zijn wegwerpartikelen bij een vergelijkbare veiligheid effectiever. Katrien Vanderwee beveelt aan "duurzaamheid te integreren in de aankopen." Ziekenhuizen zouden een 'duurzaamheidscoördinator' moeten aanstellen. Dikwijls loert greenwashing echter om de hoek. Men wil ons bijvoorbeeld laten geloven dat een speculum van biologische oorsprong de voorkeur verdient. Dé uitdaging voor de circulaire economie is ook om ziekenhuizen van stroom te voorzien door middel van hernieuwbare energie. Dat geldt logistiek des te meer indien er materiaal gesteriliseerd moet worden en bij een overschakeling op herbruikbaar textiel (schorten, operatiekapjes). Voor Vanderwee moet ook de afvalsortering binnen ziekenhuizen geoptimaliseerd worden. Momenteel beschouwt Vlaanderen medisch plastic bijvoorbeeld als PMD-afval. Nodig is ook om "verpakkingen te ontwerpen die volledig recycleerbaar zijn. Met uitsluiting van bijvoorbeeld het beschermend materiaal van sterilisatiezakken."